ABIGAIL: Abigail i pasal cu Nabal asi, apasal nunzia le umtuning cu mah le mah zawnlawng ai ruat mi, mah tanghma sialnak in akhatmi pasal asi. Asinain Abigail nihcun athinlung fimnak le khuaruah thiamnak hmangin a chungkhar le cu thihnak in achanh khawh hna, cu lawng si loin apasal chungkhar zawnruahnak zong nei lem lomi muihnak thong chungin ceunak nunah ahruaitu, JESUH KHRIH nun nei ding tiangin apsal lamhruaikhotu nusaltha, zohchunhtlak Pathian salnu asi ti kan hmuh khawh. Nu tampi nihhin nu deuh heih kan si cu tiin tongpa tangdorin an pasal le hmaiah an idor tawn, a sinain thi khuaruahhar tuahkhawhnak maksak an nei tihi nutampi nih an i philh an i thei bal tawn lo, Asinain na innchungkhar hrangah na pasal hrangah muihnak lam in ceunak lam lei ah hruaitu nusaltha, Bawipa tuahkhawhnak thlarau cahnak an pek tihi philh hrimhrim hlah.
ANNA : Anna ti he ai lomi cu “Hannah” ti asi, Anna cu Phan’u-el timipa nupi asi, Anaa timi sullam cu “zangfahtu or bawmtu” tinak asi. Apasal min Phan’u-el ti umzia cu “ Pathian mithmai” tinak asi. Cucun Anna cu Pathian mithmai hmu hmaisabiktu nuthianghlim le nusaltha, vawleiin siseh, thlarau leiin siseh, nun cawnawk atlakmi, Abiakinn thiang angainatu nupi, angaina tilawng hmanh in duhtawk loin achun azaan in Pathian ariantu nu ropi asi. Tuchun, tuni caanah innchungkhar nu bik asimi vialte hna nihhin, zeitlukin pasall siseh, fale hrangah siseh, thildang nak hmnah in ahmaisabik ah atikcu le acaan Bawipa ke hramah alut zungzal hmaisatu, zohthimh awktlak nutling na si ve maw, si ve lo dah? Maw zeitik caan zong i fale hruai chom, fial chom, haumi innchungkhar nubik ka si tihi ruahtlak ngaimi asi.
DEBORAH : Deborah timi min achan cu Hebru holh cun, “Khuai” tinak asi. Cun American pawl nihcun naute min ah an hman ve tawn. Israel mipawl nih nasa ngaiin Pathian an hlawt liao caan ah Pathian duhzawng tein bia aceihpiaktu nusaltha profet pakhat asi. Cu liao caan i Israel hruaitu thalo vialte dohngamtu, Israel mipi Pathian thimmi miphun sunglawi takin teinak a chuahpitu nusaltha profet asi. Culawng si loin ral an tei hna hnuah biazai ropitak atialthiamtu, atial khotu nudanglam tak pakhat asi ti zong Biaceihtu chung kan rel ahcun kan hmuh khawh. Nu cu thazaang tlawmmi kan si ti ruahnak thinlung neihnak hin an tuahkhawh mi hlawhtlinnak lamin minu tampi, innchungkhar nubik tampi cu theithiam loin an caan alakka ah an dihter tawn, hi ka cahduh mi cu asi nu cu pa nakin thazaang tlawm deuhmi kan si tiin pasal le tanglawng ah i benh in, khuaruat huaha loin, um citcet hlah, thilnasatak hlawhtlinnak achuahpi khotu dingah Bawipa thimmi nan si tihi na theih than dingah thazaang kan van in pek duh fawn hna.
DORCAS : Dorcas cu zumtu mi zaangfah nei mi asi lawng si loin mi nunnem tiin kawhmi zong asi fawn. Thiltha a tuah ruangah le zaangfah lainatnak aneih ruangah zumtu asi lo i, zumtu asi ruangah thiltha tuah auartu le zaangfahnak nun aneitu asi deuh. Innchungkhar nubik nunnak ah thilsian ciaociao le zaangfahnak lungthin neih ciaociao ko dingah cun Bawipa theitu, zumtu, nungzultu kan si ruangi zaangfahnak nun le dawtnak siannak aneitu hi zeitluk khin dah a va sunlai hlei hna dah? Khiartuk nun timi umzia cu mahtanghma lawng i sial tinak he ai lo, asinanin zumtu chungkhar nubik, Pathian tihzahin anun neitu asiah cun midang hrangah thlawchuahpetu, bawmtu, thentu, zawnruattu, zohthimhtlak nupi nan si awk asi tihi ka van bet duh tthan.
ESTHER : Esther timi min sullam cu “thup” tinak asi. Amiphun an luatkhawh nak ding caah thihngamh in a Judah miphun sinak kum zeimawcen athuptu nu raltha “the hero women” pakhat asi. Amiphun saltannak hmun in an luatkhawhnak dingah caah tihnung pipi karlak zawngah zam loin hmainawrtu amiphun pawl an luatkhawhnak asi phawt ahcun tiin thih zong atih lomi nu asi. Adonghnak ahcun saltannak chung cun a hruai khawh hna. Chungkhar nubik Pathian nih mi special bik, mi bik ah an ser timi theiin atakin tuahkhawhnak thawnnak thazaang na nei ve, ruahnak na nei ve tihi nan philh tuanruangah asi, cuti ka titik ah pasal le cung i hlorh ding nawlneih ding ka tinak si loin phun le hnam tiang hmanh in hruaichuak khotu kha minu ESTHER dakaw asi cu! Bawipa nih an pekmi na talent kha thup hlah hmang chuak! Na pasal, na fale le nan innchungkhar nun te a caurau maw, zeisal ahdah nan tan Esther bantukin nan innchungkhar saltannak hmunin ahruaichuak khotu innchungkharnu na si ti kha theiin Bawipa nih sersiammi midanglam an sinak kha hman chuah khawh i zuam!
EVI, MIVIALTE NU : Eve cu kan theih bantukin mi vialte nu asi ti kan theih. Atuanbia kan van zoh asi ahcun tunitiangin kan mitthlamah avan lang colh mi cu zeidah asi tiah cun Pathian nawl angai lomi nu asi tiah kan theih khawh colh, Pathian nih tuah hlah uh, ei hlah uh, atimi ngai lo riangmangin Abia eltu asi ti kan theih colh, curuangah zawtle fahnak zong um lonak EDEN DUM chungah khan nuamtukin khuasa kho ding an si ko nain an nawlngaih lo ruangah, hnawtchuah tiangin an rak tuar kan hmuh. Ahmaisabik cu amah sual ruangah asi khah, curuangah cun innchungkhar nubik nih nan mah ruangah innchungkhar anuam kho, ahlawhtling kho, cubantuk thotho in nan mah ruangah innchungkhar thennak achuak kho, retheih zonzaiin nan um kho fawn, curuangah nan duhthimnak kha Pathian duhzawng asimi si zungzal hi a herh ngaingai.
HAGAR : Hagar cu Abraham nupi pahnihnak ti zongi chim khawh asi, amin sullam cu “zaam” or “himnak hawltu” tinak asi. HLawtmi minu tizong ah chim asi fawn, asinain beidongin a aihramnak aw Bawipa nih angaih piak, atheihpiak. Hagar cu beisei ding, ruahchan ding aneih lo hnu zongah Bawipa ah ruahchannak a hngattu, aneitu asi, Hagar fapa cu Ishmael asi. Tuchun tuni tiangah Ishmael thlah, phunhnam kan zoh hna ahcun relcawk loin an khat, ziah tiah cun apa Abraham sinah Bawipa nih thlawchuah arak pek cang ruangah asi ti kan hmuh khawh. Hagar nun i kan i zohchunh dingmi te cu inn le lo zong a nei lo, a cubet ah sal asi fawn rih, a cubet ah hnawhchuah asi rih fawn, minung sinak cubak i beidongh ding hlei a um in kan zum lo, asinain hi minu nihhin aminung lei sinak, ruahchannak a um ti lo hnu ah Bawipa ah ruahchannak nung hngatngamtu chiangamtu, neitu asinak hi kan i zohchunh awkah athatuk mi asi tiah ka ruah. Innchungkhar nubik dinhmun in beidongh oltuk hna hi atha lo, cucun Bawipa mizia zong asi fawn lo. Hagar bangin zumhnak thawng ngeitu si dingah thazaangthar kan pek duh than hna.
HANNAH : Hannah cu Shiloh rampawngi a ummi Ephraim tlangpawngah khua asa mipa Elkanah nupi pahnihnak asi. Hannah nihcun fa ahrinpiak khawh ve lo caah ngaihchia lung retheiin caan hmangtu minu asi. Asinain Bawipa sinah rauhchannak zumhnak angei, fa aneih ve lo tikah cun nehsawhnak phun zakip atuar, sihmansehlaw Bawipa sinah biakamnak aneih i, Bawipa fa na ka pek asi ahcun na riantuantu dingah nakut ah kan pek than lai tiah biakamnak atuah, abiakamnak bantukin Bawipa nihcun hlawhtlin taktak cu a van pek angaingai, cutikah cun abiakam ning bantuktein Bawipa hmai ahcun atuah. Hika ah kan hmuhkhawh mi cu zeidah asi tiah cun zumhtlak asinak le nehsawh, nautaknak phun zakip tuar ko hmanseh, Bawipa ah zumhnak ruahchannak aneih mi nihcun, tuarkhawhnak anei, cucun abiakam ning bantukin azulh, atuah khawh, kan nih cu kan si lo, bia kan i kam Pathian hmaiah, kan tuah hlei lo, zumhtlakin kan um lo, thlawchuah zong hi ngaingai te tiahcun kan thlak tawn lo. Zeibantuk harsatnak na van ton caan zongah Hannah nunziaza dawh le cawntlak nun hi van i cawn ve zungzal kho u law zeitluk khin dek a hei that chinchin nga dah mu...maw “MOTHERS” pawl.
LOT NUPI : Lot nupi tuanbia cu ka theihcia viarmi an si ko hna khah. Lot nupi nihcun atuahsual mite kha zeidah asi kha? Atuah sual mite cu, Bawipa nawl ngaih lonak te kha asi, lot nupi nihcun vawlei thil suile ngun an tami vialte a vanuitukah, sadom le gamorah kha tipiin van chuah cu alung asia a hrem arem kho lo, a uituk hringhrang tik ahcun hnunglei avan i hertik ahcun cite tungpi ah ai cang diam ai!!! Zeidah akan cawnpiak duh mi asi ti ahcun vawlei thil duhtuk, uartuk, ngahsaktuk, ruatuk, lawmtuk, timi hi Pathian nawlngaih lonak cikhat asi tihi theitthan hna usih.
LYDIA : Lydia cungcang hi Bible ah tam alang lem lo, (lamkaltu:16:12-15, 40; Philipi : 1:-10) chungahah hmuhkhawh asi. Lydia hi business thiamngai minu asi. Amah te tiangin inn ai neih, culawng si loin servant, umpitu house maid tiangin a nei, cubantukin mah le mah tein ai todelh kho mi, sipuazi thiamngaimi a rak si. Ahlan ahcun Pual le Silas nih thawngthabia chimnak a um ve ko angai ve ko nain, apiangthar rih lo, zawnpiaknak adih khawh in Judah sakhua biaknak ah aitel thiamthiam, asinain caan a hungsau hnuah cun Pual le Silas biachimnak in piantharnak a van co ve. Cu hnucun aneih achiah, asum le pain atheihkhawh chungin Paul le Silas riantuannakah, hehtiin neih le chiah tlinhtawk tein aitel tu, abawmtu asi, achancu anunah Jesuh Khrih dawtnak, zaangfahnak, hngilneihnak atakin a co cangcaah asi. Lehhnu le bang ahcun Paul le Silas nih a inn cu thawngthabia chimnak ash siseh, riahnak tiang hmanh in an rak hman ti asi,,theih kauhnak i an tial chungah. Innchungkhar nubik na dinhmun phaktawk tein na theih khawh chungin na neih, na chiah hmangin Bawipa ram akauh ching lengmang khawhnak hnga tuahkhawhnak, thazaangnak nan rak ngei zia hi Lydia nunzia in kan hmuh khawh.
MARRY LE MARTHA : Bible i kan theilar cemmi tuanbia lakah ai tel ve mi cu Marry le Martha hi a si theu lai dah tiah ka zumh. Bathany khua ah Jesuh le azultu pawl cu Martha tein an vat lung, cutik ahcun khualliam pei kan neih cu tiah Martha nihcun hehtiah ei le in leiin theihkhawh chungin athawtkhawh chungin atuahto aitimhnakah Jesuh cawnpiaknak cu abuaituk caah a ngai zong angai manh lo ti kan hmuh. Bawipa hrangah tiin atuah mi kha thiltha lo si loin thiltha asi ko, asinain khamnak timi cu zeitik poh neih khawh mi le duhtik caan poh ah neih khawh, lakkhawh mi thil asi lo, culawng si loin mah ro cu tuchun hrang lawng asi lo i, zungzal daih mi rothil asi caah asi. Bawipa hrangah tuan timi cu hi vawlei kan damchung poh cu tuan khawh nak caan kan va nei kho men, asinain khamhnak timi neih manh loin kan nunnak adihsual citcet ahcun second chance timi a um tilo ruangah, Abia ngai dingin “azeidang buaiding nakin kan mah pumsa hrimhrim in “sacrifice” kan herh. Innchungkhar nubik sinak dinhmun in Pathian he caanhman khawh lotiangin mah le duhnak ah siseh, mah le ei le dinding buaiin Pathian biaknak caan thitha hmanh nei loin na um sual tawn maw, pasal le hrangah, fanau le hrangah zohthimhtlak chungkharnu si dingin i zuam chinchin tiah thazaang ka van in pek chap duh fawn.
