“Zumtu Nun He Ai Remlongaimi T'henkhat Pawl”

1).Bei Donghnak:  Zeiruangah dah beidonghnak   he ai rem lomi kan si khawh, minung tisa neimi kan si ve ṭhiamṭhiam ko ṭung?

(1 Pet 1:3-4) zoh hnik u sih, “Kan Bawipa Jesuh  Khrih i a Pathian le a Pa cu lawm ko u sih. Zeicahtiah a zaangfahnak anganmi ruangah kan nih cu Jesuh Khrih thihnak in a thawhternak khan, nunnak thar akan pek. Cucaah kan nih cu zumhnak nung in kan khat i Pathian nih ami hna caah achiahmi thlauchuah vanluhnak tampi cu co awkah kan i ruahchan. Cu thluachuahnak cu a thu a man kho lomi le a ziam kho lomi an si i, Pathian nih vancungah khin an chiahpiak hna.”tiah kan hmuh. Curuangah cun kan co dingmi le kan ton dingmi, kan hmuh dingmi khi aropituk beidongh tak siang menmen ding kan si lo. Tluktak siang men ding kan si lo.

2).Hnung Tolhnak:  Zeiruangah  hnung tolh timi cu minung pei kan si ve cu??

(Hebru cakuat 10:30) chung kan zoh asi ahcun, “Kan nih cu aa let i atlaumi kha kan si lo, zumhnak angei i khamhnak  ahmumi tu kha kan si.” Pathian hnung kan zulhnak kongah hin, thil aphunphun ruangah  voikhat te cu, tihi kan hmang tawn, voikhat te cu a poi tham lem lai lo, tiin ka ngaihzam tawn. Kan duhmi, kan herhmi, kan neih duhmi hrangah cun kan Pathian hi hnungchit chih a olte, JESUH thisen thianghlimte thiltikhawh t’hawnnak in atlanh cangmi kan si bantukin duh caanah zulh, duh lo caanah hlawt ti sawhsawh i akeneh zulh ding kan si lo. Thinlung takin amah ah zumhnak angeimi kan si caah thilhmete ruangah siseh, thil huahalo ruangah siseh, hnungtolh menmen ding kan si lo ti hi kan theih ṭhan hi aherh, anung Pathian biatu kan si bantukin  hngettein, fektein kan zulh awk asi.

3).Cahlonak: Zeiruangah dah, keimah tel loin zeihmanh nan tuah kho lo akan ti kha, micak lo, miṭawnṭai cupei kan si cu?

Asi khe.... kan cahlonak kha cu kan minung hlun kha asi cang caah, kan cahlo chiartein cahnak thazaang cahnak biathli kan theih cang caah minung thar micak Jesuh Khrih nunnak airinchantu, ai bochantu kan si caang caah asi. Zumtu kan si fiangtein ai thei ko nain, asi loah kan zumhnak thazaang ader ti thei ko nana in, Pathian panhnak cang kan thiam cuang lo ahcun zeitihmanh in cahnak lam a um hrimhrim lo. Zumtu kan sinak he akaihlotuk mi cu ka cak lo, ka thlarau nun acau, ka cakloh, ka thlarau nun aṭawnṭai kan theih nabu ko zongi kan umnak hmun in thawh azalh in kan i zalh duh lo hi zumtu sinak he ai remlotukmi asi. Sam 125:1 ahcun, “Bawipa ai bochan mi cu Zion Tlang, hninh khawh zong asi lo i ṭhial khawh zong asi lomi bantuk an si. Hibantuk hi  si, zumtu kan si awk ding cu, hninh khawh mi kan si menmen khawh lonak hnga, kan cahlonakin vetvat tiin kan thawh zazau i Pathian sinah kan luh zazau ahcun,  thazaangthar he kan kha tlai i, kan tuah khawh dih lai, (Philipi 4:13 ahcun, “Ṭhawnnak akapetu Khrih thawngin thil zeipoh ka tuah khawh ko hna.”

4).Thilṭihmi kan nei tamtuk: Minung pei kan si ve cu, ṭhmi neih cu neih phung asi ve ko lo maw?

Asi hrim..!!! minung cu kan si hrim ko, asinain (Rom 8:15) chung kan zoh asi ahcun, “Pathian nih an pekmi hna Thlarau cu  sal i an tanter ṭhantu hna ding thlarau asi lo, ther lengmang le phang lengmang i nan rak nunning ah an kalpi ṭhantu hna ding zong asi fawn lo. Pathian fa ah a kan sertu ding tu kha as ii amah nih  cun Pathian kha, “Ka, ka pa,” tiah akan auhter khawh.

(2 Tim 1:7) ahcun, “Pathian nih akan pekmi Thlarau nih cun mi ralchia ah akan ser lo, ṭhawnnak le dawtnak le mah le ma hi uk khawhnak tu khan akan khahter. 

5).Zumhawk tlaklo: Zumhawk tlakin kan um kho peng hnga maw?

(Mark 9:23) chung, kan zoh asi ahcun, Jesuh nih, “Na kan bawmh khawh ahcun na ti maw? Asi, zumhnak angeimi caah cun zei poah asi kho ko,” tiah a ti. 

Cucun, (Galati 5:22-23) kan van zoh ṭan lai, “Sihmanhsehlaw Thlarau nih a chuahtermi hna cu: dawtnak, lawmhnak, daihnak, lungsuanak, zaangfahnak, ṭhatnak, zumhawktlakmi sinak, toidornak le mah le ma hi tei khawhnak tehna hi an si. Cubantuk thil hna caah cun nawlbia zeihmanh a herh lo.”

Adonghnak cem ah, (1 Kor 4:1-2) van zoh ṭhan u sih, “Kan nih cu Khrih sal Pathian biathli kengtu ah khan nan kan ruah awk abiapi bik cu a bawipa sin i zumhawk tlak te i um kha a si. Cubantukin thil ken fialmi a rian biapi bik cu abawipa sin i zumh awk tlak te i um kha asi.” Bawipa cahnak chung kan i bochan taktak, asi ko ahhin cun tuahkho lomi, tuarkhawh lomi tihi a um hrimhrim lo, zeiruangah ti ahcun Amah hrimrhim nih caan dongh tian kan umpi zungzal hna lai tiah bia akan kamh ruangah. 

Hebru 3:13 (Today Bible Study)
*****************************

"Nan nih cu sualnak nih an hlen hnanak hnga lo le lungt'hawngin na um sualnak hnga lo, cathiang nih, "Nihin," atimi kha nan caah nihin asi chung poh cu, nifate in pakhat le pakhat i bawm lengmang u." 

Zumtu‬ kan caah ralring awk ngai asimi cu sual tukforhnak hi asi, cu sual tukforhnak cu aphunphun in  kan nunnak ah an rak ra tawn. Cathiangin "nihin" atimi ahhin nifatein atlawm, atam in kan nunah sualdo ding anei peng mi kan si. Curuangah Bawipa ah kan zumhnak hngat in kan i ralrin hi aherh ngaingai,  JESUH nih sualnak chungah nan luhsualnak hnga lo thlacam zungzal uh tiah akan cahta bantuk khan zumtu kan si caah thlacam hi kan t'hawnawk asi, kan teimak awk asi hrimrhim, Abia hi atheih i theih sawhsawh lawng si loin  kan nunah atakin  kan i nunpi taktak a herh. Amen

Jesuh Khrih nih Nupawl Theihter a Duhmi hna phun (5):

Kan Bawipa Jesuh nihcun hi vawleicungi khual atlawn lioah nupawl hi a upat ngaingai mi pakhat an rak si ve, ariant’uannak ah mit’angkai  ngaingai mi an rak si fawn. Aruang pakhat te cu zeidah asi ti ahcun Pathian nih amuihmelpu tein sersiammi an rak ve t’hiamt’hiam nak hi asi. Kan Bawipa Jesuh chan lio i miralt’ha le zumhawktlak an rak si, tuchan, tuni, tuchunni tiangin nupawl hi biaknak lei zongah siseh mi cungcuang, mit’hahnemngai an sipeng rih fawn. Atu kan chan le bangah hin cun, Pathian ramhrangah tiin nunthap ngam Pathian fanu le tor le cheng hmuh in reltham an um cang. Pathian nih aramkauhnak caah nasatak in ahman fawn cang hna. Vawlei fimthiamnak kan van zoh asi zongah siseh, vawlei lei rampi pakhat hruaitu si zongah nu pawl hi mi menmen an si ve ti loh. Nasa chinchin in Pathian ahman ve cang hna.

Consider the following five truths Jesus wants women to know:

1.Sakhua nungphun nih na pawimawhnak le na hlutnak kha in dodal hlahseh: zeiruangah ti ahcun Pathian nih khuaruahhar, maksak, ropituk sersiammi na si. Kei cu, kan nih cu nu pei kan si cu tiin thanau in i kilt’oih ding asi hrimhrim lo, kei cu ka dinhmun achiatuk hmantlakmi kan si lo tiin thanau ding asi hrimhrim loh. Jesuh le Samaritan nu tikhur ah an i tontik ahcun, Jesuh he cun bia an i ruahnak kan hmuh. Jesuh cu Judah mi asi, asinain anih cu Samaria mi asi, kan theih ciao bantukin Judah mi le Samaria mi cu pehtlaknak samfantiat hmanh anei loh achan cu samaria miphun pawl cu Judah mi hrangah cun mithianghlim lo bantukin an ruahmi hna an si, curuangah an mah he pehtlaih an duh hrimhrim lo. Asinain, Jesuh nihcun, samarianu a chawnh abiak, akawmh. Cuhnu ahcun Samaria nu nihcun Pathian fapa asi zia cu fiangtein atheih khawh i , azumh. Mah cu tuanbia cu samariaram pawngkam dihlakin athang dih.(John 4:1-42). Jesuh nih aramkauhnak ding caah hin pa lawnghi aherh mi an si lo, zeitluk in dah a lalram akauh chinchin khawhnak hnga nuhi an pawimawh zia cu mah tuanbia hin kan theih khawh. 

2.Hmuitinh mi neiin Pathian nih an sersiam: Zeitluk hmanh in vawlei ah hlawhchammi na va si hmanh ah siseh, bawmtu nei lo, ngaktah na va si zongah siseh, vawlei phungin hnonmi na va si zongah siseh, hi vawlei ahhin chan neiin Cung Pathian sersiammi na si tihi philh hrimhrim hlah, nan thinnau hlah, na ngaihchia hlah, vanduaibikah i ruat hrimhrim hlah. Na ruahnak diklak, na nunnak zeizong vialte he, zeibantuk dinhmun harsatnak zongah siseh tiin Amah lawng nai bochan i asinah na nunnak na aap i, Amah chungah nai tuhlut asi ahcun, Pathian nih aramkuah nak caah sunglawi ngaiin hman an duh, an herh zungzal tihi na theih t’han ding ka van chim duh t’han. Jesuh hringtunu kumnote Mary kha kan vun zoh asi ahcun vancungmi nih, “Thiangthlarau fa na pawi lai” tiin a van chimh lio ahkhan akhuaruah ahar, athinhna phang fawn, cu vialte cu Azumhnak cu Bawipa sinah a aap dih, cucun vawlei khamhtu Jesuh Khrih hringtu nu a van si ti kan hmuh khawh fawn. Cucun khuachia nih an tuahmi nu Mary Madalene zong cu damnak aco hnu zongah Jesuh vailam an tah tiangin apawngi ava naihtu asi lawng si loin zarpini zingi Jesuh taksa chiti vathuh dingin ava kal hmaisacemmi zong kha amah asi fawn, asinain Jesuh cu arak tho cang. Jesuh Khrih thawht’hannak thawngt’ha phuang hmaisacemtu zong kha amah asi.(Mark 16:9). Thangt’hacim dingin siseh miralt’ha huaisen zong nu hi nan rak si tihi Pathian nih tuchan zong an chimduh t’hanmi hna cu asi. 

3.Zaangfahnak hi Na Hrangah Umzia ngei ngaimi asi: Na nun hlun ruangah na lungrethei in  ngaihchia in na um hrum tawn maw? Nunman neilo bantukin nai ruah cang a um tawn maw? Pathian zong nih aka ngaithiam kho hnga hme maw titiangin ruahnak na neih caan aum vetawn maw? Minung pei na si ve cu, zeitluk hmanh khin na bei adongin, misualbik nai ruah hmanh ah Bawipa nih adawtzungzal, thinlung thianghlimtein asin na panh ding caan an hngah zungzal. Na sining khan Bawipa nih an duh zungzal, zeihmanh i sawisel ti hlah, Bawipa kan dawt, kan ngaihthiam an ti cangmi ah  Amen tiin amah sin i tuhlut ko. Hlawhhlangnu pakhat cu Pharasi pawl nih biakinn ah an van ratpi lioah khan, lungin thilakin cheh ding asi tiah an ti, asinain JESUH nih aleh hna i, “Sualnak ka nei lo atimi poh nih chep hmaisa uh” tiah atitik hna ahcun pakhat hnu pakhat in an i zukphiar i lodiam an zam dih ti kan hmuh. Cutikahcun, Jesuh nihcun ahohmanh nih sual an i puh lo, kei zongnih  sual kan phaw ve lo, va kal va sual ti hlah” tiah ati. (John 8:10-11). Ahohmanh hi sualnak  nei lo mi pakhat kan um lo, Jesuh nih nupawl sin zongah na nungliam cangmi na sualnak, palhnak ruangah mawhpuh ding hawl i tim hlah, Bawipa sinah na palhnak vialte he JESUH chungah cun lut law, nasatakin an thuamthar t’han lai, azaangfahnak hi na hrangah umzenei ngai mi asi tihi philh hrimhrim hlah.

4.Thlacamnak i Do Dingin Ttihhrimhrim Hlah: Vawlei leiin na mualphonak pawl, na hlawhchamnak pawl, mizohdeunak na tonmipawl kha, zeizong vialte teitu na khamhtu bawinak halin thlacamnak in tei khawh i zuam tihhrimhrim hlah. Jesuh hi na panh hmasatcemmi siseh, na auh hmaisatcemmi siseh. Anih nihcun na harsatnak siseh, na tuanbia hlun vialte an ngaithiamtu Bawipa asi. Voikhat cu, Capernaum lei an kal cuahmah cuahmah liao ahcun Jaira fanu damlo cu apa nih Jesuh sinah thlacampiak ding ava halbangin damnak aco. Cucun kum 12 chung thiputnu nih Jesuh sinah azumnak dihlak he a panh tikah cun damnak ahmuh (Mark 5:21-43) chung kan rel ahcun kan hmuh khawh. Na tonmi thil harsatnak, zonzaihnak vialte zong hi JESUH ah zumhnak hngatin, thlacamnak in kan tei khawh dih hna. Ngandamnak maksak akan pekmi hi ahmei, apa ti um loin kan dihlakin auchuahter akan duh adawtnak le asunparnak, akhamnak Thawngt;ha  hi khuazakip hmunkip ah thanhter akan duh. Curuangah thlacamnak hi kan sual ralthuam vialte denviarnak ah at’hacem mi cu asi ko.

5.Innchungkhar Zohkhentu Ding Lawngah Kawhmi na si lo: Cung  Pathian sersiammi, adawtmi, angaihven mi, fahniang na si. Hi vawlei cung thilnung vialte siseh, ahleiceiin minung pawl akhamhnak ThawngT’ha thei loin atlau cuahmah mipawl, Asersiamtu hna Pathian sinah kirpi t’han dingin mawhphurhnak na nei ve tihi philh awk at’halomi asi ve. Mah le phaktawk cioah mawhphurhnak aneimi kan si ti theiin, Pathian ke hram i umtam, amah he caan hmantam, aherhtuk hringhran, cucu zeitindah JESUH nih anemhngeh ti ahcun, voiklhat cu Jesuh  Martha le Mary tein ah atlung cutikah Jesuh nihcun acawnpiak hna, asinain Martha cu Jesuh ei le inn dingah coka ah aizilen ti ka hmuh, asinain Mary ve thung cu, Jesuh kehram ah Pathianbia ngangko in aingaih sek, cutikahcun Martha nih Bawipa hitluk ka buai nain ka nau nih aka bawm fawn lo tiah aheititik ahcun, Jesuh nihcun nemte khin ahei leh, “Martha, Martha, nang cu thil tampi ruangah na buai, asinain cunakin abiapi deuh mi cu Mary nihcun aitthim, cu aithim mi cu ahohmanh nih an lak piak ti lai lo “ ti ah aleh.(Luke 10:38-42). Biadang kan van chim asi ahcun, Pathian hrangah ei in timhlamh thilt’ha tuah hi at’hatuk ko, asinain, Jesuh caan pek hmaisa, caan hmanti hmaisa hi kan ti awk le kan tuah hmaisat ding cu asi tihi kan theih t’han dingah ka van chim duh fawn. Zeibnatuk dinhmun si zongah ahmaisabik ah Bawipa auh hmaisat zungzal le kan caan hmaisacem hi ahmah he kan hman hmaisatbik awk asi hi cu hnu lawngah adang cu kan i awt, kan tuah awk asi.

Pastor Nupi hi Innchungkhar Lumtertu An Si: (A peh )

Pastor nupi nih adawtawk  asi mipawl: Pathian adawtawk asi, Khrihfabu adawtawk asi, apasal le afa le pawl adawt hna awk asi. Thleidanmi nei lo tein dawtnak thinlung aneih awk asi. Khamhnak aco rih lo mipawl adawt hna awk asi. A Pathian rianṭuanpi pawl adawtawk asi fawn. Pastor nupi pawl cu innchungkhar lumtertu taktak pakhat cu an rak si hrim ko. Pastor nupi nih hin phaisa hman ning lei ah tenren athiam awk ngaingai asi hlei ah tuakto ning zong athiam zong hi aherhtuk fawn. Pathian rianṭuannak lei ah pasal le kilkamh an herh canah kilkamh khotu, veng chung u le nau sin ah siseh, Khrihfabu chung cawlcanghnak ah siseh, holhchimh chawnh nak zongah siseh ai ralring ngai zong hi aherh ngaingai mi asi. Mah sitawkte ah ai lawm khotu le sui le ngun thilri ah abuaimi asi awk asi lo i, thlarau lei thil ah angaina tu asi awk asi. Zeitik caan zongi apasal abomhkhawhnak lam atuaktanpitu asi awk asi fawn.

Alungreitheih caan ah siseh, abeidongh canah siseh hnemhkhawhnak ding in ruahnak thinlung ahman thiam aherh ngaimi asi fawn. Amah hrimhrim nih alungre atheihter ding hi asi hrimhrim lo.Pasal dehnak hmang, hrokhrawl chim hmangmi asi awk asi lo. (Jerimaih 3:20). Pasal theih loin athli athupin zeihmanh a tuahawk asi lo, Pasal nih nehhnu i atheih ding thil zong atheih loah atuah awk asi fawn lo. Nu cheukhat pawl cu an hawi ṭha le, unau chungkhat fa le sahlawh rualchan  tein pasal um lo karlak ah Pasal duh lo zawng asi mi tuah tawn an hmang tawn. Pasal thin hnangam tein Pathian rianṭuanter hi  nupi ai timh bik dingmi cu asi. Pasal dam lo nikhua tibantuk ah siseh, chiat toncan hei tibantuk ahhin nupi nih dawt le hramh hi an thinlungin an hlamtuk tawnmi asi ṭheu.(Isai 54:5; 1Pet 3:2). Ei le in lei zongah apasal duhmite atheihthiam i, angiahtuah thiamsak hi aherh ngaingai mi asi fawn rih. Mah duhning poh in si maw, achumtu thuthu ti hi Pastor nupi nuzia ding asi lo. Pasal duhning le aduhmi zulh hlir in achum achuan awk hrimhrim asi tinak cu a va si cuang fawn lo.

Muidawhnak hi nu hrangah asunglawituk ko nain pasal hrangah cun nungcang le ziaza in apasal achawimawi khawh hi asunglawibik mi cu asi ko. Rev. L Loyd William nih, “Lusun bantukin holh ding thei lo tiang i Khrihfabu phurrit ka phurhmi, midang nih an ka theihpi lo zongah an ka lomhter i, ka thlarau nun a ka thawhter ṭhantu cu ka nupi hi asi” tiah ati. Pastor nih anupi hi asuluchin asi rualrual in a sunlawinak bawitthutdan acimhtertu le asunlawinak ziamter khotu asi kho ṭhiamṭhiam fawn. Curuangah Pastor nupi hi an pasal le hrangah thlarau lei in siseh taksa lei zongin siseh akhurhawmhtu le alumtertu cu an rak si taktak ko. 
Note: (Pastor le Innchungkhar timi cauk chirhchan in ka van t'ial mi asi)

Ngaihthiamnak Huham, Thiltikhawhnak..!!!!

Ngaihthiamnak nih kan lung akan lomhter: 

Pakhat le pakhat  cungah zaangfahnak lungthin le nemnak lungthin le nemnak lungthin ngei u law Pathian nih Khrih thawngin an ngahthiam hna bantukin pakhat le pakhat i ngaithiam u. (Efe. 4:32). Mipakhat khat kan ngaihthiam tikah asi loah kan palhnak, kan mawhnak akan ngaihthiamtikah zeitlukin kan  i lomhzia le kan hnangamzia kan theih  cio, thiltṭha asi ti atheitu lawng si loin, Pathian nih akan fialmi thil asi caah ngaihthiam naknun hi kan nei hrimhrim awk asimi  thil asi. Kan nei kho lo ti sawhsawh in lungdongh ding asi lo, Pathian sinah ahalin haltaktak ding kan si. Biatak thlak tein kan hal asi ahcun hal u law kan pek hna lai akan titu nihcun kan pek hrimhrim lai.

Ngaihthiamnak hi kan taksa caah damnak asi:

Mithiam pakhat nih a chim mi cu, “Mi pakhatkhat kan huat ah khin, kan thisen zungzam pawl siseh, kan thisen ai chawhleh ning apunghman kho lo cutikah cun, kan health(cianmazi) achiatchuahter” tiah ati. Kan ngaihthiam tam pohpoh  hna le kan mahtein kan taksa hrangah doctor ṭhacem kan rak si ti hi kan theih ṭhan ding zongah ka  duh ngaimi asi fawn. Thiamsang pawl nih an cawnnak zongah huatnak nihhin kan taksa arianṭuan ding zat ṭuan kho loin atuah, cu lawng si loin kan taksa  nih lengleiin arakmi zawtnak do khal loin akan tuah tawn tiah an chim fawn.  

Ngaihthiamnak nih kan i pehtlaihnak a fehter:

Sihmanhsehlaw Pathian sinah kan sualnak cu kan phuan hna ahcun, a dingmi le zumh awk tlakmi a si caah, a biakam kha let loin kan sualnak kha a kan ngaihthiam lai i kan palhnak vialte kha  akan thiampiak dih lai. (1 John 9). Kan nih minung thinglung kna ruahnak le kan lungput hi, adertukmi zumhnak, ngaihthiam khawh lonakin akhatmi asi, cu thinlung ruangah cun nuva ṭhate in khua asa ko mi zong aṭhenṭheh darhter hna. Ngaihthiam khawhlonak hi sual asi bantukin cu ngaihthiam khawhlonak nihcun chungkhar nuam aṭhenter hna i, hawikom ṭha aṭhenter hna fawn hna. Asinain kan Bible tlangah kan hmuh le kan thei bantukin Pathian sinah ngahthiam khawhnak nun kan neih khawhnak hnga kan hal i amah kan auhtaktak awk asi. Cuticun pakhat le pakhat Pathian hmaiah kan sual phuangin khat le khat kan i ngaithiam kho lai, cungaihthiam nak nihcun nuva siseh, chungkhat siseh, hawikom zong va siseh, kan i pehtlaihnak afek chinchin lai.

Ngaithiam nak hi chungkhar dirhnak caah biapi taktak asi:

Zeiruangah dah abiapi ti ahcun minung kan i dawtnak men hi cu ramri aneimi, dongh athiammi, dih athiammi, velhle he akhatmi asi. Nungak tlangval zong zeitluk hmanhin kan duh, kan dawt an i ti hmanhah khin, an i dawtnak cu innchungkhar an van dirhthawkin thlali thlanga hnu ahcun lungsivangin nun hmangmi tampi an um tawn achan minung kan i dawtnak ngaingai hi cu adih khomi an rak si taktak ti cu fiang. Mathai 6:14 ahcun, “Minih nan cungah an tuahmi ṭhat lonak nan ngaihthiam hna ahcun, vancung i a ummi nan Pa zong nih an ngaihthiam ve hna lai.” tiah kan hmuh. Curuangah pakhat le pakhat kan sualnak hi e entaunak sawhah hmang hlah usih, Pathianbia bantukin kan palhnak, kan tlinglonak, kan chambaunak zawntete hi  i theithiam in, i ngaihthiam ding kan si. Adonghnak pakaht te ahcun ngaihtihamnak le theihthiamnak hi Bawipa nih kan nunah atakin kan hman akan duh. Cu ngaihthiamnak lawng cun cungkhar nupi, pasal karlak ah dawtnaktaktak cu diraim ko in kan hman khawh lai. 

Ngaihthiamnak nih kan thinlung zawtnak adamter:

German  ram i university pakhat ahcun minung kan thin ahan ah si maw, mihuatmi kan neih caan khin zeitluk in dah kan hrangah aṭhatlo ti cu (research) achan an hawl ti asi. Mah cu ahcun zeidah ahmuh chuahmi si ti ahcun, “Minung nihhin mi pakhatkhat kan huat tikah si maw, ngaihtiam khawh lomi kan neih ah siseh, kan thinhannak kan thinlung chungah kan i erh, kan up caan ah khin, kan thisen hmantein a kal tawn lo cu nihcun kan taksa hrangah thilṭhatlonak aphunphun a chuahter, cu pawl cu, lungrawhnak, lungretheihnak, beidonghnak, huam lonak(depression) aphunphun  in thinlungah rian avan ṭuan tik ahcun taksa thi le tha nih arak tlinh tawn loh, adonghnak ah mitampi nihcun an thihpi tawn” tiah an chim ti asi. Efesa 4:26 ahcun, “Na thin ahun ahcun na thinhungnak kha sualnak chunga i an luhpitu siter hlah, cun na thinhunnak cu ni thlakter hlah. Khuachia cu canṭhan pe hlah.”tiah kan hmuh. Nan thinhannak cu  ni nih tlakpi hlahseh timi te achim duhnak te cu, kan thinhannak, kan mihuatnak pawl hi kan thinlungah kan i chiah peng ding asi lo ti akan cawnpiak duhnak si. Curuangah kan thin ahan ah siseh, kan cungah mi pakhatkhat nih sualnak an tuah tikah Bawipa Jesuh nih a kan cawnpiak bantukin kan  i ngaihthiam awk asi. Cuti asi ahcun thinhannak nih kan nunah hmunram an khuartatak kho lai lo.

SAM 48:14 (Daily Bible Study)

*******************************

"Pathian cu a zungzal in kan Pathian asi i,hmailei i a ra ding caan vialte ah akan hruai lai, tiah nan chimh khawh hna lai."

Kan‬ Pathian cu ai thleng bal lomi zumhawk tlak Pathian, kan nun hram akan thok piaktu Pahtian, nizan,tuchun,aralai dingmi can zongah akan hruai zungzal lai amah ai bochantu poh caah, hibantuk Pathian kan neih le abiatu kan si hi mi van nei kan si hranghran dah..Halleluiah..!!!! Anih nihcun kan chuahkheh in akan hruai i, adongh tiangin akan hruai lai. AMEN

Pastor Nupi Thangṭhat ahlawh khawhnak ding Lam (A peh 3nak )

Pastor nupi nihhin ai cawn ding tlak le ai zohchunh ding pakhat asi mi cu Sarah bantukin pasal  upat athiam i acawimawi thiamtu  asi ahcun Khrihfa unau pawl lakin sunlawihnak cu ahmuh khawh lai. (Gen 18:12). Pastor hi mitampi nih  an kong an ceih tawnmi hna le an phai tawnmi hna an si ṭheu tawn, asinain rak lawmhpitu le arak hnemtu, thazaang rakpetu zong cu an rak um ve ṭhiamṭhiam. Culakah pastor nupi dinhmun in apasal tlangrel aton hmanhah aṭhatlonak khuh piak thiam i, aṭhatnak zawnte kha achim, thazaang apek thiam asi ahcun nasa te ngaiin arak dirhpi, arak  bomh tinak asi. Pasal soisel le dawtnak cang thiamlo tu cu, mah kut rori i innsakmi rawktu nu asi (Prov 31:28; 12:4). Nupi nih phunciar pahbuin rian aṭuanawk asi lo i, lunglawm hmaipanh tein innchungkhar rian pawl cu tluanglamh ding asi. Rianṭuan huam lo bu le phunciar pahbuin rianṭuan cu mah le mah i hrem ai khat (Prov 31:15).

Pathian Khrihfabu kilkhawitu an si bantukin an dinhmun ṭhatein atheihfiang apoimawh. Atuahawk i aidawh lomi, aṭha lomi, asawtpawt lo dingmi thil zong an thleidan thiam ngaingai aherh. Zeitik caan zongah siseh, zeibantuk dinhmun zongah siseh nundan ziaza dawh ahawl thiam zungzal aherh.(Prov 31:10-11). Apasal cu mipi hmaiah adir tawnmi asi bangin anupi ahruk aihmi, hnipuan siseh, aṭha maw, ṭha lo, aping maw peng lo, zoh achia maw chia lo tbk... ṭhatein acheck fel aherh tuk fawn. Zohdawhlo in ai thuam sual asi ahcun apasal mualphonak hmanh in amah mualphonak tu asi deuh.

Amah pastor nupi hrimhrim zong aiṭamhning ai ralrinbak aherh ve ziah ti ahcun an i ṭamh ning le an i hrukaih ningin anthinlungput le sinak ziaza tampi alangter tawn. Tulio bantuk chantiluan tuk lawmmam i i ṭamh, i hrukaih cu pastor nupi nih an ti awk asi lo. Sum le pai tlinhtawk tein thianghlim tein an ṭamh, hrukaih awk asi. Abiapibik mi cu Bible nih achimning bantuk te hi aṭhabik (1 Tim 2:10; 1Pet 3:3-4, Deut 14:1; 22:5, 22:5, Phi 1:27).

Pasal khual atlawn hlan dengah heh tiah hran len ding asi lo, lunglawmte tuin athlah liam deuh tu ding lawng si loin atlunnak ding lam hrang he tuah thla acampiak ding tu khi asi deuh. Khualtlun chawngi ngaih nuam lomi holhkam hrimhrim chim in chim lo ding, cunak cun an khualtlawnnak thawngpang tu ṭhatein ruahpitu i zuam ding asi. Pasal cak chinchin le tam chinchin in aṭuan khawh nak ding ca i bawmtu mi pawimawh asi zia aphilh lo aṭha.

Note: (Pastor le Innchungkhar timi cauk chirhchan in ka van t'ialmi asi)

Pastor le Innchungkhar ( Apeh) Innchungkhar Aphunphun

1.Martin Luther le Katie te nupa nun

An nupa in, nupa nun lei cungcang cawngbal lo veve an si i, an thiltonmi cop in nikhat hnu nikhat khuasami an si. Holh tam veve, bia duh veve, thintawi veve, asinain nupa zohṭhimtlak ah an chuak.

2.John Wesley le  Molly te nupa nun

Anupi nunzia: Apasal rianṭuannak alungtlinpi lo, apasal heh tiah thil aphunphun in a doh zungzal tawn, curuangah apasal nih “Pawpi Nupi” tiah amin aphuah piak.

Apasal luthlungsam in ai tlaih riangmang i tapchakah a rawt lengmang tawn ti asi. Pathian rian aṭuannak ah ahruai tawn na in, an i rem kho cuang lo. Nungak dang thikin akhuasa ti asi fawn. Atar zawng tiangin khua atli zungzal ti asi fawn. Zeithil poh ah apasal lawnglawng amawhtluk tawn. Lumtein i pom hlenhli loin zungzalram apanh veve.

Apasal nun: Atheihtawk chuah in Pathianbia achim chinchin, thatho le lunglawm, phur ngaiin thawngṭha achim ko nain an inn a van phak bak hin cun hellmei bantuk asi tawn. Athiknak tuahdam dingin nu le nu lak i Thawngṭhachim ama duh hlei lo,Khrih pasalṭha, thawngṭha karhzaitertu, ṭhanghphawknak maksaktak athlen khawhnak dingi Pathian hmanrua mimaksak tak asi bangin atonmi harsatnak vialte cu Pathian remruat an si tiah aruahzia le pom ning athiam khawh, cawntlak hi a va si hringhran dah, nun ropi taktak cu ava si dah.

3.Adam le Eve te Nupa

Apasal chim loin mileng le khual anei, pasal sawm loin amah thu in biachahnak atuah, pasal suallei i hruaitu asi, hmailei khurkhua sau aruat loh. Ka sual ngai hrim timi mah le ma hi phuannak anei loh, thinlung khoh nak in akhat. Amah ruangah nu vialtu nih an tuar dih, pasal uknak hruainak tangte ah um i,  an biak ngai men ding khi an si.

4.Nabal le Abigal te Nupa

Apasal: Apasal hi mikhiar, miṭhalo misual asi, midang zawnruahnak tlawmpate zong nei lomi pa asi.

Abigal: Mifim, mi ngilnei, remruat thiam mi asi lawng si loin caan ahmang thiamtu asi fawn, cucun innchungkhar nun ah anun pengaimi nufel, pasal le hrang zongah bawmtu ṭangkai ngaimi minu asi fawn. Thilsiang, mi zawnruahnak cang thiamtu le pasal le fale chanhtu nusalṭha asi.

Note: (Pastor le Innchungkhar timi cauk chirhchan in ka van t'ial chinmi asi)

JOB 30:31 (Daily Bible Study)

*************************

"Ka t'ingt'ang cu ngaihchiatnak hlasaknak ah an cangi ka thanglawi cu at'apmi hna aw he aa tlak in tum asi cang."

#‎NOTE‬: Voitampi cu Pathian thlawchuah kan donmi pawl hin kan ngaih akan chiatter tawn, zeiruangah ti ahcun amah akan philhtertu, amah he akan hlattertu, amah he akan huattertu, amah nakin duhdeuhnak thinlung akan neihter, cutik ahcun umzia nei loin kan thlarau nun dertertu an rak si tawn, Pathian thlawchuah hi ahmanzia na thiam lo ahcun na thlarau nun t'umhcuktertu an si lai. Asinain na neihmi thil zeitluk fate hmanh sisehlaw, asunparnak ah tiin na hman thiam asi ahcun zeizong vialte hi an sunglawi dih ko. AMEN

Hiip Theilomi Na Si Pang kei (1 John 2:15-16)

“Hi leilung si seh, leilung tlun thilpawl siseh duhdaw hlah uh. Leilung aduhdawtu cu amah ah Pai duhdawtnak a um lo. Ziangahtile, hi leilung ih ummi thil hmuahhmuah pawl tisa cakhiarnak, mit cakhiarnak le hngalnak nunpawl tla hi Pai hnen ihsin an ra lo. Leilung ihsin ara mi an si.”

Thirhiipnak(taanleih) hi ṭangkaitak asi, ahleicein innsaktu pawl hrangah, ziangah tilen tlawngkhen atla,ahlomi pawl khi hawl menmen theih an si lo ṭheu, cutikah ṭangkaizetin cui(taanleih) thacahnak hmang cun an hawltikah an hung betsupso cih mai. Asinan thlawngkhen thingih akhenzomi si maw, lungin anethnget zomipawl cu hip thei loin an tanglanta ṭheu. 

THEIH DINGMI: 

Cuvek cekci kan si leh ding kan nih zumtupawl khal cu, “Thiang alawr” ti ahcun kan nih JESUH zumtu khal vanlamah hiipso in kan um ve lai ding. Asinan leilam hiipnak maktak aphunphun khal cun an thaneih hmuahhmuah sawrkhawm in hiipbet in rak tum ve lala fawn ding. Leitlun lennak le ropitnak ngainatuktu pawl tlawngkhen khiltak zo bangih hgnetbur ih umtupawl cu vanlam cahnak cun a hiip ve thei hai lo ding, curuangah taanta asi leh ding. Leitlun thilah ṭhum awtuk hlah maw zumtu, vanlam hiipnak in alo hiip thei lo pang ahcun apoituk ding so khaw. Bawipa in athar in lo thlawsuah seh. AMEN

Mupi Nunin Thazaang Tawi

Mupi cun khaamsaang taktak parah bu asep ih cunah fate anei ṭheu. Afate an hungtum deuh thlang azamthei thlang ding tiah athlaparah ret tahrat in, vanlamah asaang theipatawpin azam ih culeveten, afate cu athlak, afate cu thlabar le thinkhur, ikik phah rero cing cun zaap awphah in leilam ahcun an vungtla ruiro, asinan leilung an thlen hlanah apicun cak le mangkhengin azam ih avungruun sal ṭheu. Cutin anetnak ahcun anmahten an zamthei, aduhduhnakah zalen zetin rawlthawthaw an hawl thei asi.

ZIR DINGMI: 

Kan nih khal Bawipa in Amah kan rinsan theitaktak nak dingah acaan ahcun, natnak simaw, tluan lonak simaw, thinbangnak simaw, tumtahvekin thil feh theilonak simaw, kan sianlobikmi caannak simaw, nun paih lo tiang ko ih beidonnak tivekpawl khal hi kan nun ih thlenter in siang khawp mai, kan mah teih nundaan kan thiamtheinak dingah, cui harsatnak hmun ih tangta ding cun insiangce lo. Harsat kan tonmi pawl hi vanduaibik ah ruatawk dingkan si hrimhrim lo, kan t'hatnakin khua in khansak t'heu. Kan Pathian hi arinumbik, acakbik. Kan ziangkim asi.

Jemima Layzell Nunte hi Zohchunh Avatlak Hringhran Dah..!!!

Harvey le Sophy te fanu Jemima Layzell cu  kum 13 mi asi liao ah fimthiam cawnnak  leiah thinlung ape i, ni nikhatkhat ni ah caṭialtu minthang pakhat si kho ding tiangin ai zuammi asi. Hla lei siseh nunphung lamlei kong zongah nasa tein ruahnak  asengsotu fanu damlamtak pakhat asi ti si. Voikhat cu ruah lopiin an umnak an umnak inn Hrton, Somerest i a um liao ahcun voikhat lopi ah khin abuai cucaah arianran khawh chungin lekmalak tiin siizung lei ahcun an tlikpi colh. Athluk  chung i thisenzam kal hman lo ruangah vanduattlak ngaiin March 14, 2012 ah khan anunnak cu aliam.

Jamima Layzell taksa le thlarau nihcun hi vawlei hi kaltak cang ko hmanhsehlaw, ataksa ṭhen hranghrang belte nihcun minung pa (10) sinah umzia nei tein hi vawlei cung  thlum al zong cu an tep ve ko rih hna. Jamima Layzell nihhin a thihhlanah anu le pa sinah athih hnuah ataksa cu midang hrangah ṭangkai tein hman aduhzia arak ruah lengmang tawn hna. Avan thihtak ahcun abiacah ning bantukte cun anu le pa nih aruangte cu hei kengin ataksa cu aherhtu poh nih hman awkah tiin an vapek hna. Jamima Layzell zarah sau hmanh adam an zumh ti lomi mi pa( 8) nihcun damnak cangin, khuahmu kho lomi mitcaw pahnih nihcun khuaceu an hmuh khawh phah.

Alung (Heart) tu cu hngakchia kum (5) asimi sinah pek asi, acuap(lungs) belte cu kum (14) hngachia sinah pek asi fawn, athin (Liver) belte cu nausem thla (10) asimi sin ah le kum (1) mi sinah pek asi fawn. A kal (Kidneys) zong cu kum (19) upa le kum (24) i upa sinah an pek fawn. Zun lam ṭhalo mi pahnih kum (40) asi mi le hngakchia kum (3) asi sinah (ala) zong an pek fawn hna. Amit pahnih belte cu khuahmu kho lomi (mitcaw) pahnih sinah pakhat veve in pek asi i, cu mitcaw pahnih nihcun  Layzell zarzo in khawceu dawh cu an van hmuh ve cang. Amah theih zungzalnak caan Memmorial service cu Taunton School Chapel ah May 21,2012 ahkhan raktuah asi, cu service ahcun thihhnu i mi pariat nunnak ah nunphung pangai tein an nun khawh ve nak ding caah taksa ṭhenhrangah apetu JAYZELL cu sunglawi tein an thlahliam.

CAWN DINGMI:

Jemima Layzell bantukin mi pakhatkhat hrangah hin thlawchuahnak, mithluachuak mi na si ve kho dah khaw!!!!!???? Jemima Layzell thih hnu ah amah ruangah anu le pa telin mi (10) ni thinlung damnak, taksa damnak an co, ava sunglawi hringhran dah. Asinain, kan Bawipa Jesuh Khrih nihcun athih hnu ve ahcun taksa le thlarau damlo pawl hrangah damnak, athianghlim lo mipawl nih thianhlimnak an hmuh, zungzalnunnak lam tlaumi nih zungzal nunnak lam an hmuh, thazaang adermi hna nih cahnak thar he an khat, miralchia pawl zong, ralṭhatnak in akhat...cubantukin nang le kei zong Jesuh nih akna cahta bantuktein midang hrangah nun man aneihter khotu siter akan duh, mithluachuak siter akan duh. Mihrangah thluachuahnak hrampi si ve tuah!!!!

Note: Remcaan ningin ka van leh mi asi.....cucun hmanthlak ka van tarmi pawl khi amah hmanthlak taktak an asi)

Efesa 5:14 ( Daily Bible Study )

Fiangtein langhtermi cu ceunak ah cun an i cang. Cucaah, “Aa hngailhmi i hlau tuah, thihnak in tho tuah, cun Khrih cu na cungah a ceu lai,” an ti kha asi taktak.

1904 October thlaah Wales ram ahcun Revival namen loin Evangelist Robert hmangin ṭhanghphawknak arak phan. Cu thangṭhachimnak hmun ahcun, minung 1,00000 khat reng lo nih piantharnak an rak co ti asi. Hitluk in vawleicung zumtu tuanbia chungah ṭhangphawknak (revival) kan ti lai cu, hibantuk phan dingin Evangelist Robert nun kan van zoh asi le amah hi minung lei te cun reithei zonzaite arak si ve, an pumcawmnak bik cu mehol rawh hi asi tawn, fimnak le catang cuzat ka kai ve tiding zeihmanh chimawk anei ve lo, unau ṭhiṭha hmanh anei lo, vawlei leiin zeihmanh i chim ding anei ve lo, zeihmanh lote khi asi. Asinain, Robert cu nitintein ameihol rawh caan, a rawlei caan, a ihcaan tibak lo, acaan dang vialte cu Bible relnakah a caanawl vialte ahman dih ti asi. Bible hi aduhtuk ahhin mihrang holh van i hlanta usih law (Crazy) a at bakin a atcilh ti si. Curuangah Thangṭha achim tik zongah mithing apemh khawh dih hna, thlarau thianghlim rianṭuannak cu nasatakin alang. 

Note: Unau Bible rel hi abiapit ning cu Robert nun in fiangtein kan hmuh khawh, asinain kan nih cu bible rel loin asawhsawh in kan caan kan liamter caan atamtuk hringhran. Bible kan duh i, kan atcilh i, kan kawmhtam, kan reltam asi phot ahhin cun kan thlarau nun hi atharhlam zungzal kho lai. Kan nun(fresh) atharhlam zungzal asi ahcun midang ca zongah thlarau kan fah khawh deuhdeuh fawn lai. Bawipa nih atharin in thlawchuah ko seh.