Saturday, October 01, 2016

Khuaruahhar le Masakin sersiammi kan si

Hibantuk thil thuk le khuaruahharmi thil ruangah hin nangmah cu kan lawmh: keimah kawng i khuaruahhar thil asimi le nangmah nih na tuahmi thil khuaruahhar asimi hna kongah hin kan lawmh. Nangmah nih na ka hngalh dih cikcek ko. (Saam 139 :14)

Kan taksa Pathian nih akan sersiamning pawl hi khuaruahhar bak atling. Bianabia ah sehbantuk zongin khin van tahchunh usihlaw, sehthacem,zumhtlakcem, rinhtlakcem khawl bak si ttheu lai ti ka zumh. Kan taksa peng dangdang an rianttuanning te hna van ruah lawng si loin ahleicein amaktukmi cu kan tasak chunglei (seh) pawl lungrual tein tathipthep tein i kalhneinuai lotein an rianttuanning hrim hi ruah ahcun khuaruahhar hi ava tling hrianghran dah. Ruah deuhdeuh le khuaruah ahar chin lengmang tu khi asi. Kan taksa umtuning le an rianttuan ning pawl hi kan theihnak, ruahnak akauhtertuah van zoh thuakthuak ve hna usih. 

Ruh:
•         Kan chuahkate ahhin  ruhrel 350 hrawng neibuin kan van chuak ti asi, kan vantthan khin kan ruh dangdang pawl tete cu an van i peh ti asi. Kan van pitlin, patling/nutling taktak kan van si hnu cun kan ruh cu 350 in 206 ah ai chuah , ai fonh ti asi. 

Tithrawl:
•         Tithrawl 600 reng lo na nei. Na van nih caan ah khin na tithrawl 17 na hman, na thinhan ahcun na tithrawl 47 hrawng nah man ve fawn ti asi. 

Digestive System:
•         Ni tinin cil litre 1.7 hrawng kan chuahter ti asi, kan dam chungin 10,000 hrawng kan chuahter ti asi. 
•         Mi pangai nihin kumkhatah rawl Kg 500 tluk aei ti asi. •         Pawpii chunglei tuamtu ‘cells’ pawl hi pawpi thur nih a rawhter hlanah ni 3 danah atharin ai tleng tawn. 

Respiratory System:
•         Minung pangai hi nichiarin voi 22,000 hrawng kan thaw kan chuah, boruak ttha Litre 11,500 hrawnghi kan hiplut in kan thaw kan chuah manh. Minute khat chung teah Oxygen 250ml hrawnghi kan hip hnuah Carbon Dioxide 200ml  kan thaw kan chuah tawn ti asi. 
•         Cuap chungi thisen zamtete pawl  hi peh sisehlaw kilometer 1,600 tluki sau asi. Cuap cungi khan tete hi parh viar sisehlaw Tenis Court khuh kho ding tiangin kau asi tiah chim asi. 

Heart & Circulatory System:
•         Lung hi minit khatah vawi 72 vel turin, nitin in voi 100,000 reng lo atur i, kum khatah 40,000,000 hrawng atur manh. 
•         Lung nihhin nitin in thisen gallon 2,000 hrawng a(pump) chuak, dam chungin gallon million khat le acheu apump chuak, cucu chitipung Oil ttengki 200 i aphurh khim asi.  Thisenzam vialte hi peh sisehlaw meng 60,000 tluk sau asi lai ti si.  

Central Nervous System:
•         Minung pakhat thluak nihhin vawleicung  telephone vialte an i chawnhnakin tamdeuh nikhat ah akuat khawh! 
•         Thluak in taksa dangdang ah thawng athanh, acah zawng, akal cahzawng hi nazi pakhatah meng 248 tluk hrawng asi.  

Mahhi lawng hi si loin minung taksa khuaruahhar asimi tawrlecheng aum rih, chimcawk asi loh.Asinain, atu kan chimmi pinah afiangtukmi cu hihi asi: 
Pathian nihhin minung taksa hi Ngandam ding le zawtnak lakah mahtein i veng kho dingin asersiam mi kan si! Hibia fiangtein alanghtertu cheukhat cu van tarlang hnik u sih. 

•         kan chuahkhehning:  Kan taksa peng derdeptuk mi le kilhkamh hau zungzalmi (tahchunhnak ah; kan thluak, kan lung tbk) pawl hi felthlipthlap tein kan ruh chungah a chiah hna. Kan hnar siseh kan hnakhaw siseh ruahti dawnglo ding zawngin achiah ningtete pawl hna hi afimthlaktuk hringhran.  Kan vun hna hi  ‘water proof’ bakin special bakin atuah culawng si loin, kan vun i thlan le thil dang ummi pawl nihhin zawtnak hrik zeibantuk asiah arak thah thluahmah hna avamak hringhran dah! 

•         Mah le mah tein i tuah tthan kho dingin akan tuah: Taksa peng pakhatkhat ah hliamhma si maw, pem a umtikah zeitiin kan van thlawpbul lo zawngah khin amah tein atuahkhawhtawk awk asimi cu hngaphngap tiah hma ala colh. Doctor pawl nih operation akan tuah caan zongah kan ahnak zawng kan taksa tthatein apehtertu cu kan tasa cell thotho an si. Kan thisen achuah caan zawngah pitter dingin hngap tiah kan taksa nih hma alak colh kan thisen cu tibantukin luang thluahmah i a umnak hnga lo, rian arak ttuan colh lengmang tawn cunih cun kan thisen cu avan pin colh tawn. 
•         Taksa i ummi tii: Thisen, mitthli, cil le hnap tiangin zawtnak thahkhawhnak an nei dih cio hna. 

•         Ral do seh (Immune System):  Immune system amak ning hi holhfang chim fiang khawh sawhsawh ci hi asi loh. Zawtnak hrik taksa ummi pawl an rak thah hna lawng si loin, kan damchungin cu zawtnak hirk lakah kan taksa rakkilveng tu asi. Zawtnak hrik raklutmi pawl an rak thah hna lawng si loin arak i chinchiah ziar hna. An philh sawhsawh bal lo, nidangah khabantuk zawtnak si maw avan luhthan tikah tthaktiin an theih khawh colh, athahning cang an thiamsa te kha tthak tiah an van hman colh tawn ti asi. 

Mah vialte tlangkawmnak cu hihi asi: Ngandamnak hi na caanvo asi caah,  cucu Pathian nih aduhmi le a kan sersiam chan pakhat zong cu asi ve fawn. Curuangah, na taksa kha tthatein kilkhawi ttha dingin mawhphurhnak na cungah a um colh, na ngandamnak abawrhbahter thil vialte lakah ralringtein khuasak thiam dingin sawm kan si dih!!! 
*This article from Lawmkima blogspot*

No comments:

Post a Comment