Tuesday, January 31, 2017

Vailamtah-(CROSS)-Hmannak-Dang Dang

Vailamtah timi biafang kan chim lecangka in zumtu thinlungah zeidah acuang colh?  Jesuh Khrih vailam an tahnak (CROSS)kha kan mithlam ah direct in a van cuang colh mi cu asi. Pathian fapa thihnak, kan sual ruangah kan tuar ai  akan tuar piaktu asi ti kan theih colh. Vailamtah timi hi vawlei nih kan theih ning ai lo cio theng lem lai lo dah..! Vailamtah sen(Red Cross) hi, hi vawleiah khuaruahharmi, vansangmi le bomhherh mipawl bawmtu timi (Organization) bu aitimi pawl nih vailamtah sen cu hmelchunhnak (sign)ah an hman. Abikin i kahnak hmun tibantuk, ralkahnak ruangah thihnak rapthlak tibantuk aumnak hmunah vailamtah sen (Cross Society) timi bu nihcun hehtiah mi thlawpbul  rian cu an ṭuan tawn. Roldonak hmunah Vailamtah Sen(Red cross) mawtaw siseh, vanlong siseh, lawng siseh cupawl cu ahohmanh kah thiang a si lo. Zeiruangah tiah cun misual miṭha ti thleidannak um loin azeilei poh an si zongah hliamhma tuartu pawl zohkhenh cu an rian asi.

Saṭhil lei zohkhenhtu pawl belte nihcun an i chinchiahnak sign ah (BLUE CROSS) an hman ve thung. Saṭhil damlo pawl zong zohkhenh in  minung pawl nih saṭhil ngandammi sate kan ei khawh cio nak hnga saṭhil vulh mipawl zong cuticun an zohkhenh ve hna. Saṭhil tlangrai, zawtnak hrichia nih a tlunh sualnak hnga lo tiin an theih khawh chungin an zohkhenh hna. Kan nih laimi zong nihhin kan pi le pu chan liao thokin an thil an rak hual mi si maw, asi loah an haulciami heitibantuk chinchiahnakah mau karlak asi lo le funghreu cu  cross pungsan bantukin akalh  zawng hna khin  ramri an halhnak hmunah  an rak phun tawn. Mi pakhatkhat nih mah cu fungphun mi si maw, puansente cu an hmuh ahcun aneitu asi loah ahalhtu an um cang ti an theihkhawh tawn. A hohmanh nih cuh ding thil ah an ruat bal lo.

Kan nih zong hi Pathian nih Eden Dum chungin hnawhchuahmi, Pathian sunparnak a tingco ban ve ti lomi kan rak si. Sihmanhsehlaw, cung Pathian dawtnak, dongh ni nei lomi nihcun puanchia bangin hlonhta akan sian lo caah zungzal hellmei chungi kan tlak ding cu aruahngam lo kan van ti than lai, A ta kan si ṭhan khawhnak hnga Afapa Jesuh Khrih cu Vailamtah (CROSS) cungah ningzah mualphonak tuarin cu CROSS cungah cun athisen cu athlet ṭhan, cu a thisen hmang cun akan chinchiah ṭhan, akan hauh than. 

NOTE: Curuangah ahohmanh nih akan chut kho ti lai lo. Cung Pathian chinchiah mi fale kan si cang. Curuangah hi vawlei cungah Pathian fa i, chinchiah mi kan sinak atheithiam lomi, atheiduh lo tu, athei ko nain amah hrangah anung duh lomi pawl hi vanchiat vialte lakah achiabik aihuahtu cu an si ko.

Hiip-khawh-Lomi-si hi-ṭih-anungtuk:

Vawlei hi siseh, achung thilri hi si hna seh, thlaihchan hna hlah u. Vawlei hi nan thlaihchan ahcun, Pathian dawtnak kha nan chungah a um lo. Vawlei ta asimi thil paohpaoh – pumsa duhnak tehna, mi nih zoh an duhmi thil hna, mi nih phorhlawtnakah an hmanmi thil tehna hi Pa sinin a rami an si lo; vawlei in arami lawngte an si dih. (1John 2:15-16)
Thir a hiip kho mi (taanlaih asi loah mirang cun magnet) hi thil ṭangkai ngaingai mi asi. Innsatu pawl hrang ko ahhin aṭha in a sunglawi khun. Zeiruangah kan ti ahcun, thirkehrenh an thlakmi, an thlaumi tete pawl khi hawl menmen khawh an si loh, cutikah thir hipnak(tanlaih) thacahnak cun avan hawl duahmah tik hna ahcun thirkehrenh pawl cu ahiip hna caah avan benh thlauhmah colh. Asinain, thirkehrenh thingi khenhchih cangmi asi loah thing nih hngettukin anenh cangmi pawl belte cu ahiip khawh ti hna lo caah an tang lan tawn.

Cubantuk tein kan nih zumtu zong hi, ‘Thiang Lawr’ tikah cun vanah hiip cho in kan um ve te lai. Sihmanhsehlaw, vawlei hiipnak aphunphun zong nihcun an thaneih zeizongza vialte sawrkhawm in hehtiah hipkhawh an rak kan timh ve fawn lai. Vawlei nuamhnak le rumnak, diriamhnak chungah, thirkehrenh thingi hngetbur i khenhmi bantukin a nung mipawl siseh, vawlei thil nih hngertukin anenh mi pawl  cu, vanlei cahnak nihcun a hiip kho ve ti hna lai lo, taanta asi te lai. Curuangah vawlei thil chaw le va, nuamhcennakah i hngattuk ciitcet  hlah mu zumtu! Vanlei hipnak nih an hiip khawh ve lo sual ahcun apawi tibak chim ding na ngei lai lo. 

Bawipa atharin nan nunah in thlawchuah ko seh.

Lai-Baibal-ah-Remh(Edit)-Dingah-Saduhthahmi-Ṭhenkhat tete

Dr. Van Bik nih laimi kan caah kan holh tein “BAIBAL” a kan leh piak mi hi zeitluk sunglawi le vanṭha khi dah kan si. Upat zong ka ka upat i, ṭih zong ka ṭihzah fawn. Hi kan lai “BAIBAL” chungi cafang ṭial ning tete si maw, Comma, Fullstop/period, Semicolon, Colon, Question mark, Exclamation, Open quotation, Close quotation, Apostrophe tibantuk tete pawl he pehtlaiin Dr. Clifford Vanthang nih van remhṭhat (edit) dingah saduh athahmi pawl tete cu atanglei bantuk hi an si hna......
1.Gen. 11.5 "Cun... Bawipa cu a rung tum i "Atu cu hi mi vialte hna hi..."
Remhmi : "....i, ah hin coma a um lai.

2.Gen. 18.19 "...a fale hna kha a cawnpiaknak hna hnga..."
Remhmi : "...a fale hna kha a cawnpiak hna nakhnga..."

3.Gen. 18.30. "... 30 lawng um hna selaw tah?"
Remhmi : "Sawmthum lawng um hna selaw tah?"
(Sawmnga in pahra tiang cafang lawngte hman a si caah 'sawmthum' tiah cafang hnan ve ah a tha deuh lo maw?.

4. Gen. 19.4 "...Sodom khua mi pa nih khan..."
Remhmi " "...Sodom khua mi pa hna nih khan..."

5. Gen. 19.15 "... Lot cu an hnawh i...
Remhmi : "Lot cu an thawh i..."

6.Gen. 29.8 "...tuurun vialte kha kan pumh dih hlan hna le..."
Remhmi : "...tuurun vialte kha kan pumh dih hna hlan le..."

7.Gen.29.18 "...Rachel hi na pek lai a ti"
Remhmi : "...a ti." (Fullstop a um lai).

8. Gen. 30.36 "Cun cu run cu..."
Remhmi : "Cun tuurun cu..."

9. Exodus 2.15 "Cucu Faro nih a hngalh tikah..."
Remhmi : "Cucu Faro nih a theih tikah..." (Mirang Baibal 10 renglo nih 'heard' an hman caah 'theih' si dawh deuh a si).

10. Exo. 5.13 "Sal uktu pawl nih khan an hnawh hna i,..."
Remhmi : "...an thawh hna i,..."

11. Leviticus 10.11 "Israel mi hna kha Moses in Bawipa nih a chimhmi..."
Remhmi : "...Moses hmang in Bawipa nih..."

12. Nambar 3.27 "Kohath cu...thlatu a si."
Remhmi : "... thlahtu a si."

13. Nam. 3.33 "Merafi cu...thlatu a si."
Remhmi : "...thlahtu a si."

14. Nam. 32.28 "...Israel miphun hna chung i hrin hna an lu cio kha ...."
Remhmi : "Israel miphun hna chung i an lu cio kha..."

15. Nam. 33.3 "Thla khatnak thla, cu thla khatnak thla a ni hleinga ni ah, Rameses in an i thawh: (semicolon, ka font i a um lo caah colon ka hman) lanhtak a thaizing ah Israel mi hna cu Izipt mi vialte hmuh ah teinak in an kal."

Remhmi : "Thla khatnak thla, a ni hleinga ni, Lanhtak a thaizing ah, Israel mi hna cu Izipt mi vialte hmuh ah teinak in Rameses in an i thawh."
(Kan peh than te lai)

16. Deuteronomy 6.7 "...na chim lengmang hna lai."
Remhmi : "Na chimh lengmang hna lai."

17. Deut. 23.18 "... uico si man siseh,..."
Remhmi : "... uico man siseh,..."

18. Deut. 23.25 "Nan innpa rawl dir lio..."
Remhmi : "Nan innpa facangkung dir lio..."
(Mino caah theih a fawi deuh hnga)

19. Deut. 32.24 "...sivai tha rai nih a ei hna lai i..."
Remhmi : "...sivai hrirai nih a ei hna lai i..."

20. Deut. 33.8 "...Bawipa nangmah nih nan duhnak cu..."
Remhmi : (A) "...Bawipa nangnah nih na duhnak cu..."
"... zumh awk tlak nan sal hna..."
Remhmi : (B) "... zumh awk tlak na sal hna..."

21. Deut. 33.20 "... Gad a kauhtertu cu..."
Remhmi : "...Gad pennak a kauhtertu cu..."

22. Joshua 6.13 "... muko hna cu tum pah lengmang in an kal: (semicolon, ka font ah a um lo)..."
Remhmi : "...muko hna cu tum pah lengmang in Bawipa kuang hmai in an kal:...."

23. Joshua 8.31 "Bawipa, sal Moses nih..."
Remhmi : "Bawipa sal Moses nih..."
(Bawipa hmai ah coma a um lai lo)

24. Joshua 22.9 "...an then i..."
Remhmi : "... an i then i..."

25. 2 Samuel 3.29 "cun Joab chung hna lakah hin thil chuak a ngeimi siseh,..."
Remhmi : "...thi chuak a ngeimi siseh,..."

26. 2 Sam.15.2 "...tiah a leh tikah..."
Remhmu : "...tiah an leh tikah..."

27. 1 Siangpahrang 9.13 "...annih cun Kabul tiah an ti hna."
Remhmi : "...annih cu Kabul tiah an ti hna."

28. 1 Siang. 9.23 "...Solomon rian cung i bawi bikbik hna cu hi zanga le sawmnga hi an si."
Remhmi : "... zanga le sawmnga an si." ("hi" a hau lo).

29. 1 Siang. 10.13 "Cun Siangpahrang Solomon nih Sheba siangpahrangnu cu a duhmi vialte, Siangpahrang Solomon nih amah siannak in a pekmi hlei ah a halmi vialte zong kha a pek dih."

Remhmi : "Cun Siangpahrang Solomon nih Sheba siangpahrangnu cu a duhmi vialte, amah siannak in a pekmi hlei ah a halmi vialte zong kha a pek dih."

30. 1 Siang. 20.28 "... nelrawn pathian a si tung lo, an ti caah, cucaah hi mibu nganpi hi..."
Remhmi : "... nelrawn pathian a si tung lo, an ti caah hi mibu nganpi hi..."

31. 1 Siang. 20.42 "... na luatter caah, cucaah a nunnak caah..."
Remhmi : "... na luatter caah, a nunnak caah..."

32. 1 Siang. 21.15 "Jezebel nih Naboth cu lung in cheh a si cang i a thi cang ti a theih cangka Jezebel nih..."
Remhmi: "Naboth cu lung in cheh a si cang i a thi cang ti a theih cangka Jezebel nih..."

33. 2 Siang. 1.10 "Keimah cu Pathian mi ka si a si ahcun..."
Remhmi : "Keimah cu Pathian mi ka si ahcun..." ('a si' hi biahlei a si).

34. 2 Siang. 4.39 "... zun pakhat a va hmuh i cu zun cun a puan khat in um tlai cu a lawh i.. "
Remhmi : "... zun ruang pakhat a va hmuh i cu zun in a tlaimi um tlai cu a puan khat in a lawh i..."

35. 2 Siang. 7.3 "... zeicahhen mah ka hin kan thih tiang kan thut ko lai?"
Remhmi : "... zeicahhen mahka ah hin kan thih tiang..."
("mahka hin" cu 'from' a si i, "mahka ah hin" cu 'at' a si).

36. 2 Siang. 10.13 "... va tlawn awkah kan rung a ti."
Remhmi : "... kan rung," an ti.

37. 2 Siang. 10.17 "... Samaria i Ahab ta a tang rihmi paohpaoh kha..."
Remhmi : "Samaria i Ahab innchungkhar a tang rihmi..."

38. 2 Siang. 12.21 "Amah kha atu i a thattu hna cu.. "
Remhmi : "Amah kha a thattu hna cu..."

39. 2 Siang. 21.11-12 "... Judah mi kha a sualter hna caah, cucaah Bawipa, Israel Pathian nih..."
Remhmi : "Judah mi kha a sualter hna caah, Bawipa, Israel Pathian nih..."

40.1 Chanrelnak 2.21 "...kum 60 a ti ah a ṭhit Segup kha a hrinpiak."
Remhmi : "... a ṭhit i Segup kha a hrinpiak."

41. 2 Chanrelnak 20.14 "Cun Bawipa thlarau cu..."
Remhmi : "Cun Bawipa Thlarau cu... "

42. 2 Chan. 25.6 "Cun ngun talen sing khat in..."
 Remhmi : "Cun ngun talen zakhat in..."
(Mirang Baibal tam nawn nih zakhat an ti i, Kawl Baibal nih thongkhat a ti).

43. 2 Chan. 31.19 "... an khua ta a si mizapi ram i..."
Remhmi : "... an khua ta a simi mizapi ram i..." (simi)

44. Nehemiah 11.24 "... hi mi hna lungthin a cheutu hna cu Pethahiah a si."
Remhmi : "...hi mi hna lungthin a cheutu cu Pethahiah a si."
(Plural object caah 'hna' a um cang i, singular subject caah 'hna' a um awk a si lo tiah ka ruah).

45. Nehe. 12.46 "... Asaf nih hlasatu hna hruitu bik le..."
Remhmi : "... Asaf cu hlasatu hna..."

46. Esther 4.3 ah hin biathluan pakhat ah 'i' lawngte 7 a um caah a rel a nuam deuh lo. A tanglei bantuk hin semicolon hmanah a ṭha deuh hnga maw?
Remhmi : "...Judah mi caah ṭahnak a um i rawl an ul; an ap i an ngaih a chia; a tam deuh cu buri an i aih i vutcam an i phulh." 

47. Job 22.5 "... na sualnak hi dongh a hngalh lo."
Remhmi : "... dongh a hngal lo." ("h" hlonh ding)

48. Salm 77.13 "... Nangmah tlukin a nganmi pathian zeihmanh an um lo."
Remhmi : "... Nangmah tlukin a nganmi pathian ahohmanh an um lo." Or "...pathian dang an um lo."
('zeihmanh' cu 'thil' a lawh caah KJV nih 'who' a hman bang in 'aho' hmanah a ṭha deuh hnga maw?)

49. Salm 122.6 "... an thluachuak hna seh."
Remhmi : "... an thlua chuak hna seh."
("Thlua" hi noun a si i, "chuak" hi verb a si caah komh awk a tha rua lo dah)

50. Isaiah 1.12 "Keimah biak awk i nan rat tikah, hi vialte hi nan tuah lai tiah aho nih dah an in ti hna? Ka biakinn chungah hin torcawl len u tiah aho nih dah an in fial hna?"
Remhmi : "Keimah biak awk i ka biakinn i nan rat tikah, hi vialte hi nan tuah lai tiah ahonihdah an in fial hna?"
("Ka biakinn chung ah hin torcawl len u tiah aho nih dah an in fial hna?" timi biathluan hi Baibal dangah kei cu ka hmu bal lo)

51. Is. 38.10 "Ka nunnak hi chan tling tein nun thlu loin..."
Remhmi : 
1. "Ka nunnak hi chan tling tein nung thlu loin..."
2. "Ka nunnak hi chan tling te i nung loin..."

52. Is. 38.21 "Isaiah nih siangpahrang cu theipi in sibang ser law..."
Remhmi : "... a bangmi sii ser law..."
("Sibang" ti hi lakhruak cun theih a har caah "a bangmi sii" ti ah lungpem a fawi deuh hnga).

53. "...Zeihmanh tuah loin maw na um ko lai kan celh lo tiangin na kan inter ko lai?"
Remhmi : "... na um ko lai? Kan celh lo tiang in maw na kan inter ko lai?"

54. Ezekiel 16.9 "... na thi kha ka tawl i chihriti ka thuh."
Remhmi : "... chihriati ka thuh."
("Chiti" zong hman khawh a si ko hnga lo maw?)

55. Ezek. 19.9 "Sio in bawm chungah an hruaih i..."
Remhmi : "... an hruai i..." ("h" hlonh ding)

55. Ezek. "... laksawng nan pekchanh hna le..."
Remhmi : "... nan pekchanhmi hna le..."

56. Ezek. 27.6 "...Kitim tikulh rili kap tufar thing in..."

Remhmi : "...rili kap tupi farthing in... "

Note: Dr. Clifford Van Thang siannak ka halhmaisa hnuah ka van ṭialmi/(update) mi asi.