Nawlngaihnak-Le-Zumhnak-Theihfian-A herhning zia hi..!

Thilhmun si ṭungi, ahmun le hma naih in adang dangin hman khawh veve an si. 

Pathian nawlngaih timi umzia cu Amah Pathian cungah dawtnak kan langhter tinak asi, (1John 5:2-3), Ahrangah zumhawk-tlakin kan um ti langhternak zong asi fawn,(1John 2:3-6), Amin kan thangṭhat, kan sunlawih tinak zong asi fawn rih(1 Pet 2:12), kan thlawchuah donnak hrampi zong asi(John 13:17).

Zumhnak hi Pathian lawmhternak caah aherh ngaimi asi(Hebru 11:6), cu kan zumhnak cu adik, ahman asi ahcun Jesuh Khrih nih akan cawnpiak ning bantuktein nunziadawh le thianghlimtein kan nung kho. Bawipa nawl hi kan neih le chiah ruangah, kan vaduhtuk ruangah khin va si hleng loin kan dawt ruang tuah khin asi. Pathian nawl hi kan ngaih khawh, achan cu voikhat Khrih kan nun in kan cohlan ahcun khamh kan si. Siamthar kan si, ahlan kan nunning kha asi ti lo. Paul nih achim mi cu, “Mi zeihmanh hi Khrih he an i pehtlaih tikah cun mithar asi; anunning hlun kha alo cang, nunning thar kha aa thawk cang(2 Kor 5:17).

Pathian nawl kan zulh tikah, lunglawm te le hnangam tein kan nung kho i, ningzahnak kan nei lo, zungzal afekmi , ahmunmi zumhnak in kan khat. “Bawipa Thlarau aumnak hmun paoh ah luatnak aum” (2 Kor 3:17). Pathian kha anawl ka ngaih ahcun, amah kha kan hngalh tiah fiang tein kan  hngalh (1 John 2:3).

Nawlngaihnak:

===========

Pathian aw theitu hrangah, zumhnak nakin ngawlngaihnak apawimawh deuh. Peter nihcun zaankhuadei sur avorh i ahlawhchamnak hmunah Jesuh Khrih bia adontikah el loin anawlngaihnak cu atakin langhter tikah ahlawhchamnak hmun thengte ahkhan hlawhtlinnak taktak nga ruhcawklo an tlaih ṭhan ti kan baibal ah kan hmuh. Peter nih nga taktak thlaih lo ding phannak hmanh in nawl apetu Khrih nawlngaih le zulh kha abiapi deuh ah achiah.

• Syria ralkap General Naaman cu Elisa nih Jordan Tiva-ah voi(7) tiang i hnim dingah nawl apek, dam ai zumh le zumh lo lampang si hleng loin nawlpeknak cu angaih caah cu nawlngaihnak te ahcun damnak aum. Bethesda Tikulh pawngah ait zungzal mi mi zeng pa sinah Jesuh Khrih nih tho..! na ihphah lalaw, ke in kal ati ahkhan zengpa nihkhan tuah hmaisat ding anei hlei lo na khin, nawlhngaih ahrangah aza. Culawng si loin Jesuh nih Lazaruh thihnakin athawhter ah khan Lung kha ṭhial uh ati hna, a ngaingai te ti ahcun Lung ṭhialtu pawl nih khan Lazaruh athawh ṭhan taktak kha an zum lo. 

• Lazaruh far le hmanh nih khan an zum lo, nawl petu Jesuh Khrih bia bantuktein Lung ṭhial kha an tikhawh tawk cu asi ko. Kanan khua nupiṭhitnak puaii misurzu adihah khan belchungah ti rawnkhat hmaisa dingin nawl apek hna tikah belchungah ti rawnkhattu pawl nih khan zeicaah dah belchung ti an rawn khah chan  an theih le theih loah Jesuh Krih thilti khawhnak ai hngat lo, nawlngaihnak he belchungah khattein ti an rawn ding kha an tuahherh ve mi cu asi ko.

Nawlngai ding cun kan ngaih dingmi bia kan don a hau, cucu asi ko. Minung lei alangsar lem lo, Pathian tu alangsar deuh, ngawlngaitu minung acanghvaih hlanah Pathian bia aphan hmaisa tawn. Minung nih nawl angaihnak ding achan atheih viar kherkher ahau lo i, nawlngeitu Pathian nih ti uh, tuah uh atimi kha ngawlngaitein rak tuah, rak zulh kha kan rian nganbik cu asi ko. 

ZUMHNAK 

=========

Zumhnak belte cu, minung nih bia adong hmaisa ve lo, Pathian bia umcia (Logos) hmangin Pathian auhnak, kawhnak,halnak tbk... asi. Nazereth Jesuh tiin a autupa sinah khan an tuahpiak khawh na zum maw? tiah ahal hmaisa kher. Van ruat ve hmanh, Bethesda Tikulh kam i damlo pa sin ahcun nawl apek i dam. Asianin, Mitcaw sin belte ahcun, Jesuh Khrih a auh hlanah Mitcawpa acangvai hmaisa. Phar pa nihkhan Jesuh kha a auh tikah, “Na duh ahcun na ka thianthlimter khawh,” tiah ati hmaisa fawn. 

Kum (12) chung tiputnu kha Jesuh nih khan nang thipunu atu in rak damcang ati hmaisa lo. Thiput nih khan, “Apuan hmanh kha ka tongh khawh ahcun ka dam ko lai,” tiah alungchung in ati.(Mathai:9:20). Zumhnak aneih hmaisat ruangah Jesuh puan cu ava tongh....cutikah Jesuh nih, “Ka fanu na thinphang hlah! Na ka zumhnak nih  an damter cang,” tiah ati. Cu caante ahcun adam colh.

• Jesuh Khrih nih zeitindah bia kan kamh, “Zeipoh lungawṭawm lo tein nan hal ahcun nan hmuh lai,”tiah akan ti. Pathian bia kan sinah aphak hmaisat(revelation) si loin Pathian bia umcia(Logos) hmangin Pathian cawlcanghter kan timh asi ahcun, minung nih tuah ve ding aum, cucu ZUMHNAK asi. Pathian bia ah kan i hngahnak ahhin Pathian acangvai hrimhrim lai ti ZUMHNAK, theihthiamnak aneih lo ahcun airuahchanmi hmu loin a um kho tawn, ahlawhcham kho tawn fawn. Cu ZUMHNAK ahcun minung nawlngaihnak he hmunkhatah akalkop aherh zungzal. Minung leiin tuah hmaisat ding herih zong arak um lengmang ve tinak asi cu. Nabeltein Nawlngaihnak belte ahcun minung nih tuahhmaisat ding anei lo i, Pathian bia van phan mi kha nawlngaihnak he rak zulh tu kha asi deuh.

Note: Zumhnak le Nawlngaihnak an kalkop ning le an i ṭhen ning kan theihfian asi ahcun umzia nei loin chet law maw tiah thla kan cam nain beidong colh ṭhan tibantuk, zaangban ngaiin Pathian rianṭuan i ti ve ṭungi atheitlai mumal hmuh ding um fawn ṭung lo dinhmun le nun hi kan pumpelh khawh ṭheu lai ti ka zumh.

Biatak-Cu-Nan-Hngalh-Lai i-Cu Nihcun-an Luatter Hna Lai-(Hosea 4:6)

Ka mi hna nih keimah cu an ka hngalh duh lo caah an rawk. Nan nih tlangbawi hna nih keimah hngalh kha nan duh ve lo i ka cawnpiaknak khan an hlawt, Cucaah nanmah le nan fapale hna cu ka tlangbawi sinak khan kan hlawt hna. (Hos.4:6)

• Biatak cu arak umcia ko, theilo hmanh usihlaw biatak asi cia ko. Biatak kan theihkhawhnak naicem le olsambikcem mi cu Pathian bia hi asi. Asinain Jesuh nih achimmi cu, “HNGALH” hi asi. Pathian profet hna kaltlangin tihin arak chim, “Ka mi hna nih keimah cu an ka hngalh duh lo caah an rawk,” tiah arak ti.(Hos 4:6)

• Theithiam dingin Jesuh kehramah kan cawn huamlomi hi apoinakbik ahram cu asi. Marthi kha rawl chumhchuan in abuaituk ti kan theih, Jesuh cawnpiannak thawngangin angaitu a unaunu Mari tiangin athik ti kan hmuh ko kha, coka bung le bel i pompah in Marthi hmurbo nawn in a van um ding ko khi ka mithlam ah avan cuang.

• Voikhat cu Sangtea hi zawtnak theih lar lem lomi “Aamvel” an timi hi nei kaw, ṭhenkhat le bang nihcun hi zawtnak hi an ṭih ngai tawn mi asi fawn. Cu kawng achimtu poh nihhin afahzia hi an chimh zungzal tawn. Asinain amah nih a chimmi cu, “Mi nih afak afak an ti asi ko nain, kei nihcun tlangrai bantuk men  ah ka hei ruah men, afah zong ka thei lem. Mi nih an thinlungin an zumh caah felnak, hlawhtlinnak zong an hmuh tawn ko, “timi bia” hi “Amen” ti sawh men loin atakin ka nung chungril taktakin kan van i tlaih tik ahcun, A vuaknak vual, hliam le hma ruangah ka damcang timi hi ka chung leiin umawk hngal loin a hnawh bakin avan ka hnawh cang caah kai sum kho ve ti lo caah, ka kaa thengtein damnak cu ka van phuan, keimah i aummi zawtnak hrik(Virus) nakin aṭhawng deuh, acak deuh ti ka theih fiang caah ningzah pelpawi te zong um loin Pathian si ahcun ka phuan.” 

• Tihin avan peh ṭhan, “Ka zawt lio ahcun Arti le Arsa lei hrimhrim cu ei lo dingin akan ti, voikhat cu nu pakhat zong hi adam hnuah arsa a ei ruangah cu azawtnak cu avan chuak ṭhan tiah aka cah fawn. Kei zong nihcun, aw si a si maw, ei lo ding asi cu ka hei ti ve ko, asinain, cu lio ahcun ka fawn in umhar phenah tiin google chungah zeibantuk dah ei ding, ei lo ding timi pawl cu ka van zoh ciammam tik ahcun, “Awmvel”(Herpres Zoster) neih lioah rawl ṭhacem pawl lakah Arti hi arak i tel ziar. 

o Cuti ka theih hnu cun i sum lem cun ka ṭhuat thluahmah, rak thei lo ning law cu, theihlonak salah ka rak um peng hnga i, thinphannak le ṭihphangin ka rak um zungzal hnga i, a herhlo tukah sum thlorh in ka rak i sum fawn lai, Arsa zong cu ka van zoh ṭhan google ahcun, Taksa nih aherh mi (Lysine: Arginine ratio) sannak arak si hoi fawn, cuticun ka van ei ṭhan hoi, culawng si loin, “Zeipoh hi lawmhnak biachim khawh cun athianghlim” tih pei asi kha tiin lawmhnak bia cu ka chim khawh hnu cun, Pathian sin i kan app hnu ahcun athianghlim ko cang cu teh tiin ralṭha ngai cun ka ei, ka khim ning hmanh hi tiawk ṭha lo khi si! Cuticun anini in ka dam, ka ṭhawng chin lengmang fawn.”

Note: Sual nihhin hrokhrol le afiang lomi thil in akan hlen tawn, theihthiam lonak hmangin salah akan tuah fawn. Curuangah “Anti” tibantuk, mah cu nu, mah cu pa nih achim tibantuk sawhsawh men si loin kan mah thengte nih Pathian bia hi relkhawh, cawnkhawh, theih khawh, hngalh khawh kan i zuam ahau. Cucun, Thlarau ngunnam (Pathian bia) cu i lak usihlaw, kan theihnak hmangin Pathian nih ṭhawnnak, thazaangtharin akan thuam ṭhan lai. Bawipa thlawchuah na cungah atharin um ko seh.