KHAWIKA HMUNAH DAH NA RO NA KHAWL VE?

Matthai 6:21, Zeicahtiah nan chaw a umnak ah nan lung zong a um ve lai. Khawika ahdah na thinlung a um ve tawn??

Zeidah si na chawva /naro cu? I ro hlubik/chawva hlu bik an thinlung i a um zungzal mi cu zeidah asi??  

Hi vawlei cung i kan um chungah hin cun, mizei tinkim poh zongn nih hin, thil hlutbik mi le rohbik mi thil cu kan nei cio t’heu lai dah tiah a zumh um. T’henkhat  hrangah cun kan chaw le va rumnak pawl hi kan rohlu bik le chawva an si kho men. T’henkhat ve thung hrangah cun kan nupi fanau te pawl zong hi an si kho ve fawn.Cun, t’henkaht hrangah cun kan (nungak/tlangval) pawl hna hi kan ro/chawva , kan rohbikmi pakaht an si ve t’heu kho ko men. Hi bantuk kan hrang i thil sunglawicem, ti i kan theihmi pawl hi kan philh kho tawn lo i, an umnak hmunkip ah um kho hmanh lo usih law, kan thinlung ruahnak ahhin an um zungzal tawn. Hi vawlei cungah kan um chungah hin cun, hi vialte hi vawlei dan phun asi ko tizong kan ti kho men ko. A hmannak cen zong cu a um ve t’heu lai dah ka ti.  

Pathian nih cun kan nunnak sunglawi tukmi le kan chaawva/kan ro sunglawibik si  i kan theih mi cu amah hrangah pek dingin a kan duh tihi kan theih a herh, Hi vawlei cung i khua kan sak chungah hin cun  A mah nak i duhmi neih le pathian dang neih hrimhrim hi cu kan Pathian nih hin a hna hi a tla hrimrhim lo tihi fiangte in kan  theih dingin a kan duh. Amah aiah pathian dang le duhdeuh mi/  i thim deuhmi/ uar deuhmi, cu kan i thim deuh mi thil cun  an kan dawt lo ruangah si loin, akan dawttuk ruang tuah, a kan lakpiak t’han , a kan chuh t’han tihi thei t’han hna usih law hihi kan hrangah thilt’ha tuk dingmi thil asi. Hi kan lei taksa hi aduhning te i a tuah, asermi, adawttuk mi cu siko hmanhsehlaw, cunak in angaih poimawh deuhmi cu a um, cucu zeidah asi ttiah cun  kan thlarau hi asi. Hi kan le taksa hi cu vawlei i sermi kan si ruangah  vawlei ah t’hiamt’hiam a kir t’han lai. Kan mah chung i a nung peng mi kan thlarau nun amah hrim nih kan chungah a chiah, amah sin i kir t’han dingah a duhmi thlarau chu asi. Mah cucu a duhdeuh ruangah, a dawtdeuh ruang ahcun, hi kan le taksa hi cu a mah kan hmuh khawhnak  hnga caah le amah cu Bawibik i kan neih theih khawh nak hnga  asi phot ahhin cun harsatnak  kan cung i van phanh ter zong hi poi a tilo tihi a tharin kan  theih t’han  apoi mawh tuk mi asi fawn. 

Hi vawlei cung kan cam chungah hin cun, kan i nuamhnak ding le kan diriamhnak ding asi ruah tiah ruat in, chaw le va, neihchiah rumnak  pawl cu kan neih khawhnak ding hnga heh tiah kan hawl, kan t’uan tawn. Kan dawttuk mi hna zong cu zungzal deih maw tiin  kan cahnak le kan t’hawn dihlak in kan dawt hna i, cubantuk ti kho dingin nunnak, tikcu le caant’ha an kkan  petu Pathian cu philh tahrat in cu thil vialte te cu  kan nunnak ah bawibik i kan i neih caaah, asilo ah hmunt’habik sinak kan rak pek tawn zungzal ruangah hin, an mah aiin ngaih poimawh ding dang hi kan rak nei kho t’heu tawn lo. Na rosum, na chawva na duhtukmi le n adawttuk mi kha, na pawngkam um loin, hmundang ah um sehlaw, cu an umnak hmun dangdangah cun an thinlung, na ruahnak cu a um tawn asi lo maw kha?? Kan Pathianbia nihcun, “Bawipa na Pathian cu na lungthin dihlak le na ruahnak diklak le nanun nak dihlak in na dawt lai’ ti hi a ngan bik le a biapi bik nawlbia cu asi. Amah nak in duhdeuhmi, dawt deuhmi kan neih hi a rem a ti hrimhrim lo kan Pathian nih hin. (Matthai 22:37)  

Hi vawlei zungzal a daih lomi chungah hin, a ziamral thlu dingmi minung i dawtnak pawl, lei rumnak chaw le va pawl hi kan hrangah rohlubik an silo ruangah, cubantuk in cu ruahnak le vakvai pawl cu hlonh i, zungzal i aral tilo dingmi, zungzal nguhmi, zungzal nunnak deuh tucu kan neih i, kan ngaihven i, kan neih ngeingei khawhnak hnga  Pathianbia nih cun a kan chimh hleiah a kan forh zungzal asi hi. Amah Pathian theng te nih cun zeidah ka her hi?? Zeidah kan  hrang thilt’ha cu kan mah nak in alet i a thei tu cu asi. (Mathai 6:33) “Cucaah zei dang vialte nakin Pathian pennak le zeidah tuah hna seh ti a kan duh timi kha biapi deuh in ruat u law, thildang vialte hna  zong hi an pek t’hiamt’hiam hna la”, tiah akan ti kan hmuh. ( Matthai 6:19) “Rungrul le cirik nih an ei khawh i mifir an baoh i an fir khawhnak vawlei ah hin nan chawva/ nan ro khong hlah u. Rungrul le cirik nih an ei khawh lonak le mifir nih an boa hi an fir khawh lonak vancung tu ah khin nan chawva/na ro cu va khong u” tiah faingtuk in a kan chimh. 

Abrahama sinah a fapa neih chun a dawttukmi ralthawinak dingah ahal, Abrahama nih cun a rakpek bantuk khan, kan nih zong hi Bawipa nih hin, kan dawtbikmi hna le kan neih chunk an i lomhnak bik si  i kan theih mi thengte kha a kan hal ve tawn. A sinah zungzal nunnak kan neih ve i, chun le zan dong loin Asinah kan len khawh ve nak hnga, cu kan dawtbikmi hna le kan rohlu bik ti  i kan theih mi hna cu a sinah peve i,  hi vawlei zungzal hmun lomi ramah hin kan ro khawl loin, cung van Jerusalem thar tu ahkhin  kan ro  khawl khawh tu i zuam hna usih.

BAWIPA nih cun, nan hrangah kan nunnak ka pek i, zeidah ka hrangah na ka pek ve lai? tiah BAWIPA nih a kan hal ve??? Na ro khawl nak nai fiang maw??? BAWIPA nih in thlawchauh ko seh.

NU PAWL HRANGAH THEIH HRIMHRIM DING (THEIHT'HA)

1.Nu Ci le pa Ci he an van i tonlo bak khin cun ni Ci te cu lungzur hniangmang te cun a van kuai, culevete cun zeibantuk dinhmun dah a van phan tiah cun Nu pawl nih thlatin i an neih tawnmi anusinak a van phan(thi ka nei tiah anti tawn)(Nupawl nih hin thlakhat ah a million telin mi tampi a thah tawn ti asi)

2.Thineih hman lo timi zong a um. Na thineih niin athaizing ni 1 tiin rel i thok law ni 28,29 ni i na neih t'han asi ahcun Na thineih a hman tinak asi.

3.Chang-khat-nak-sii.....OK pills timi Changkhatnak sii khi ei a t'ha, asinain Tuluk ram chuak Changkhat nak sii cu asi khawh chungin hrial at'ha, ziah ti ahcun 60% hi cu changkhat sii a si ko nain a dang 40% hi cu chemical i an tuahmi asi ruangah a si. Tuluk ram chuak changkhatnak sii ei pawl nih cun a kham khawh ngaingai lo ruangah an i ruah lo piin nau an keng tawn cuti i nau an van ken i avan neih tik ahcun kutke tlamtling loin an van chuak tawn ti asi.

4.Fa nei rih lomi pawl le nungak nih cun changkhatnak sii hi ei lo at'ha. Fa neithai kho loin cingin thai a fawi te ti asi. Fa pakhat nei mi nih cun ei lo ding ti asi.Nungak thi neih lio i elna, paang na nei pawl nih cun card 1 ei khawh asi ti asi, asinain cubak cu eisian asi lo ziah ti ahcun chungleng tiangin t'hat lonak aphak ter khawh ti asi.

5.Chungkhat pabik zuuding neimi nihcun (female-condom) hman mei ding asi ko. Ngah khawhnak hmun cu NI(SUN) timi siikhaan ( female - condom,male condom le OK pills a um) cu pawl cu eiin acintawk tein theih le hman khawh a t'ha. 

6.Sii ei duh lo tupawl nihcun taksa chungah chiah khawh asi. Kum 5 chung a daih, A hmun pawl cu Siizung ih chiahter ding a si, a chiah man cu a hlan ahcun kawlram in Kyat-500 asi, siizung tin deuh thaw ahhin chiahter khawh asi ko (OK pills le a dang pawl zong man olte in na ngah khawh ko) hi pawl deuh hi cu kawlram i a ummi hrang deuh ah khin asi i, Hmundang mi hrangah cun NI(SUN) siikhaan timi ah  ngah khawh asi ko.

7.A t'ha bikmi changkhat nak sii cu nu le pa ih canah pa nih an Ci kha nu chungah thun lo ding. Cun nu thineih hlan ni 7 in neih hnu  ni 7 tiang hi nu le pa sinak hman lo mei ding.

8.Na fa le pawl, kum 10 in a tanglei pawl an chung a thlet, an t'ang afak hei ti bantuk asi ahcun siikhan picang ih na kalpi khawh hna lo hmanhah na naihbik nak hmun NI(SUN) siikhan ahcun  kalpi colh hna law olte in an thlawp dam khawh colh hna lai. NI(SUN) timi cu Population Service of International ( PSI) timi hmelchunh nak asi.