VIRGINITY SUNLAWINAK (Nungak, tlangval/hawl lio mi hna hrangah)

Add caption

Tutum cu hibantuk lei hi van ti ve duak ve u sih.A hlan tein ka thinlung chungah seherhnak he arak khat pengmi, arak taap pengmi biatlang pakhat tulio vawlei (New generation)timi kan hman liam cuahmah lio ahhin nang zumtu aiti mi Pathian biakinnthiang ngaina aitu hi nanun hi na him tawk maw??? A Thawngtthabia auchuahpi dingin khawmhmi kan nih mino vailte hna, na him tawk in nai hngal maw?? Nai thei maw??

Nupasualnak (sex) hi Pathian nih  nupa nunak lawng i, rem aruahmi, khua a khanmi, asi lio ah mitampi nihcun tulio channih nih akalpi mi asi ti ziarin, an hriktida hmanh athak lo, zeite ahkhin khin an relduh ti lo khi asi cang, cubangtuk thinlungpu in, achan nih aneih cu tiin chantiluan kan tilai cu, nunpalok, nun duhdah ngaiin amin in zumtu, cinghngia phaw ai chinhmi zumtu kan tamtuk hringhran cang. A bikin zumtupawl nunnak ah buainak le harsatnak a kan phak tertu tambik tiin relngam ding dinhmun ah a van um cang, a va poi hringhran dah aw!! a cu kan chanchiat ruangmang tak hi cu aw!!.A tu kan chanchiat ngai hi cu, t'henkhat papawl le bang cu nuhngak tampi ai ihpi asi ahcun ningzak lehlam loin hmaihngal nak ah an hei chim lehlam cu, ruah ahcun chan linglet bak kan si taktak ko cang. Hi vawleicung huap in kan vun zoh asi ahcun vawlei pumpuluk deuh thaw ti awkin marrage policy lebang kan zoh asi ahcun (pre- merrage) timi living togather timi hi, Bawipa duhset zawng cu asi hnga maw?? si naisai hlah, nemmam cu, Pathian nih nupa sinak (sex) timi hi, nupa i tuah hnu lawng i, asian mi, akhuakhan mi asi.

T'henkhat le bang nihcun zeitin dah an chim ti ahcun kan i dawtnakbik tahfung, langhternak cem asi tiah an chim, khatlei i vunruah ahcun ahman nak lai zong cu a um ve ngai ko, asinain zeiruangah dah lolam, silo tukin kan tlangval, nuhngak thianhlimnak hi belchia zuar men in kan zuar tawn, ti ka ruah ahhin, minung ruahnak men cu chim lo, Bawi Khrih hnungzultu kan hei tile, i sumkhawhnak siseh, tuarfai khawhnak siseh, Bawi Khrih hrangah hin tuar ngam nun hi zeiruangah hme kan neih khawh hnga lo, Pathian fadawt, fanu, fapa na sinak, na thianhlim nak kha olthadak tein zuarthlaitu na sisual maw, nanun van check ve tuah, vanram VAN SIANGPAHRANG hmai i kan dir tikah, mah le tuanbia, kan sining cio rel asi te lai, kan tuahmi vialte haichuah viar asi te lai, cutik ah chimngam lomi, phuan ngam lomi, haichuah dingin na duh lomi thil zeidah na neih, zeidah na chim ve lai, atu na vawlei nun ahhin na thianghlim tawk maw?? 

Ka nu le pa, ka u le nau, chung le khat pawl, hawikom ttha lak tete in ka experience mithil tete, ka theihmi an si ve hna. Pathian pompi lomi nupa nun hei tibantuk, nupasual hman hi, Pathian nih athinhannak an chungah a toihsual hna ahcun, atu an nunchungah an tuar lo hmanhah tefachin tiangin chiarserh tawnnak asi, curuangah kan nonal lio, kan tthat lai caan, kan muidawh caan tawite chungah hin Christian innchungkhar thianghlim dirh kho dingin, Pathian sinah tthawnnak, cahnak teirialthlak tein i sumkhawhnak, i control khawh nak hi hal peng usih. Chimh ka van duhmi pakhat cu, atu kan chanah kan nunah thianghlim te le tluangte i nun ahmang kho tu hi tlawmte lawng asin tihi kan theih tthan dingah ka van chim duh fawn. Cu si loin kan i daithlanh sual ahcun zeidah aphi ti ahcun: Retheihnak, ningzahnak, ralchiatnak, i rem lonak, nun beidonghnak, buainak, adonghnak ahcun zeidah anun bei adong i, mah le mah i thahduhnak hei tibanguk, achia hlirhlir nih anun ah hrikbomh in a bomh hna cucun Bawipa apek mi hna zungzal nunnak asunglawi tuk mi cu an hloh tawn. Bawipa duh lo zawng i, chungkhar dirh hrimhrim cu an dam chungah diriamnak ngaingai an nei kho bal lo zeitik hmanhah tihi van thei tthan hna usih.

Awle, a donghnak bik ding hrangah le kan Role Model hrangah Bible chung i, kan theih lar tuk mi,Joseph nun hin zeidah cawnding mi kan nei ve aw?? Pathian hrangah aiserh thianhlim zia, mi zumhtlak, tlangval muidawh le  nungcang t'ha tiin an chim mi Jospha kha, a pu Potipher nupi nih khan a itttuk ruangah ihpi dingin a sawm ti kan hmuh. Tulio chan ahhin Virginity sunlawinak lawng hi kan i cawnpiak tawn. Zeiruangah dah a sunlawi?? Zeidah a chan pawl, Nun tluangtlam Bawipa duhzawng nunzia dawh neinak asi, innchungkhar zahumnak, minung nunnak ding hrangah siseh mi pangai duhnak ding hrang lawngah maw  virginity sinak hi kan sunlawih??? Joseph kha mipangngai, mi hrisel t'ha, mi ngandam leh tisa duhnak siseh, hiarnak neimi asi ve lai ti cu minung pangai dinhmun ahcun theihcia asi ko, asinain a thlite zongin  athei zungzaltu le hmu zungtzaltu duh lo zawng asi ti atheihnak nih khan  athianghlimnak cu a himter ti kan hmuh. 

Kanih zongnih zeibantuk  hmun le hma kan um zong i a kan hmutu duh lo zawng cu hrial khawh, tuah lo khawh hi i zuam ve cio hna usih. Tuarkhawh lomi, hrial khawh lomi sualnak, turforhnak zeihmanh a um lo, turhforhnak kan ton rualrual in kan chuahkhawh nak, kan luatkhawhnak kutka akan hawn paik zuangzal tihi a tharin thei tthan hna usih. Curuangah nang le kei zong Joseph bantuk minung tisa neimi ve kan si, kan thianhlimnak, kan nungak, tlangval nak hi Bawipa duhmi innchungkhar dirh kho dingin, kan thianhlim nak, kan virginity sinak hi humhim khawh i zuam hna usih.

ZAANGFAH, LAINAT UM NAUTE

Hi mi video hi whatsapp lamah azohzo tu khal kan tamzet thlang ko ding a zum um. Asinan, whatsapp lam ih an reldan thawn cun abangaw lo deuh, fiangfai deuhin tarlan thei vun zuam sehla. Fiang sinsin in a zohduhtu hrangah tiah alink thawn ka vun ret cih lawlaw pei.Hi tivek ih insuasam awknak hi 15th, Nov. 2014 ah Uganda ramih thilthleng mi asi. Aneela(Naute hmin) suasamtu  hi an hnen um asi ( house maid) kum 22 ih upa Nanny timi nu asi.Hi nauhak zaangfak umzet asi mi hi, a nu le pa in nitin te'n hnat'uan t'ul ruangah hnenum la tahrat in cutin nitin hnat'uan dingih suah ringring an t'ul ruangah amah kilkhawitu ding, zohtu dingah tiin Nanny timi nu hi hlawhpek in cutin an la ve top ti asi.Nanny cun Aneela hi rawl a pe ih, a ei t'hat theih lo ruangah vawi hnih nazet in naute hmai ahcun  a beng lo maw. Hi nauhak zaangfak um asimi Aneela cun arawlei mi khal cu a vawlh thei nawn lo. A ttap ti cu atheihtheih lonan asunglam cun a ikik rero ti asi. Acuti hnu khal ahcun naute cu rawl apek, abarh hrim ciamco thotho. Nauhak tifam cu acutiih abeng hnucun a rawlei mi vawlh thei nawn loin aluak cingcing ti asi.

Naute cu ttih le khurin a cangkhal cang ngam loin kutthlak tuar phah cingin a ei mi rawlpawl khal cu vawlh thei nawn loin aluak sal ttheh. A luaksuah ttheh hnuah a umtu nu Nanny cun zaangfaknak sete hman um loin, zialah ahlon vukvi ih culawng hman si loin, nauhak te hrang ahcun ziangtluk in ana ding simfiang ttul loin kan theihthiam cio ko ding a zum um, Ziang tlukin ana ding zaangfak a va um em!! Culawng khal duhtawk loin ataw ah torchlight-in a vuak ciamco bet, cukhal cu aduhtawk cuang lo. A cuiih nauhak te elah pal in a cilciamco bet. Hitluk ih nauhak ruhno te hrang ahcun tuarthiam a va har zik ve aw!! A va leinat um em hi naute hi.

Nanny in hi naute hmaiih  asitnak pawl hmuahhmuah le ataw i datmei ih avuaknak pawl hi vun ruah ngaingai len cu pitling sia le ttha thei zotu hrang hmanah ziangtluk in ana ding, tuar a hardan ding khi vun ruat cio hmannuh, lungfim zo hrang hmanah thil tuar olsam cu asi lem lo ding a zumum.A video in rak zoh ve leh aw, a zaangfak umtuk lawmmam, hi vek nauhak tlunih zaangfahnak nei lo milai hi leitlun ih rak um ve vivo khal hi cu amak tuk aw, leitlun hi an tilinglet thluh hi asi bik ko e, Nunau rakthlak tak hi cu a va tling em!! 

Bible ih asim bangin ziang, sualman cu thihnak asi ati rori si maw, asualman ah hi nunau raktlak tak hi tufang te ahcun athuhla rel dingin palik kutah a um lai fangte asi ti asi. A tuar ding hi cu anamen lem lo dingah ruat phawt men sehla kan zumsual lo em kei cu maw. Mi linglet khal hi hi leitlun ator in kan rak tor cu asi hi maw!!! Maw... Mai le ka Salai pi pawl na rilrah na fahniangte a himnak biknak ding asi phawt ahcun na fahrah khal poisa duh hlah. (Sim duhmi---- ruahbeet).

Video : http://ireporterstv.co/a-nanny-from-hell-abusing-a-little-…/ . Youtube ah a full lovin tlem a zawng en tur a awm bawk https://www.youtube.com/watch?v=SN5z6q5eGdY

POLITICIANS, PASTORS, EVAN, ZUMTU PAWL IH KAN TLUK T'HEUNAK HRAMPI PATHUM (3)

Pathian ih thinlung cu Amah theihhngilh lo ih len le a fahniang le pawl taksa thlarau ih thanso vivo dinghi a sinan, Pathian thu kan thlunlo ruangah, malsawm kan dawn dingzat dawng loin leh Pathian ih in hman dingzat hmang nawn lo. A hnuailam ih tarlang mi Pathum (3) pawl hi a hmannak dik tak ih kan hman thiamlo, theu ruangah thlasuah tampi kan canphah. .

1.Thilti theinak,cahnak ( Power)

2. Tangka ( Money)

3. Sex ( Nulepasinak)

A pathum hin a hman nak dik tak ih hman thiam ahcun pakhat hman a sual lo.Thiltitheinak, cahnak hmang thiam lon, tangka, nupasinak ah kan tlu theu ti ahcun a hman nak dik tak ah kan hmanlo ruangah a si.

1. Thiltitheinak, Cahnak human (Power)

Thiltitheinak, cahnak huham thu neihnak hi a hman dan thiam lo ahcun tlukbahnak le hloral nak hrampi a si. Hipawl hmangin Satan cu nasa takin mi a thlem theu. Thiltiheinak le cahnak ticu mi dang va thu nun thei le mai thu hnuai ih ret thei tinak a si. Leitlun ram uktu hrekkhat pawl cun an thuneinak le thiltitheinak hi a diklo zawng ih an hman ruangah Ram le Mipi an siat phah rori. Cuvekin, Senpi vantlang, pawlkom hruaitu, kawhhran hruaitu mibur hohatu pawl in an mawhphurh mi ngai poimawh lo, An thutiam vekin an tuansuaklo, an hlensuak lo tikah buailonak dingah mipi an buaiter.

Thimnak ah Kan Kawlram ih hruaitu hmasapawl, India Pu Lalthanhawla, US Obama, Thailand ih Thekson pawl hi khabe BA an si, ram le mipi tuahsia tu an si. Cuvekin, leitlun ih politician tampi cu Ram le Miphun tuahsiatu ah an cangriangri. Election lai ih vote duh ih mipi hnen ih an thutiam zozai le an cangan mi pawl cu ca hnah ( paper) par ah an ria ralter men ruangah a si. Cuvekin, Sumdawng pawl in, tangka ngah ding le an thil khawng ding lawnglawng ruat in sii phunphun mi lai siatsuah theitu hmangin thlaihnah an cing, an tuah, olaiten an zuar mi cu lei ih ei cio a si tikah pumna dah lo in pum nat an neih phah ih hardamnak tampi a siatsuah. 

Ziang theilo mipi pawl in an tuar phah. Biaknak ih hruaitu, Pastor pawl in an buaipi sawn dingmi thlarau hlo kaih le Thuthangtha phuandarh ih an tuu rual kilkhawi sawn lo ih politics lam cozah tuan pawlih tuahmi tiangtiang ih an va hrawlh , buaipi tikah mi tampi hrangah tluknak hrampi an an cang. Politician, Leitlun ram uktu Bawi pawl cun an duhduh ih um tlan theinak thu an nein nan kannih Kawhhran hruaitu, Pastors pawl cuvek thu neihnak kan nei ve lo. Riantu siahlawh lungput nei sawn ding kan si Dungthluntu pawl lakah zoso a tum bik ih ruah ding a si, tiin thu-el awknak a um. 25Jesuh in an hnenah, “Leitlun siangpahrang pawl in miseenpi pawl kha lal zetin huham thawn an uk ih cuih uktu bawi pawl cun ‘Miseenpi ih Rualpi,’ tiah an ti aw.

 26Sikhalsehla nannih cu cubangtuk nan si lo ding; nanmah lakih upa bik cu nauta bik bangtuk in a um ding ih hotu bik cu hnen-um bangin a um ding. (Luke.22:24-26) Dungthluntu pawl in an lak ih upabik le thu neitu si an cuhaw ciamco ih nan lak ih a tumbik hruaitu si a duhtu cu riantu siseh tiah an ti. Jesuh Khrih cu lei le van ih thu neihnak hmuahhmuah cu pek thluh a si. A duhduh tuah thei a si. Asinan, A thu neihnak pawl cu Pai hrangah dikten a hmang. Jesuh Khrih bangin hruaitu kan si lai caan , tuan lai ah kan tuah thei mi mihlor unsuah le ziangkim thiltha Ram le Mipi thatnak ding hrangah tuan uhsi.Hruaitu tampi cu thiltha tuah ding tampi an thei nan, mi huat phangah tuah loin an tikcu caan an liamter a si. Sakhua lam hruaitu siseh cozah lam hruaitu siseh thate’n , felfai tein Pathian pekmi an mawhphurhnak cu famkimter dinghi a si. Pathianin Thlarau lam hruaitu siseh, cozah lam hruaitu pawl mipi Riantu dingah A hrilnak san a si. 

Tahthimnak ah: Saul siangpahrang cun a thu neihnak cahnak huham cu dilozet ih in a hmang. A dinhmun sinak cu siatphahnak a hmang. Prophet Samuel hmang ih Pathian thusim mi cu a lung duh lo. Saul in, “Bawipa ih thu ka ngai ko sokhaw! I fial vekin ka feh ih Amalek siangpahrang Agag lawng a nungin ka rak thlenpi. Midang hmuahhmuah cu ka thah ṭheh a si.

21Asinain ka ralkap pawl cun an kaihmi lakih tuu le caw ṭha bik pawl cu an that lo. Gilgal khuaah Bawipa na Pathian hnenih thawinak pek dingah an rak keng sawn a si,” tiah a ti.

22Cutikah Samuel in, “Khuimiso Bawipa in a duh sawn? Amah ih thu thlun maw, a si lole saserh peknak le thawinak so? Tuu a ṭha bikmi thawn a hnenih raithawi hnakin amah ih thu thlun cu a ṭha sawn a si. Amah dodal cu polsia dawihmang tlukin a ṭha lo a si. 

23Puarthau ih nun cu milem biak tlukin a sual a si. Bawipa ih thupekmi na duh lo bangtuk in anih khal in siangpahrang ah a lo duh ve lo,” tiah a ti.

24Cutikah Saul in, “Ka sualzet a si. Bawipa ih thupekmi le nangmah ih thucahmi ka thlun lo. Ka milai pawl ka ṭih deuh ruangah an duhnak bangin ka thlun. ( 1 samuel 15:20-24)

Saul cun, Pathian thinheng ding hnakin mipi thin hengding a phang sawn. Pathian thu hnakin mipi thu a thlun sawn. Pathian thu lunglo ih a um ruagnah a cihtu rah cu kha fualfawn a seng famteh. Thin buaizet le vansang takin a um. Cuvekin, Biaknak lam ih hruaitu pawl in Pathian thu hnakin mipi thu an ngaisawn tikah kawhhran cu nung cingin an thi. Pathian mithmai hnakin kawhhran cu ih milian nei nung, thiamsang mithmai an zohsawn ruangah buainak tipungtertu ah an cang. 

2. Tangka ( Money)

A pahnihnak kan tluk theunak cu Tangka a si. Miropi tampi tluk theunak cu “Ka, ka ti thei, ka timi, keimai ruangah” timi le Tangka ah a si theu. Rev. Senrosang in” Tangka le nunau ih fel cu ziangkim ah rinsan an tlak “ a ti hngehnge. Thildang ih felzet khal tangka hmuh cun mi aa a tam awzet. Ahleicein, Minu pawl hrang tla ahcun tluknak hrampi rori a si. Rawngbawltu pawl hrang khal thlemnak tum bik a si. Politician pawl hrang khalah thlemnak tum bik a si. Tangka cu ziangtitluk ih tam khal nei sehla a kilkhawi dan thiam lo ahcun hmakhat men ah a cem thluh. Thli le va vek men a si. Hruaitu zovek khal sumpai thu ih a fel lo ahcun a rei tumsuk lam a pan rero tinak a si.Mipa khat in tangka hi neih ringring theih a si lo. Sumpai sui le ngun nei thluhtu cu Pathian a si “ Leilung tlun ih sui le ngun hmuahhmuah hi ka ta an si” ( Hag 2:8) . Pathian lungkimnak a tel lo ahcun ziangtitluk ih tuan rero khal sehla tangka tampi neih a theih lo zia hi nah in sim fiang. Jesuh khrih khal in tangka thu hi fiangfaiten tahthimnak thawn a sim. Tangka malte pungter thiam ih thil malte parih rinum cu thil tumpi khal ah a rin um ding a ti. Pathian LAL RAM hrangah sumpai hi a pakhatnak a silo tin Jesuh in a sim.

Sumpai neih locun zianghman ti a theih lo, Thuthangtha simnak le karhzaiternak dingah a lo theih loin a tul. Khual tlawn suksonak ah Sumpai a tul. Sui le ngun tel locun Tv, radio, Broadcast, Missionary thlah a theih lo. Sui le ngun tel lo sehla Siangpahrang Solomon in Biakinn pi a sak thei lo ding. Nehemiah in Jerusalem siat a rem salnak ah tangka, sui le ngun tampi a cem. Tangka lo cun Biakinn khal sak theih a si lo. Petu, hlutu an um ruangah biakinn sak thei kan si. Tangka hi thupi tul pawimawh tuk mi a si. Mai kawhhran sung khal tangka nei lo mi harsa pai/nui thusim cu ngai khal kan paih lo, Caan khal an co thei lo. Hih ruangah, Satan in tangka hmangin zumtu tampi cu lamzin peng le pangah in hruaisual theu. Mi nung tampi hrangah tangka hi pathian te, milem ah a cang. Zumtu pawl ih kan ranrin thiamnak le cintawk nei ih tangka kan duh thiamnak dingah Jesuh in fiangfaizet in in sim. “ Pathian le tangka nan riantlang thei lo ding” ( Mat 4:24)

 Fiangte in ka lo sim: Lian hrangah Vancung Uknak sungih luh a har sawn tiah a ti. Milian tampi cu Pathian an thei lo. Chinmi tam tla Pathian ram nuam ah in hruai ih mi tampi cun Ram nuam tiangin hruaitu Pathian kan theihhngilh. Rawngbawltu tampi khal Pathian thu ruangah ramtintian an thleng, mi upat tihzahmi ah kan si, Vanmal sawm cu siarcawk loin kan dawn, kan cen. Vawi tampi cu thlawsuah siar thiam loih taksa nuamcemnak ih hmang tla tampi a umaw. Pathian thlasuah tangka hman thiam lo ruangah mi tampi cu ningzahnak le mualphonak , tlaksiatnak tawng tla tampi an um. Asinan, Pathian tihzahtu cun a thansonak le nun lungawinak ah a can a hmang a si.A hmang thiam lo tucun,mi hlothlau ah ancang. Paul cu, Tlasam ih nundaan ka thiam ih neinung zetih um khal ka thiam zo. Cutiih umdaan thupte cu ka zir ngah zo ruangah khuitawk hmun hmanah le ziangtik caan khalah ka pumpuar in siseh, ka riilrawng in siseh, malte ka neih ah siseh, tampi ka neih khalah siseh, thinlung nuamte ih um ka thiam zo. 13Cahnak i petu Khrih sungin ziangkim ka ti thei.

14Sikhalsehla harsatnak ka ton caanah in rak bom thei cu nan ti ṭha zet a si. (Phili 4:12-14) harsat can khal tampin a nei ti ka thei. Milian pawl ralrinnak a pek hai.Milian pawl kha, “Leilung thilri sumsaw nan neih ruangah puarthau ding a si lo,” tiah thu sim aw. Rinsan tlak lo leilung tlun lennak ah an ruahsannak bun ding a si lo; kan nomnak hrangah ziang hmuahhmuah siangzet in in petu Pathian ah bun sawn haiseh. 18Thil ṭha tuah dingah le hnaṭuan ṭhatnak ah milian si sawn dingah le tirhsiangmi an si ih an neihmi kha midang hlawm siang dingah ralrinnak pe aw. 19Cu bangtuk in an thlun thei a si ahcun, hmailam hrangih hram ṭha a buntu an si ding ih ro sunglawi an khawl ding a si. Cuticun nunnak taktak cu an co suak ding a si. (1 timo 6: 17-19)

Tangka hi thupizet a sinan a pakhatnak ih ret ding a si lo. Luar tuk duh lo ding tin ralrinnak a pek. 10Ziangah tile paisa duhtuk cu sualnak phunkip thoktu hram a si. Mihrek cun paisa neih an duhtuk ruangah kan zumnak an tlansan ih riahsiatnak in voi tampi an thinlung a kuaiter.(1 Timo 6:10), Deuter 8: -1-20, 28:1-14) Pathian cun kan thin lung a zoh ringring a si. Pathian hrangih sumpai pek tiah siangzet ih pek ding ti le pek ih a hlawkzia pawl a zirh. (Efe 4:28). Lalpa ih a tul a ti ahcun zokhal,ziangkhal mi a mi le fa pawl a cawm thei a si.5Cule mi zapi hnenah cun, “Duhhamnak a phunphun kha ralring uhla fimkhur zetin um uh; ziangah tile mi pakhat ih nunnak taktak cu, ziangtluk milian a si hmanah, a thilri neihmi ahhin a um lo,” tiah a ti. (Luke 12:15)

3. Nu le pa sinak ( Sex)

Apathumnak kan tluk theunak cu nulepasinak a si. Nulepasinak hin mibur, innsang, khuatlang, kawhhran sungah, fala /tlangval duhaw zet kilhimaw thei loin sex hmangin Satan cun in thlem theu. Indian Pastor pakhat tlacun” Church member pawl vehvah khal an pasal um lo ahcun pastor, kawhhran upa amah lawng kan fehter lo” a ti. Leitlun hmun tampi ahcun fala tlang an ngai cun sex hman tengteng ding vek in an ruat. Chinmi mino lak khalah hivek theih a um phahphah thlang. Supawk thei loih sex an hman ruangah fa an pai ih nau an thla. Ram hruaitu, Pastor, rawngbawltu tampi khal caan remcang a um cun supaw theilo tampi an um. Satan hmanrua hriamhrei tha tak a si. Fala pawl pawhte le kaiza tlun langzuakzo, skirt hlitawzuakzo hmuh tikah tampi cu ruahnak danglamter mai.

Mahlemah kilhimawk dan

Na ziangtitluk ih na cak khal len supaw tento aw. Caknak hi RUAHNAK, SUANGTUAHNAK in a tan hmaisabik. A cang thei ahcun mai nupi fala tlangval a si ceng lo ahcun tilper lo sullak cu mah pahnih lawng um tam lo thei sehla kan him deuh ding. Pathian Thalrauthianghlim ih ukmi kan si ceng lo ahcun fenhrial ih um thei a tha bik. Sex hman ruangah Cozah hnatuan tampi a sinak ihsin a tlak phah, rawngbawltu tampi hminsiatnak an ton phah, innsang tampi then thekawknak a suah phah. Pathia thu ta rori ruat aw. Zozo khal Khrih thawn an pehzom awk tikah cun mithar a si; a nun hlun cu a cem ih nun thar a thok zo. ( 2 Cor 5:17) Rom 12: 2, Colo 3:2, Rom 8:5-7, 8:12-13, Gala 5:16,

Pathian na thinlung zaten ruat aw,

Curuangah a nungtu cu kei ka si nawn lo; ka sungih a nungtu Khrih sawn a si. Atuih ka nun hi cu i duhdaw ih ka hrangah a nunnak a petu Pathian Fapa rinnak in ka nung a si. Gala 2:20, Psalm 37:23-24).

By HENRY SUITHANHRANG

ZU RALT'HA LE ZOHCHUNH TLAK

Hi hmanthlak hi zoh ahlawh ngaimi hmanthlak asi. Kan theih cio t'heu lai dah tiah ka ruah, asinain a story taktak thei lotu kan um sualah tawite in van chim khawh van i zuam usih, mahhi tuanbia te hin thazaang tampi atharin kai lak t'han ve. Curuangah bulbak kan nunah kan i hlawkpi ve khawhsual ah tiah tawi tein van tarlang khawh ka van i zuam t'han hnik lai.

China ramah Hangzhou timi saram vulhnak chung i, rul rawl hrangah tiin nitin atlawmbik  zu(mouse) pahnih hi an pek tawn ti asi. Hmanthlak i zuvar pahnih pek an timh minih khin apetu le mithring bakin a hmutu pawl thinlung khawihtuk in thil aphan mi a um, cucu zeidah asi ti ahcun, Rul nihhin zu pakhak aseh cuahmah lio ahcun ahawi zu pakhat nihcun zamtak men loin a thian chuan tlanchhiat san mai lovin,theihtawp chuah in le a nunnak thap in ahawipa chanh ding cun rul cu heh tiah beidong loin arak seh ve. A hawipa heh tiah atheihtawp chuah in, chanhkhawh ding tengteng heh tiah anun thap in rul cu athuat len ve.

Rul rawl petu  Wen Shao timi pa nihcun, " Rul ei ding i zu kan van chiah bak hin arianran khawh chungin rul um lonak ah an tli, an zam ve colh tawn ti asi. Asinain, hi zu nihhin a hawipa rulnih aseh cuahmah lio ahhin zamtak men loin, chanhchuah kho dingin heh tiah ai zuam, atih lo abei adong hrimhrim lo. A ral at'hat hleiah, a hawipa hrangah anun thap ngam in bawmh dingin a cawlcangh ning kan hmuh tikah rul umnak hmun cun cu zu te kan lak chuak i, aduhnaknak ah khuasak ding zalen kan pek." tiin mak tinawn khin a van chim.

Theih dingmi:

Ramsa thilnung zong nihhin dawtnak, zumhawktlak sinak le annun thap ngam tiangin ralt'hatnak an langhter tawn.Kan mah minungtu hi kan nunphung hi van i zoh usihlaw, kan minung hawipi bawmh ahnekin kan zamtak  hlei hna pinah ka hei hlawtbet zungzal hoi fawn hna, acan ahhin cun ramsa, rannung pawl hmanh hi ka tluk tawn hna lo. Pathian sersiam mi lak i cungnungbik dinhmun asimi kan nih minung pawl nihhin kan kan tang i a ummi le zeihmanh i kan ruah lemlo mipawl annun hin cawn dingmi thil, kan va ngah hringhran dah....!!!!

"Midang bawmhtu le chanhtu tluk i miralt'ha le pasalt'ha sinak dang a um hlei cuang lo e."

ZU TEL LOIN KHUA ASA KHO MI, ZOHṬHIM TLAK MILAR PAWL

Zu tel loin khuasa kho lo dingah airuat mi, mi tampi relcawk lo an um. Zu hi kan nun akan nuamhtertubik asi ko lo maw tiin a ruattu torlecheng kan um ṭheu lai ti zong ka zumh. Asinain zutel lo hin rak i nuamh khawhtuk hi arak si tihi kan teih hmaisa dingah ka van chim duh. Zeiruangah ti ahcun vawleicung minthangpipi, milar lar pawl  an duh ahcun lu le taw zong hngal loin ading kho mi an si;  zu hmanhah zu sawhsawh si loin a ṭhacem, minthang, mirum torlecheng an um asinain cupawl nihcun zu le sa ei-ding lo tein an an nun, an caan an hmankhawh ṭhiamṭhiam  ko. Hi zawnah  kan hmuh khawhmi cu; zu lawng hi nuamhnak taktak akan pe khotu asi ti phungsan in kan rak ruahnak tampi hi kan nih zumtu i kan rak ruahsual mi le kan theihsual mi thil pakhat asi. Zu le sa loin i nuamhkhawh asi ning cu; a tanglei bantukin milar zohṭhimhtlak tete  nun in van zoh hna usih. Hitluk in milar le hlawhtling an si ko bu-ah zu tel loin khua an sakkhawhnak achan zong hi kan theih aherh tukmi thil asi fawn, zeiruangah an nih thengte dingei loin an umkhawhnak chan hi asi hnga ti ahcun, achan le ruangbik i alangmi cu; zu le sa lo hin nunkhawh, arak sizia le zu hi minung kan nunnak akan nuamhtertubik arak si lozia fiang chin in kan theihnak akan bawmtu ah an nun kaltlangin van zoh hnik hna usih.

Jennifer Hudson:nih zu a din cu chim lo, a tep hmanh atep lo nak hi khuaruahhartuk ding aum lem loh, achan cu amah hi zumtu ṭha asi ve hrimhrim. Reality star Kim Kardashian zong, hi ti zohnak ahcun zuhrai domh kho ngai ding pei asi khi kan ti sual ahcun, ka zumhsual diam tinak asi. US-40 million hrawng neitu, reality star mirum Kim Kardashian nihhin, "Zu lei bantuk hrimhrim ka ding bal i, asianin ka sahlawh ka rualchan  pawl belte nihcun an din tawn ko” tiah ati. Dollar ting tampiin Las Vegas-ah  show nei  dingin an sawm cangmi  Jennifer Lopez zong hi zu ṭha ṭha cawknak ding phaisa aneituk lengluang ko, asianin zu hi a rak ding lo hrimhrim. Zeiruangah dah kannih kan laimi(chinmi) pawl hi kan zohtikah zulawngah hlah maw nuamhnak taktak hi a rak um titu ko khi kan lo. Kan ramtuk pinah  adinzia zong kan thiam fawn lo, laimi kan nun le innchungkhar akan hrawktu hi zu rimnak ko hi arak si. Azeiko ahhindek ṭhawn ah maw kan rel, chanman ah maw kan rel zeidek?  

 Zu lawngah hin pei i nuamh taktak hi arak um ko hi ti pungsanin zeiruat ngutngat loin khau asami  achuk acho i, a vak a tawimi  kan tamtuk hringhran, duhsaknak he zu lawng hi hnangamnak, i nuamnak, lawmhnak a kan petu a rak si lo tihi  milar ṭhenkhat pawl nun in cawn ding tampi kan nei, hmuh khawh zong an si. ( Toast ) timi pa belte hi  a zeimaw caan teah (champagne) a hei tem dukdak ve tawn lawng khi asi, cubaak lo cu zu lei hrimrhim cu a dingin atep  bal lo ti asi fawn. (Champagne) a din zeimaw caan hmanh ahhin  avoikhat dinah tlak toptop cipawl minung asi lo, aheitem ve dukdak khi asi tawn,  adin lonak chandang deuh in an chimmi ahcun “vun hrangah aṭha lo ti asi”  tit le vun dawhnak leiah ataksa vun pawl ah ai ralring ngaimi (acare) asi tiah a chim. Zu nihhin kan vun le kan taksa vialte cu rungrul, ṭuangtuan bantukin a kan ei thlu thawn i, kan taksa tituai ṭha le sen dawh tete pawl cu dum cekcukpipi hna ah akan chuahter tawn, tuahsernak leiah siseh, kan tuahkhawh dingzat tuah kho loin a kan tuahtu, kan chan akan tawitertuk fawn. Zunih hin 100 ah 90 hi ṭhatlo nak, hrawhralnak a kan pek pinah kan i nun chanbikmi zungzal nunnak JESUH hnung kan zulhnakah hell lamah akan pialtu Setan hmanrua siivai tuurchia asi tihi atharin  thei ṭhan hna usih.

Oscar Awards leiah a hlawhtling ngaimi, Silver Linings Playbook film i a cangtupa, The Hangover zongah  hlawhtlinnak  he hmai anawrtu, People Magazine- ah 2011- lio i Sexiest Man Alive-ah an thimmipa Bradley Cooper zong nihhin zeitik hmanhah zu hi a ding bal lo ti asi. Anih hi Catholic chungkhar, decendent, ciithlah in avan ṭhanglian mi asi. Atuahhin kum 30+ mi asi ve cang, zeitindah zu hi achim ve ti ahcun “ zu nihhin nun a hrawk” tiah mizapi hmaiah ralṭha ngaiin a aupi tu asi ve. Spiderman- film i  hlawhtling ngaiin a changtu (Toby Maguire) hi a tleirawl lio hrawng ahcun  zu le sa, dinhmun, nunramah khua araksavemi asi ve. Asinain,  atu ahcun zu timi hrim hi ka tongh lonak hrim a sautuk cang tiah ati ve fawn. An varopi hringhran hna dah, zohṭhimh an vatlak hringhran hna dah. Kum 19 asi lio tein  tuchun tuni tiang Alcoholics Anynomous timi ah ai telh mi le a min a cuang zungzalmi zohṭhimhtlak asi.

Hipawl hna hi cu an chungkharin mipangai cupei ansi cu na ti khawh men. Rocker Ozzy Osbourne chungkhar lakin aṭhanglian mi hrang ahcun zu din loin van um khawh ding ngai khi cun zumhkhawh lo ding ko khi alo. Zeitluk hmanh khin lu le taw hngal loin an varibuai hmanhah khuaruahhar ding a va umtuk lem ding khi zumh aum lem lo. Asinain thil timi hi van ruah ngaingai ahcun zu aṭha loh ti theinabu cun ding loin a um kho ngaingai hnga hme maw tiin an ruahmi Ozzy fanu dunung le muidawh, iangnei Kelly Osbourne nihcun dahawh, zu hi hrangah aṭha lo hlawknak zong aum lo pinah, kan hrangah siivai thihnak, kan nun akan tawitertu asi tiah achim ve bak ve hoi fawn rih.

A tleirawl chuahtirh hrawngah khan cun siivai le sualnak aphunphun chungah a rak tlong, a rak leng, a rak khawsain a caanṭha sunglawi vialte cu chuahsualnak khurchungah rak hmangin caan saupi chuak kho loin arak talbuai ve mi asi. Asinain, cu sualnak khur chung cun talchuak in, zu le sa he i nuamhnak ni,  nuamhnak tlingtaktak arak pekkhawh lozia fiangtukin a van theihtik ahcun tuni tiang zu le sa va din cu chim lo, ahmuh hmanh hi angaite ahcun ka duh ti lo tiah ati ve. Ava sunglawi hringhran dah, milar, muidawh, minthang, mi cungcuang pawl,  zu le sa tawng le tham lo tein an rak umnak chan le an rak umkhawh nak achan pawl hi, atawi zawng tein athlamin van chim u sihlaw:

• Zu nihhin minung kan nitin nunkhawsaknak  dingah hlawhchamnak akan petu asi tihi fiang tein kan theih aherh. 
• Kutdawh dinhmun tiangin akan phakter khotu hmanrua an si fawn. 
• Zu timi hi atep zong, tep chin ding zongah ka ruat lem lo, ziah ti ahcun voikhatnih voihnih ahrin tawn tihi kan theihcio bantukin a tharin thei ṭhan hna usih. Pathianbia nihcun thildang vialte nakin na thinlung kha venkhawh i zuam tiah a kan ti. Voikhat duhnak nih voihnih duhnak a chuahter.

Bible nih achim bantukin thihnak lam cu akau i, anuam zong anuam, a zawhtu zong mitampi an si, nunnak lam cu a bi i, a zawhtu zong mitlawmte an si, tiah akan chimh  curuangah  vawlei nuamhnak zu le sa i, nuamcen hi anuam zong anuam, azalen zong azen, a kau zong kau, a zawh zong anuam, asinain nunak lam kan zawh asi ahcun harsat tuarngam dingin kan i pumpek ngam a herh, nuamtukin Bawipa hnungzulh i timnak hin faktukin a kan ṭahter tawn. A kan tuarter tawn. Na taksa ruangpi cu Thlarau Thlianghlim umnak, umnak hmun asi tikha nan hngal lo maw, tiah Abiathiang chungah kan hmuh, curuangah hi kan lei taksa ruangpi hrimhrim zong hi thianghlim tein umter a kan duh, zeicaah tiah cun kan ngan adam asi ahcun amah kan sunlawih in kan thangṭhat  khawh, ngandam ding cun hi vawlei thil lakin kan taksa ruangpi, kan taksa harhdamnak a rawk khotu, a kan hrawkraltu le a kan thurhhnomhtu zu le sa thil aphunphun lakin i thiarfilim dingin kan Bawipa nihcun  akan duh, a kan fial fawn. Cucu a sunparnak ding asi caah na nun pumhlum in Amah na sunlawih khawhnak hnga  hi capar tawite hmangin atharin Bawipa nih thlawchuahnak in pe ko seh.       

“MASTER, THE TEMPEST IS RAGING” TIMI HLA ROPI TUKMI LE MARY A. BAKER TUANBIA TAWI

(JESUH NIH THLICHIA LE TILET NAWL A PEKNAK HNA KONG)

Hi hla phuahtu hi Mary A. Baker a si, a thluk siamtu belte cu H.R.Palmer a si, a hla le a thuk hi ai remtuk hringhran, a thluk he i rem in, a chord chiah ning pawl zong hi ai dawh in sak hi a nuam kho tuk hringhran. A music a van i vorh sannak hmun, chord 7 a van hman mipawl hna khi ai dawhtuk hringhran. A hlathluk siamtu nih hin a hla kalphung arak tlaihfuh tuk tihi theih khawh asi, cuhrang zong ahcun  achord zong a van hman thiam hoituk fawn, culawng si loin  ahla musical sign a van chiah mi zong nihhin a hleiin avan dawh zualter chinchin. Hi hla a cangkhat nak hi JESUH vawlei a len lio i, thlichia le tilet nawl a pek hnanak cungcang avantarlangh kha asi. Jesuh le a hnungzultu pawl 'lawng'  an cuan cuahmah lio i, thlichia le tilet nih umawk thei loin a nuai len lio hna caan i a zultu pawl khawruahhar, vansang, lungrethei in an um lai ning kha hihla athu le hla biafang umzia khin theih khawh an si. 

1).Master, the tempest is raging!

The billows are tossing high!

The sky is o’ershadowed with blackness,

No shelter or help is nigh;

Carest Thou not that we perish?

How canst Thou lie asleep,

When each moment so madly is threat’ning

A grave in the angry deep?

 A hnungzultu pawl nih lungrethei vansang ngaiin an um lio caan ah thawngaiin aa hngilh cuahmah mi JESUH cu an va thawh, Jesuh nihcun lei le van Bawibik asi zia le uktu asi zia alanghter i, thlichia hrang le tilet pawl cu nawl a pek hna lio caan i, A hnungzultu pawl nih an khawruahhar ding ning le an muihmel ah lawmhnak in an khah lai ning ding zong khi a hlathu pawl khin mithlam khin van suaikhawh an si fawn.  An cuannak lawngah khan lei le van Siangpahrang a cuang ve tikha thei hnasehlaw cu lungrethei le vansang khan an um hnga lo. Jesuh ahkhan an zumhnak kha hngat hirhiar hna selaw cu lawng cungah khan thinthi tein lawng cu i ciit in thlichia le tilet ruang menmen i, buai le lungretheih ding an si lo zia cangkhat nak nih khin fiangtuk in a van tar lan ti kan hmuh khawh.

2).Master, with anguish of spirit

I bow in my grief today;

The depths of my sad heart are troubled—

Oh, waken and save, I pray!

Torrents of sin and of anguish

Sweep o’er my sinking soul;

And I perish! I perish! dear Master—

Oh, hasten, and take control.

. 

A canghnihnak hi cu a phuahtu Mary A. Baker nihhin  amah  nun behchan in a a phuah mi asi, a nun cu lawng i a cuangmi bantukin a van taht’im . Thlichia nih nasatuk in a vannuai bantuk khin a van chim, Mary A.Baker i anu t’apa  hi hrisel lemlo deuh hi asi i, a hrisel t’hatlonak ruangah khawtlang leiah boruak thlifim t’ha dong dingin khual atlawng i, peng thong tampi akal, asinain cutibu zong cun  t’hat lam a panh kho hlei cuang loh, cutilio ahcun  Baker zong dam loin arak um ve, anu t’apa vaveh ding zong cun, kal kho lo ding tiangin  dam lonak nih atlunh ve, karhnih khat chung teah anu t’apa cu vanduaithlak ngain a thi ai. Pathian sin zongah a vui ve, culawng si loin Pathian lak in zei maw cen cu a hel ve manh. Asinain Pathian nih a vansannak le a awlokchon nak vialte cu a van ti t'hanghharh t’han. Zumhnak thar le thlamuannak thuk chin cu a van neih t’han khawh. 

Culio hrawng ahcun Baker cu Sunday School hla phuah dingin an sawm i,  an cawnmi lak i pakhat cu Jesuh nih thlichia le tilet daitein um dingin nawl a pek hnanak kong kha asi, Baker nih cun an Sunday School cawn lio mi cu avan kau i, a nun he, pehtlaituk in a hmuh caah hi hla hi  avan phuah chuah nak chan cu asi. Kan nitin nun hmannak ahhin thlemnak, turhforhnak a phunphun hin kan ton tawn, cu tukforhnaknak pawl cu thlichia le tilet bantukin a van taht’himh, harsatnak le beidonnak kan ton caan i, kan nun a nguit’hup i, a um lio caan ahcun Pathian lei naih hi a rak hartuk hringhran tawn.  Curuang ahcun Vanram phak khawh lo ding tiangin ka zumhnak a derthawng tawn. Keimah le keimah kai zumh lo caan voitampi a um tawn. Asinain kan harsatnak vialte cu kan mah te nih tuar i tim loin Pathian rinchan bu tein kan tuar ding hi arak si, Anih nihcun kan nunnak thlichia le tifawn, tilet pawl vialte cu nawl a pekkhawh hna, adaihter hna lai. 

Harsatnak kan ton caan i, Pathian auhnak caang kan theih lo ruangah hin kan leihringnun zong cu, hi sual le khawchia pawl thlemnak, tukforhnak thlichia le tilet chungah voi tampi cu pil dingah kan i ruah tawn. Curuangah kan buainak le kan harsat hi kan mah tein  cinfel hi i zuam hlah usih, kan mah caahnak kan i bochan chung poh cu zeitik hmanah kan hlawhtling bal lai lo, kan hlawhcham zungzal ko lai, na nunnak thlichia le tilet nawlpe khotu Nazareth Jesuh auh hi philh hrimhrim hlah, nan hragah siseh, ka hrangah siseh, Anih cu Alfa le Omega, ahramthawk le ahnuhnung cu amah hi asi. Bawipa nih kan zate hrangah athar in thlawchuahnak kan pekpiak ko seh. 

THLARAU THIANGHLIM SAWM U SIH.

BIBLE CANGTHIM : (Johan 20:22).

"Cu bia cu a achim dih in  a thaw a chuahhnawhhna i, “ Thian Thlarau kha hmu ko u. Mi kha an sual nan ngaihthiam hna ahcun ngaihthiam an si ko, nan ngaihthiam hna lo ahcun ngaihthiam lo an si ko,” tiah ati.(Johan 20:22).

Exodus bung khat in relhram kan i thok asi ahcun  Israel thlahpawl nihcun Egypt ramah cii tampi an thlah, nasa ngai khin an karh,  an van t’hawng chin lengmang, Egypt ramah cun  khatmup in an van karh ai. Cubantuk in Israel thlah pawl an karh caktuk ruangah Egypt mipawl zong cu lungrethei in an um phah. Asinain cutluk mipum tam komi le cak ko mi cu dahawh, hrem le tlaih le khih in an an um ko.

Hika zawn bia  te hi, kai ruahsek ve tawn, cubantuk i, Israel thlah pawl van kharh i,  cak chin lengmang in, Egypt mipawl  lung rethiehnak khop tiangin mitam kha, harsatnak tuarin le hmuhsit elrelnak tuarin, an um ka van hmuh tikah ka khuruah hi arak har tuktawn. Van t’angrual deuh sehlaw cu, Egypt mipawl cu olsam tein an teikhawh hrimhrim hna lai tiin a kei ruahnak mawlmang te cun ka ruah tawn. Asinain arak si ziar lo ai, nasa le cimniknek tein hrem in arak um. Israel fale pawl nihhin herh mi, chambau mi an nei ziar ko. An herh mi Pathian Thlarau tello cun zeitetak hmanh khi an si lo, bawmtu Thlarau tello cun leilak i avakmi cangcel hmanh an tluk loh. Zeitluk hmanh in mipum cu tam ko hnahmanh sehlaw  zeihmanh an si lo, t’hawnnak an nei lo. Asinain, a hnu ahcun Pathian nih Moses hmangin kutcak in, khawruahhar thilmak

le ropi sunglawi tukin, Egypt ram cun ahruai chuah hna. Amamawh  Pathian Thlarau he cun sunlawi ropitnak he saltan lak cun an chuak. 

Ezekiel bung 37 ahcun  hawrkuam pakhat cu ruh hlirin a khat, ruhro hlirin a khat. Asinain cu ruhro sin ahcun Bawipa Thlarau nih Ezekiel hamngin bia avan chimtik ahcun  cu ruhro vialte cu ralkapbu ropi tukmi an hung si. A va sunglawi hringhran dah. Tuni ahhin kan nih zong hi Pathian Thlarau Thianghlim tello cun zeite hmanh hi kan va si lo hringhran dah!! Nung ve ringawt hmanh u sih law, Pathianmi siin a rian hi t’uan vetawn ko hmanh u sih, kan nunah sualsal betmi a um chung ahcun kal ngaihnak thei loin kan vaicuan tawn. Hma  sawn khawh asi hrimhrim lo.Thlarau Thianghlim kan va mamawh hringhran dah!! Thlarau Thianghlim bomhnak tello cun sual ral doh khawh asi lo, t’hawnnak, cahnak hrimhrim a um kho lo. Ruhro  bantuk menmen kan si ko. Buu zong tamin Baikin zong ngan pipi nei ko hmanh hna  usih law, Thlarau Thianghlim nih a tihnun mi le a bomhmi kan si lo ahcun t’hawnnei lomi ruhro hmunkhat i pumh mi  bantuk men kan si ko lai. 

Johan bung 20:22 ah chung ah  Jesuh  nih cun,  "Thlarau Thianghlim nei uh," a ti. Kan sinah  Thlarau Thianghlim pek kan rak si cang. Hi Thlarau Thianghlim hi kan hrangah aherhtuk mi, kan mamawh tukmi thil asi, a tu kan chan, chan hnuhnungah hin Bawipa nih nang le kei  nawrnak hmanrua ah aherh mi an si. Paul nihcun, "Thlarau Thianghlim ngaihchiat ter hlah uh,” (Ephesi 4:30)  akan  ti. Thlarau Thianghlim hi a ngaih chiat ter khawhmi asi hleiah, nuarter khawh zong arak si ve tihi kan theih a herh, ai thlahrung i, ai ngai tlawm fawn, kan ngaihsak vak lemlo phei ah hin cun, akan hnek ngam lem  lo, a cubet ah an caak vak lemlo phei ah hincun cu ti menmen in a pe bal hna lo ti hi kan theih fiang aherh. Asinain Thlarau Thianghlim nih bawmh akan caktuk ko, sual donak ding i, kan sawm phawt asi ah hincun ralakap t’hawngngai mi bantukin  thiam hi akan cak tuk ve ko ti hi thei t’han hna usih. Tuni ahhin kan bawm dingin Thlarau Thianghlim sawm hna usih. 

Thlarau Thianghlim- 

T’huro iangnei le zaidam nunnem, 

Kan thinlung kan luah khat law, nun zemawi, Jesuh Khrih nunmawi tukmi cu, 

Ni tinin kan cawnpiak zungzal ko sawh tiin thinlung tak tein sawm t’han hna u sih. Bawipa nih thlawchuah nak kan pekpiak ko seh.  

NA NEIHTAWK AH LUNGAWI THU SIM AW

( Matthai 14 : 13 – 21 )

Jesuh Khrih leitlun a lenlai ah, thilmak tamzet tuahmi a nei ih, cumi lak ihsin sang panga le nga pahnih hmang ih mi thawngnga rawl a darmi khal hminsintlak a si. Thawngnga timi hi mipa lawng an si ruangah, nauhak le nunau tel cun an tamzet ding. Ziangkim tithei a sinak thawn zoh cun, mi thawngnga lawng hman si lo in, leitlun mipi zate khal rawl a dar thei ding timi cu el theih lomi a si. Cumi lak ah, Jesuh Khrih in sang panga le nga pahnih tlun ih a thil tuahmi hin thazang thar mi a pe zet.

Jesuh Khrih cun Nauhak pa hnen ihsin an rak kenmi sang panga le nga pahnih cu a lak ih, “Pathian hnenah lungawi thu a sim…” timi kan hmu thei. Ziangruangah lungawithu a sim? Pathian in khai thil malte hmangin, mi tamzet rawl a dar ding ti a theihfiang ruangah lungawithu a sim ih, cui a lungawi thusimnak ih rahsuah cu, “An ei theh hnu ah a hleifuan bawm hleihnih an khawm” a si. Jesuh Khrih cun a kut ih umsun mi te ah Pathian hnenah lungawithu a sim ih, cumi cun thlawsuahnak khal a thlen hngal a si.

Tufang ih kan neihsun ah kan lung a awi thei maw? Kan neihsun ah kan di a riam maw? Kan neihsun ih kan di a riam lo a si ahcun, kan diriam lomi kha kumtluanin aihram rero phahin kan nei lanta ding. Asinan, kan neihsun, kan par ih a thlengmi ziangkim ah, Pathian hnen ah lungawi thu kan sim thiam a si ahcun, a phen ah Pathian thlawsuahnak a rak um ringring theu ih, kan neihmi sunte kha Pathian in pungthang nei in thlawsuahnak in pe ding a si.

Pathian cun kan neihsun, kan kut ih ummi parah ziangvek lungput kan nei timi hi a zoh ringring. Tufangah dinhmun thalo zet ah kan ding, harsatnak kan tuar reo a si hman ah, Pathian parih kan lungput hi dik seh. Pathian cun kan parah thil a tisual dah lo ruangah, kan Pathian hnenah lungawithu sim sawn ding kan si. “Na neihsun te ah, Pathian hnenih lungawi thusim thiam na si ahcun, na neih dahlomi tiang Pathian in a lo pe thei a si”.

“Na neihsun te ah, Pathian hnenih lungawi thusim thiam na si ahcun, na neih dahlomi tiang Pathian in a lo pe thei a si”.

JESU KAN RUALPI T’HA BIK By Joseph Scriven

Joseph M. Scriven (1819-1896) hi Irish mi le sa a si i, kum 25 asi lai fangte ah nupi nei dingih phurzet le lungawinak thawn a timlam awk rero laifangah an neihawk ding ni simfiang tum ih an ruah/pol rero lai fangah anupi ding cu rapthlak zetin tidai ah a cangsual tariai, rin lo piin anunnak a cemcih. Joseph dinhmun vun ruahsak cun ziangtluk  thinna le riahsiaa in tikcu caan hmang pei maw??. Thinlung hliam nasazet tuarphah cingin  Joseph cun a umnak suahsan in nun tobul/ hram  thawksal dingin Canada lam panin a fehsuak ta. Canada ahcun cazirhin anunhram a vun thawk sal asi cu. Cui tiih phurzet le lungawizet ih ahna a t’uan rero lai fangah  Eliza Roche, timi a tlawngta zir rero laimi pakhat, asung le pawl thawn an nelawzet cutin an duhdawtaw emem cun caan a vun hmang thawk, cutin atawinak in ni le thla ziang mawzet ahung herlaim awk hnu cun duhdawt awk menmen sinawn loin neih awk dingih hualawknak  tiang neiin dinhmun a hung thleng. Asinan caan a hung herliam vivo cun, Joseph a tumtah nak le beiseina hmuahhmuah pawl titop dingin Eliza cu nasatuk in a hung na lala, an neih awk zikte ti ahcun a thihsan lala, Aw mingun ruahnak men cun tuar dan thiam a va hare m..riahsiatnak sumzingpi cun anun cu a zelkhat t’heh asibik.

Joseph dinhmun hi kan dinhmun ah vun ret cio sehla, ziangkim, ziang hmuahhmuah khal hi an tawp t’heh asi lo sawm kan ti ka zum. Asinain PATHIAN neitu sinak le A mah hnenih hngahawk nakhin beidonnak hawrkuam sung ihsin akhaisuak lo ti zo si sim theitu um ding? Eliza ih mual  a vun liamsan lala cun aziang le khaw le zirhtu hna ihsin a bang a hung bang lala ih, cutin Plymouth Brethren a vun zomsal, culen Baptist Kawhhran lamah a rawngbawlnak tikcu le caan pe dingin a thinlung timtuah a thok. Cutiih aduhdawt zetmi a fala le pawl ih an vun thihsan hnu cun a minung ruahnak ahcun nupi naih ti hrimhrim a rel in a tum nawn lo, anun, a caan, pawisa, thuamhnaw ziangtinkim hmuahhmuah khal cu mi fahrah ei le in ding nei lo pawl hnenah a zem t’heu. A fehnak hmuntin ah Thuthangt’ha khal cu a sim phah vivo fawn.

 A duhdawt zetmi Eliza athih pek hrawngah khan, Joseph cun an ram, Ireland ih um, a nu adam lo ti thu arak dong. Duhduh ih feh sukso thil olsam asi lo ruangah anuh hnen ahcun ca a hei kuat, cumi a cakuat ahcun anu thlamuannak thu hleiah ahla phuah mi ( poem ) lak ih pakhat, “JESU KAN RUALPI T’HABIK” (What afriend we have in Jesus) timi hla te hi, a cakuat mi cahnah te ahcun a kilhcih. Kum tampi hnu ahcun Joseph cu nasazet a damlo ih, adamlo va kan ding cun rin lo piin arualpa a vafeh dukdi aw,  hi a damlo va kan dingih va feh cun Joseph ih hlaphuah mi cu u lukzet avun zoh, avun siar, arualpa cun t’ha tiin a lungkim nasa, himi a hla phuah mipawl lak ahcun “Jesu ka rualpi t’ha bik” timi hlamawi khal cu arak tel cih ti asi.

Arualpa vun kantu hnenih, hlan laiih a rualpa feh tlangin anu hnenih ca  arak kuat mi lak ih atelhcih mi hla mawi (What a friend we have in Jesus) Jesu kan rualpi t’ha bik timi cu akuat ihsin kum 30 rei hnuah Joseph hla cu cabu pakhat, “Hymns and Other Verses” timi ahcun an suah thawk. Himi hnu rei lo teah  musician thiam zet mi Charles C.Cinverse timi cun (1834 – 1918 ) kum ah athluk mawi zet in a vuntuahm cutin athu a t’ha emem hleiah a thlukmawi emem le music mawinak cun a vun khuh vivo fawn, musician, revivalist khal si  tho, Ira D.Sankey  (1840 – 1908 ) cun  kum ( 1875 ) ah himi hla hi Hlabu theih hlawh zet Sankey’s Gospel Hymns Number pakhat nak ah telhmi, mi thinlung khawihzet mi, minun hneh zettu hla mawi le um zenei zetmi ah a hung cang suak.

 Joseph Scriven a thih hnu ah Port Hope, Ontario, Canada ih mipi pawl, rawng abawlsak t’heu mipawl cun amah theih ringring nak monument an tuah. Caan harsa le caan khirhkhanzet paltlang t’heutu cun, a rualpi Jesuh anei a theifiang, Bawipai nunsung ahcun hahdam tein a hngat ngam aw t’heu, a riahsiat nak hmuhhmuh khal cu a sawn awkter t’heu asi, hi hla kan saksung hmuahhmuah hi cu, anih cu thiin mual in liam san zo hmansela, anung ringring thlang ding.

“Mi pakhat in  a rualpipawl hrangah a nunnak a liam, cu mi hnakih ropisawn duhdawtnak zohman in a nei lo.” ( Johana 15:13)

NOTE:

Joseph M. Scriven

Poet

Joseph Medlicott Scriven, was an Irish poet, best known as the writer of the poem which became the hymn "What a Friend We Have in Jesus". Wikipedia

Born: September 10, 1819, Dublin, Republic of Ireland

Died: August 10, 1886

Education: Trinity College, Dublin