KAL LAW, VA SUAL T’HAN TI HLAH:

Johana 8:4-11 ah cun hlawhhlangnu tuanbia kan hmuh khawh. Uire timen lawng si loin a  uiret lai ngelcel ah an va thlaih kherkher, cuticun  Jesuh sinah an van hruai, a tlaitu pawl nih cun tlai fuh hi an i tituk hringhran ziah tiah cun amah Judah nawlbia kalhtu asi hleiah nawlbia buarmi pawl tlaih le lung in thiko i cheh khi an di a raimtuk hringhran mi  miphun pawl an si.

Cu hlawhhlangnu zong cu a cangsual lio kherkher an va thlaih kha fuh an i tituk. Hmaihngal nawn khin a vanratpi tik ahcun zeitin dah rak ti hna kha? Mosia nawlbia ahcun  uire cu lungin thilak in cheh ding asi, lung i cheh  lo i athih ahcun  Mosia dan kalh t’hiamt’hiam asi tiah na ti.  Cuticun Judah hruitu upa pawl nihcun  Jesuh nih cun zeitindah a rak ti ve hnga tiah a sualhawlnak hmanrua ah arak hman. Mosia nawlbia ning khan cun uire kha cu lungin thilak in cheh ding kha cu asi ko. Asinain che lo ding ati ahcun Mosia dan na kalh kan tilai tiah an ti, chep u ati ahcun ngaihthiam bia chim lengmang t’ung i lainawn zong pawi ti fawn lo, abiachim mi hi hrokhrawl lawngte asi tiah sual kan phuh lai an ti zongah an ti zong asi kho mi thil asi fawn.

Asinain Jesuh nih zeitin dah arak ti tiah cun, “nan lakah sualnak ka nei lo atimi poh nih chep hmaisa uh”...sualnei lomi pakhat hmanh le an rak um fawn t’ung lo tik ahcun pakhat tete in an i zukphiak i lo diam an zam viar ti kan hmuh.  Jesuh nih, “minu khawzei ahdah an si dih? Nangmah sual phawtu diangah pakhat hmanh an tang kun lo maw?, tiah ati. Cu tikah Jesuh nih, “Kei zong nih sual kan phaw ve lo. Va kal law a sual bel va sual ti hlah,” tiah a ti.  Kha uire nu hrangah khan  zeitluk in dah ai lomh lai ti kha van ruat ve hmanh, Mosia nawlbia ning cun lung it hi lak i cheh ko ding kha, zeiruangah dah cheh in  a um ne lo, ziah Jesuh zong nih khan  chep ko u tiah nawl a pek men hna lo? Mosia nawlbia a t’ha lo le maw si hnga? T’ha e!! A t’ha lawng hmanh asi lo, at’ha tuk khi si, asinain cu minung pawl sualnak cu thianhter khawh lo caah asi, Uire nu kha thi lak in chep hna hmanh sehlaw a uire nak khan a thianter kho hlei lai lo. 

Nawlbia cu dawtnak hmngin luat khawh asi, Uire nak kha  Jeush nih khan a huat lo khi a si lo, tuni tiangain a duhmi le a sian mi thil a si cuang lo, asinain  hremnak lungin thi lak in an cheh nak khan  uiret nak arehter kho cuang lo. Kha Uiret nak  tak kha cu Kalvary ah Cross  lungtum in a den dingah Jesuh nih khan a duh mi asi.  Pharisi pawl lungtum khan cun Uire nu kha thi lak in chep kho hna hmanh sehlaw a Uiret nak sual tak kha cu  thilak in an chep kho lo. Jesuh Khrih kha Uiret nak thilak i cheh khawhnak lungtum cu  asi deuh.  Kha uire nu kha Jesuh nih  khan zangfahnak  lungtumin a  cheh i, curuangah cun kha Uire nu khan a Uire t’han timi khawika hmanh ah kan lhmu tilo, a um ti lo. Adam lio hrimhrim in dawtnak le zangfah nak in Uiret nak sual arak tei diam khawh cang ai!!  Kan nih zong nih hin misinah  zei bantuk lungtum hi dah kan hman tawn, dawtnak ThawgT’habia  lungtum maw? Nawlbia  lungtum dah?? 

Kha uirenu hrangah  khan "kei zong nih sual kan phaw ve lo,”  ti lawng kha  a za lo i, vakal law a sual belt e va sual ti hlah ti bia amah vengtu dingah a pek , a Uiret nak pa zong nih khan arak beisei khawh rih kho men  cu hrangah cun  va ti sual ti hlah titu le a bia kha aralthiam thar ding cu asi. Nang le kei zong  hi a hlan kan nun cu chim tlak lo zong khi a va si kho men, asinain  JESUH nih kei  zong nih sual kan phaw ve lo tiah a kan ti ve, asinain  va kal law va sual t’han ti hlah ti mi biate hi a kan vengtu dingah Bawipa nih a kan pek ve ti hi theih khawh t’han hi i zuam hna u sih. Zangfahnak hi sual i chir phawt i ngahmi, donmi asi lo, ngaihthiamnak bia a theithiamtu pawl hrangah i chir thai nak asi tawn khi asi deuh. Uire nu nih  khan zeihmanh ai chir manh loh, Jesuh Khrih ngaih thiamnak khan  a chir ter tu khi asi.  Amah Jesuh Khrih nih i chir in an i leh khawhnak dingah ra ka si a ti bang khan. Cu ngaihthiam nak cun VAKAL LAW A SUAL BEL VA SUAL TI HLAH timi biate tu kha a khenh chih, hihi zumtu nang le kei caah kan theih dingmi le a sual bel va sual tihlah timi hmun hin kan nun hlunah kir t’han hi  i tim ti hlah u si. 

PATHIAN BIA HI KAN DAMNAK ASI:

Luk 7:7 ah ralkap bawipa nih Jesuh sinah “Nangmah nih, ‘Dam seh,’ hei ti law ka salpa cu a dam ko lai.” tiah a chimmi kan hmuh, Jesuh zong nih kha ralkap bawipa zumhnak kha alomh ti kan hmuh fawn. Nang le kei nih hin DAM SEH  ti lawng hi kan i hnangam piin  kan i zat pi sual maw aw?? Pathian bia cu a nung i, thil ti kho asi, vainam kaphnih hriamnak hmanh in a hriam deuh mi asi. Ngamh lomi hrimhrim  anei lo ti kan theih, culawng siloh a rel hrimhrim lei zong a voi zetzat nengmang zong kan rel cekcak fawn cang mi asi. Asiah cun nang le kei nih hin teh damnak taktak ah kan hmang ve maw?? 

Ralkap bawipa nih khan cun Bawipa luhnak tlak ding khop, inn ka nei lo ti atheih asinain, zeitluk in dah ai tangdor i, a zumhnak Bawipa ah ai hngat, amah pumpak thengte asilo hmanhah na holhkam tein DAM SEH hei tilaw ka salpa cu adam ko lai tiah zumhnak nung anei.  Nabelte in kan nih ve thung cu Bawipa luhnak tlakngai le tling ngai ah khin kan vai rel tawn cu aw, ralkap bawipa tunih kha cun Bawipa luhnak tlak ah ai ruat lo cu aw, vawlei leiah tling lo si loin Pathian hmaiah, bia lawng chimhmanh sehlaw  adam hrimrhim lai ti zumhngam nak nung anei ti kan hmuh. Kan nih nihcun tling ngai le fel ngai hmuh in kan in hmu tawn, thil thei ngai le fim ngai bantuk sinak, ruahnak kan nun killi ah kan rak i chiah ziar hi arak si lo maw?? Bia lawng si loin inn kherkher ah van leng dingin kan rak hngak hi arak si lo maw??        

Kan taksa nih zawtnak avan ton, thla kan van cam, Pathian bia van phanh kutcak  hmanh avan phak hlanah  mi pakhat khat thlacam damter khotu hei ti bantuk pawl hna khi kan zum deuh sual maw?? A bia nung vainam kaphnih hriam nak hmanh in a hriam deuh mi nih khan zeiruangah ah dah kan kan damlo nak le kan fahnak zawn pawl hna hi a teih ve hna hnga lo, a ahkhawh ve hna hnga lo?? Kan theihmi bia hi a hriam tawk lo le maw si hnga?? Maw kan mah nih hin dah kan rak dehnak lengmang tawn le asi hnga?? Biahal nak hi da nga a tam ko e!! 

Sam cat’ialtu nih cun  " Na bia hi ka ke caah meiin  asi, ka lamah ceunak asi” tiah arak ti, Pathian bia tu si loin meifar dang kan van tawn hna hi arak silo maw?? Kan lam hrang hna ah hin ceu dang hna hi kan rak hmang zungzal tawn hna hi arak si lo maw??  Khah!!  kan  PATHIAN bia nih dahawh , “ Ka bia cu thil tikho loin a um hrimrhim lai lo” tiah a ti khah. Zeiruangah dah thil ti kho lo bantuk in kan cungah arak phak t’heu tawn?  Kan mah le kan mah hi kan mah hi i zoh tel t’han kan hau. Phung dang cuang in dam na zumh tawn maw?? Danglam cuangin, ti kherkher deuh in, faing kilhkelh deuh i, na dam nak  theih na rak i tim hrimrhim dah a rak si?? Danglam cuang, fiang hirhiar tein “ avuaknak vual ahcun dam in kan rak um cang” hi bi ate hin  dakaw mitampi nih cun damnak tlamtling an rak hmuh  cio ko cu. Nangmah ruahnak le thilti khawhnak, nangmah na tuaht’uannak ah nai hngah  ruangah Pathian bia cawlcang kho loin, t’uan kho loin na rak tuah hi asi deuh lo maw, t’ha tein van ruat t’han hmanh??  

Kan taksa, kan thlarau, kan  thinlung damnak ding ahcun  duhning, timh ning le duhning cu  Pathian bia lei kam cun na  hlawhlting kho men lai lo. Zeihmanh tikhawh mi na nei lo  i, Pathian lenluhnak tlak thinlung thianghlim zong na na nei lo tikha fiang tein thei law, na umnak hi vawlei zong hi, A bia kamkhat te men nih a dinh dih  i, atuah dih asi ko ahcun, A bia ah hin damnak tlamtling a um ti philh siang ti loin thei zungzal cang. Na thinlung zumhnak men i nai hnagahnka kha hnu chon law, na zumh lonak kha na damnak daltu, dawntu asi ti kha thei zungzal fawn. Cu Pathian bia chungah cun ngaihchia mi hna caah nihkhawh nak a um i, harsatnak tuartu pawl caah dinh khawhnak biathli a um. Dam lonak tuar cuahmah mi hna ca zongah damnak tlamtling a um fawn. Zaw cuahmah tu hna ca zongah damnak a um, retheih bu zongin rumnak biathli a um, kan herhmi zeizong vialte cu  cuka ahcun a tling dih. Nang le kei nih hin damnak dan gkan nei lo PATHIAN BIA HI KAN DAM NAK ASI. 

Bawipa nih in thlawchuah ko seh. 

"SISI/IS TAPUNG KUT TUARTU PAWL SULHNU ZOH USIH"

Tulio vawlei thawngpang le boruak luah viartu an kong chim le rel a dai i dai kho hrim  lomi Muslim tapung pawl (ISIS/IS) an cawlcangh ning bawraw ning le zangfahnak fate zong an neih lo zia cu kan theih dih t'heu lai tiah ka zumh. Hngakchia , pitar le putar  zong chim loin  Islam  biaknak  zul lomi poh cu an tan piak.  A t'hen cu vailam an tahhna, an nun bu hna in an phum hna, a vah khawh chung fakin in an hrem in an thah tawn hna.  

JAMES FOLEY: Ni 19/8/2014 zongah khan U.S Journalist, James Foley-a lu an tan piak hmak ko kha aw!!. James Foley- a lu an tan hlan i a biachim mi, thinlung chungril a virhkhoihtu cu, “Voikhat tal zalennak van neih t'han i, ka chung le pawl van  hmunkhawh  t'han hna hi ka va duh ve aw!! Asinain thil sikho ding asi ti fawn t'ung lo” tiah lungkuai thingphang bute in a van chim khah. Foley  a nu le pate nih hin tuni tiangin  an fapa, ISIS/IS pawl nih a lu an tannak video hi an zohngam rih lo ti asi, hringtu nu le pa hrangah cun zeitluk ngaihchia le lungfak khi dah a va si hnga ti uh law. An fapa an uizia le an tawrh zia langhternak ah le  an theih zungzal nak dingah an innchungah cun (candle ceu) (Yellow candle) timi cu  zanvar in an van i, an inn pawng thingkung pawl zong ahcun Ribbon a ceumi pawl cu an zam  fawn hna ti asi. 

SYRIA MIPI PAWL TAWRHNAK: 

Syria mipi nih hin  ISIL/IS pawl kutthlak hi an tuartuk hringhran. Mi ting reng lonih an nunnak an liam cang ti asi fawn. Setana ralkap pawl nih hin  an lam dangtu poh cu zangfahnak , thlachiatnak pakhat hmanh um bak loin an thah thluahmah ko hna. Mi an thah ning tlangpi cu an kut le ke an t'em hna i, a t'hen cu an lu an tuam piak fawn hna khuahmu kho lo dingin. Hawrkuangah asilo ah khur pawngah an khut an bilter tawn hna i cuticun an hngawng an tanpiak hna asilo ahcun mithal cun ril thluahmah cun an kah ko hna, aw!! Zeibantuk minung ciammam, an thlarau i neih mi ngai hi cu aw!! t'henkhat  pawl le bang hi cu an mah le phun ding hrangah an mah tein khur an i chawh fawn, cu an cawhmi khahcham pawngah cun an ?hutter hna cuticun rillak cun an kah khawh in lei cun an chilhcolh hna, at'hen lebang cu lei hmanh cu chilhta loin an kah ning hna cun an kal tak hna ti asi.

 T'henkhat ve thung cu khawlaiah an lu an tan piak hna i, mipi hmuh ah  nasa  khawh chungin an hrem cikcek hna hnuah  an kah asilo ah an lu cu an tan piak hna. An lu cu an lain nihchuak capoh saihnak men ah an hman hna ti asi, t'henkhat nih le an pathian an au i, i uanthlar nakah an lu tan mipawl cu fungin an thil hna i heh tiah heh tiah a chuk le cho ah an thui hna ti asi. A hnuah ahcun  an taksa cung hnaah an lu cu an ciah t'han, a cu lio caanah cun  a t'hen le bang nih cun bawling hnaah an lu tan mipawl cu an hman hna ti asi hoi fawn,, Aw!! A varapthlak hringhran dah. 

Kumkhua  i kan ralpawl cung zongah kan tuah lo dingmi ltuk i rakthlak le nunrawng in an colhcang asi bik ko. Ka thinlung a khawihtu bik cu, ISIS/IS ralkap pa 3 nih  putar kum 60 hrawng asi mi hi taklawngin khawlaiah hruiin an hnuh i, cu putar nihcun, " Zangfan khawh chungin, ka nupi fanau le pawl voikhat tein ka hmuh ter tau la cucun nan duh ning tein nan duh le na ka thah lai tiah a nawl hna. Ka nupi le ka fa le pawl ka ngai tuk hna” tiah lungrawk ngai cun t'iht'ih phangphang cun a nawl hna, asinain an biachim theilo bantuk in hri cun an t'em i khawlailak ah thahding cun an hnuh thluahmah ko ai eAn lak i mi pakhat  nih cun,' Na nupi fale pawl sin ahcun kan in hruai lai i, nanupi cu na mithmuh lio ah kan tlaihhrem lai tiah cuhnu ahcun kan in chuah lai” tiah a ti,  ti si. Asinain, putar zaangfah thlak ngai asimi nih cun, ' ka nupi hi ka dawttuk mi asi caah, nan pawngsual ka duh lo,” tiah ther lengmang cun a hail eh hna ti asi.

Dawtnak athuk zia le, a sunlawi zia hi bia nih chiamfian khawh ding hi asi hrim loh. Cu biahal nak cu voithum tiang an hal, asinain putar pa nih cun, “ ka nupi hi ka dawt i, na pawngsual hi ka siang lo,” tiin aleh peng hna ti asi.Mi pahnih nih cun hriin an hnuh i,  pakhat nih cun cu putar cu heh tiah a chuih alamh pah fawn. An duh tharek in an pamh, an vuak hnuahah hmun pahkat an hruai i cuka ahcun an ka hi an hlonh colh ti asi. Hi ISIS/IS pawl nih hin minung nunnak hi an zah lo lawng si loin zeitak hman h an rel lo khi asi.  An biak pathian khi zei  pathian tak khi va si hnga maw?. Mi an thah tinte in  an pathian cu an hei auh ve cu aw, ' Allah a cungnung cem/Allah cungnun bik ko seh' tiin arualin voihat au ah  an au rualin an au t'hupmap tawn. Putar kum 80 hrawng i  upa, amah te lawng i khuasa, inn pa chak thlang nih an cawm mi putar mitt'ha lole hnachet zawng thlachiat um loin ril ko in an kah ?han hoi aw!! 

Putar kum 80 hrawng thotho asimi  mawt'aw chung cun leng leiah i thing lengmang cun thlachiat ruat bak lo cun an van hlonh t'han hoi ko, cuticun lamsir ah a dir ter i, puter nih cun, “ Zangfah tein ka that siang hram hlah uh, dam ni chung tam hmanh ka neih tilo hi tiah a hei ti hna, sau hmanh kei ka dam ti lai lo. Ka that siang hlah u,” tiah zangfah a hal hna, asinain setan le a ralkap pawl nih cun cu putar te cu zangfah pelpoi te hmanh um lo cun an van kah t'han ko hme cu aw!! Vawlei nih ISIS/IS pawl  thil tih rapthlak taktak i anun ning le a t'uan ning pawl hi a theih cuahmah i. A nunkhau chung i, apit chin lengmang kai lai tiah zumh a um hihi kan PATHIAN bia he zong ai zul ngai mi thil an van si chinchap hoi hna, Bible nih hna nei nih cun thei seh atimi hi pakhat tete in a van tling cuahmah ko cang. 

Mah le minung pi pawl thlachiat ruat lo i, rawng tuk i a lai nawngmi pawl hi, PATIAN BIACHEIH hmaiah cun sual phawt in an um hrimhrim telai, zeiti hmanh in luatnak lam an hrangah a um khoi lai lo. Hi bantuk lawmmam i nunrawng le thlachiat ruahnak nei lomi pawl zong hi an  pathian biakmi Allah zong nih a lung  a tling zong khi  ka zum lo aih. Hi bantuk nun rakthlak ngai hi. Hi misual pawl nih hin  an ralhmai, muslim silo hmai i an thih ahcun vanram kai dingah cun an vai ruat. Vanramah cun nungak, hngakchia (pa le nu) virgin tampi nih an rak kan don i, nan duhduh caan caanah sex nan hmanpi khawh hna lai ti i zumhnak thida a nei mi phun an si. A va rapthlak ve aw!! 

IRAQ RAM i ISIS/IS ?IH I A ZAMMI PAWL

An pasal le pawl hmuh lio ah an dawtmituk mi an nupi pawl, Pathian nih hi vawlei ah an hnakruh ding, an kopi dingi a pek mi hna cu ningzah hnek in an tlaihhrem hna. Mah le nupi cio kan hmaiah van thlaihhrem cio hna sehlaw zeitluk khindah a fah hnga, van ruat ve hmanh. Asinain, hi vialte hi Iraq le Syria ram i Yazidi le Kristian, zumtu nih cun an tuar viar mi asi.  An in le lo zongah chung khur lumte zongah um kho lo le um ngam loin an luatkhawh nak ding lam hawl in hmun dangdangah an zamtak hna mu, acan hi a va chia hringhran dah mu!! Nu nih athisen i a hrinmi a fahning zawn zong ruatmanh tilo tiangin, Pabik nih a dawttuk mi anupi zawn zong a ruat manh ve ti fawn lo. Mah le nunhim nak hawl tibak lo cun zeihmanh tikhawh mi an nei t'ung lo. Hi pawlnih maw, an dawtmi an fahning le an nupi he runinn nuam te i hmuhkhat khuasak t'i cu an duhtuk ve t'heu lain ain mu!! 

Chungkhar an t'io viar i, chungkhat pabik nih anupi fanau le pawl damle dam lo zong i ngaihtuah khawh asi ti lo, an dinhmun hi van ruat ve hmanh u. Zumhnak in cuan in, mithli he an nupi fanau hmuh t'han ding hngah tilo bak cu zeihmanh ti khawh mi le an nei fawn t'ung lo. An inn le lo, an neih chawva vialte kaltak inan zanmang hmanh i an manh bal lomi,  khua an sak ballonak hmuh lung hrekhrok lakah riahrun remh hau in an van um cang ai.!! An inn leh lo ah thin hnangam tele ,lungsi tein an duhduh ei le dingin um kho tawnmi an siko nain BAWIPA JESUH KHRIH hrangah zumhtlak an asi ruangah dingding ti fawrkhat  dinding hmanh nei loin riahnak hmanh t'ha lomi lamcung lunghrekhrok lakah caan an vanhmang dakhaw. An dinhmun nih pei anaih lo cu aw, tiin zohliam men hlah usih, Bawi Khrih hnungzultu an sinak ruah i an rimh in nun zoht'him tlak le an martyr thisen khi i zohchunh ve u sih. 

Nu pawl zong nih cun an dawtmi an pasal le t'ang lumte i um cu an ngai i, beidongh lung retheihnak aurawl chuah i an t'ah aw van theih, van hmuh cangah hin cun hmulthi hi a ling surmar kho ti asi. Nu pawl nih an taksa a cah tilo ruangah  an hnuk in an cawm cuahmah mi hrangah azei ti  i, van chawmdawl khawh van siti lo caan a van phak hrimhrim le nu le dawtnak a nasat zia, langh faintertu , taksa cahnak  hrimhrim nei ti lo cung tein an fahniangte an t'anglum te i theih maw theih lo in, an van i pom lio van hmuh lebang cun lung a zur i mithtli hi khamh khawh loin donh cawk loin alung thluahmah ti asi. Ruah ah hincun lungthin a fak hrim ko. Hngakchia tawr le cheng eiding neih lo ruangah, tlanghram ahcun arte le uite thih in anini cun an thi thluamah hoi fawn, alung fah laining cu van ruat hmanh uh, an runin i an um lioah cun an fahniang tete hrangah a thawthaw an ti, an thlum a al tinkim in an rak fek tawn hna khan an mitthlam an van lang khi va si kaw, atu i an mah kut cung rori i an thisen chuak an fahniang te rawlt'am tihal ruang it hi van hmuh ding hi cu aw, an nun lihninh in ai hning ko ti asi.

 Nu tampi nih cun an pasal le fale pawl hlonh asi ruangah nun i tuar loin mah le mah rak i that tawk, lungpang cun rak zuang tawk le an rak um fawn ti asi hoi fawn. Pasal le hrangah a hleice in a va tlawmlak thlak hringhran dah. Dam cuahmah ko t'ng i nupi fanau le hrangah eiding nie lo i rawlt'am tuk in an van um van hmuh tluk i, pale hrangah cubantuk nak in thil harsa ciocio ah tawrhar hi a um ti hnga maw, ka hmauh ning le bang ahcun zeibantuk thil harsatnak hmanh in hi bantuk dinhmun hi ka har tizawng cem asi t'heu lai tiah ka ruah.' Islam zumhnak ahhin zeiruangah dah na leh ko lo?, ti i biahal nak, zumtuk Khristian nu pakhat nih a leh nak cu, " Kan inn le lo, ka pasal fanau pawl ka can viar cang hna i, ka thlarau tiangtian in ka can ding cu ka  ruat ngam tilo tiah a leh” ti asi.  An zumhnak le an tawrhnak nasat zia le pawl hi akn va tluk lo hringhran dah!!!! 

Kan theih dingmi cu nang le kei hi teh Bawipa hnung kan zulh venak ah hin a nuam cin lawngah hin Bawipa keneh hi an zul sual maw? tihi kan nunah kan biahal siseh law pakahtnak ah. Kan nih cu a voikhat te hmanh Bawipa hranagah harsatnak buainak tuar loin kan vai vui sek cu aw, kan nun hi t'haten in zohfel hi a va herh hringhran dah.  Ni tampi chung ei le in ding nei Sual setan ralkap (ISIS/IS) t'ih le ther lengmang in thing le bul i hngoh chan in  caan ahman dakaw, An hrangah,  na umnak hmun te khan na thlacam nak sunglawi tukmi kha an hranfah an rak hlan siang ve lai lo maw?? An cung i thil aphan mi vialte hi na canah van chia ve hmanh?? Na fanau le na nupi, pasal vialte can in , rawl eiding ti le rawl nei loin ramcarah van um hmanh,zeitin dah na rak donsawn ve lai t'hate in van ruat tuah???? 

OBAMA NIH ISLAMIC STATE HLOH VIAR DINGIN OLSAM LOH TIAH A CHIM

US PresidentBarack Obama nih cun Islamic State tapung pawl hloh viar cu thil awlsam cu asi lai lo tiah a chim. President Obama nih cun  Syria ram i tapung pawl nih an lakmi ram pawl zohfiah dingin vanlawng pakhat thlahnak nawl a pek hnuah hi bia hi a chimmi asi.

North Carolina- i American Legion annual convention hmannak ah 

Obama nih cun Islamic tapung  pawl cungcang hi a van rel chuak, "Cancer hlonh bantukin   ISIL tepawl hi  nuaithlu viar colh ding cun thil olsam cu asi lai lo tiah a chim hleiah, ciannawn in thil ti khawh zong asi lai lo," a ti. IS tapung pawl he ai do cuahmah mi, Kurdish ralkap pawl US nih raldonak vanlawng thlah rem rak ti cang hmanhsehlaw, Obama nih cun Iraq ramah US ralkap pawl va chiah t'han ai tim lo" zia a chim fawn. 

Iraq khuachak lei  IS tapung pawl he ai kap cuahmah mi, Kurdish ralkap bawm dingah raldonak ralthuam pek cu ram pasarih pawl nih an hna tla. US Secretary of Defences, Chuck Hagel nih cun US le Iraq  cozah nih a bomh bakah, Albania, Canada, Croatia, Denmark, Italy, France le United Kingdom cozaj nih cun Kurdish ralkap hrangah hin meithal le hmanrua dangdang a herh ning bantuk in pek dingin ai pumpe, ti cu a chim t'han.

"MUSLIM KHALIL TIMI PA CHRISTIAN AH ALUHNAK CHAN THU HLA TAWI"

A hmaisa bikah a hmanthlak ka van tarmi hi amah (KHALIL) cu asi. Voikhat cu nelrawn ramcar ah Kan pathian Allah hrangah raldo dan le christian pawl hremdan ding kan zir. Cutii ramcar ih training kan neih laiah in hruaitu bik(lubik) cu kan training kan tluang le tluang lo in rak veh vai in kan hnenah zarhkhat lai a ra cam. Kei cu kan lak ah meithal siseh kut le ke lam khal ah thiambik le tlingbik ah in hril. Siper(one shot one kil) kah khal kei mah ka thiam bik. Amir cun Christian evenglish pakhat in Egtp ah muslim nau pakhat ka lo it pi kei paisa ka lo pe ding tiah a ti, cu mi thuthang cu kan hnenah in ra sim ih kan zaten kan thinheng tuk ih cu mi thu kan theih cun kan meithal kan kap ciamco. Cu mi thuthang in sim cun Christian pawl ka huatnak a luar sinsin. Kan zaten thukamnak kan tuah "christian hmuahhmuah kan hmuhnak ah kan that ding" ti ah thukam kan tuah.Kan hotubik Amir cun Christian pawl ih ram an lak cak dan thu in sim. Cuiruangah hriamhrei hmang loin dodan kan ngeih tuah ve ding ti ah in ti. 

An Bible khi a dik lo a si tiah ca ngan aw, an Bible sualnak hawl aw tiah in fial. Asinan ka duh lo. Ziangahtile Bible siar pohpoh cu an mah christian ih cannak ti ah an sim ka thei dah. Curuangah Bible cu a tham le a zohhman ka duh lo. Amir ih hnenah midang fial aw kei cu ka ti thei lo ding ti ah ka el. Asinan Amir in nangmah na tlingbik Allah in hi mi tituk dingah a lo hril asi ti ah i ti. Curuangah Bible adik lozia cu ngan ding cun ka tim ka tuah. Azan ah Bible cu ka kau ih a siar ka thawk. Thlakhat sung ka siar ih a sualnak ka hmu lo. Curuangah Amir ih hnenah ka feh sal ih an Bible ih sualnak ka hmu lo tiah ka ti. Amir cun cabu 27 lai in pe ih himi vazoh awla Bible ih dik lozia cu na hmu meiding tiah in ti. Himi na tuah thei a sile thlakhat ah $ pongkhat kan lo pe ding tiah in ti.

Amir ih in pe mi cabu khal ka siar ih Bible ih sualnak ka hmu lo. Bible a sual ka ti ahcun kan Quran hi a sual tinak asi ding. Ziangahtile kan Quran le Bible hi a bangawknak a tampi. Asinan ka vun nganih page 200-300 lak a sah. Asinan bible sualnak ka hmu lo. Quran ahccun allah a rak sal ding tiah a um lo, asinan Bible suangah cun Jesu in ka rak sal ding mihmuahhmuah hrang thuthen dingin ka rak sal ding ti ah a um. " ka ngan mi cu Kan Quran hi rinsan atlak taktak maw?" ti hi asi. Asung ahcun Quran hnakin Bible rinsan a tlak sawn tin ka cem ter. Ziangruahah hiti vekin a cemnak ka tuah ti ka thei lo. Amir in ka canganmi cu razoh dingin a ra ih a siar tikah a thinhneng tukih i beng ciamco. ka Nu'n kan thawmvang thei in in ra then.

Cuizanah thla ka cam. Hitin thla ka cam" Muslim pathian allah maw? Christian pawl pathian Jesu ha na si? in sim hram aw " cutin thinlung thiangte thawn na rian ka tuan ding ti ah ka ti. Cuizan cu nidang ih ka itthat vek siloin ka it that a thaw tuk. cuizanah mipakhat ka hmu zoha na si tiah ka sut? Bible sungih na hmu mikha ka si tiah in ti. Na Bible kah lak sal aw la Bible a tikzia hi mi va sim aw ti ah in ti. Cuizan rori ah Jesu ka zum. kan nih muslim pawl cun Allah a zum lo tu cu mipa, nunau le nauhak khal siseh ziatsuah thluk ding tin Allah in zirh. Jesu cun a lo hmusuamtu hrangah thlacamsak aw tiah a um. Amir cun na cangan mi midang na siarter a sile keimah rori in ka lo that ding tiah in ti. Cuitlunah na rualpi pawlin an lo that ding tiah a ti. Asinan zianghman ka tih nawn lo ziang hmuah hmuah hnakih thasawn Jesu ka nei zo ti ah Khalil cun a ti.

Thubet: Sakuadang cu an pathian an thi tikah an thosal timi a um nawn lo.Asinan kan Lalpa Jesu cu thihnak nehin a thosal ih paivorhlam ah kumkhua in a nuang.

  FROM ONLINE,  POST BY ROBIN MANG. ( Theih t'hate asi caah ka van khum chih ve ).

“TIHTAK THLAK TE IN TIH A HAU”

Mi pakhat nih hin vanramah arak leng i. Vanram tuallaiah a va cuahmah lio ahcun Jesuh he cun ruah lopi ahcun an i tong thut ai, Jesuh nih cun, “Unaupa. Ra tuah, lei i minung pawl khi kan hmuhsak tuah ngat lai” tiah aban cun a hruai i vawilei cu a hei zoh tik ahcun Pathianni(Sunday) cu arak si, mi tampi cu i khawm ding cun biak leiah an panh thliahmah lio hna cu a hei hmuh hna ti asi. Biakinn chung i a thil hmuhmi pawl cu a khuaruah hi a har tuk hringhran. Hi tihin maw Pathian hi kan rak thangṭhat vet awn minung pawl nih hin tiin poi ti ngai cun a ṭang ai cum ti asi.

@ Piano tumtu le awnmawi  tumtu pawl nih cun an awnmawi hmangin hla an hruai hna lio cu  a hmuh hna ti asi, asinain an awnmawi tummi thawng cu  ka thei kho hna lo.

@ Ai khawmmi pawl hla an ṭhupmap ko, asinain  ahlasak thawng zeihmanh ka thei kho hna lo, an hlasak thawng theih ding hi pakhat hmanh a um lo ti asi. 

@ Thawngṭhabia chimtu nih cun ṭhahnem ngaiin Pathian thawngṭha cu a aupi cuahmah lio zong a hei hmuh tikah a kaa angin a aw zeihmanh theih ding a um lo ti asi fawn.

@ Thla an cam i, asinain an thlacam thawng hi pakhat te hmanh theih ding a um lo ti asi.

A khuaruah a har tuk ahcun Jesuh sinah, “ Bawipa, zeiruangah dah an awnmawi tum mi pawl siseh, an hlasak thawng zeihmanh ka theih khawh lo, an thawngṭha chimmi le zeihmanh theih khawh asi lo?, ti  i a hal tik ahcun, JESUH nih cun zeitin dah a leh ti ahcun, “ Na theihkhawh lo nak chan cu, thinlung le tihtakthlak tel loin an thangṭhat lo ruangah asi khi” tiah tlangval pate sin ahcun a chimh. “Cucun,  thinlung  chung muril le tihtak thlak in  an thangṭhat ahcun na theih khawh hrimhrim hna lai tiah a van ti fawn. Cu bantuk i an tilo ruangah asi khi an thangṭhatnak  hlasaknak cu a nung kho lo i, an thlacamnak pawl zong cu anung kho lo, cun an thawngṭha chimh zong theih khawh an silo” . tiah Jesuh nih cun tlangval pate sinah a chimh ti asi.

Cuti asi ahcun, kan nih anung Pathian biatu ti  i, aa chaltu vialte nih kan biakmi kan Pathian hi pathian sawhsawh asilo ti cu fiangtuk  in a theitu kan si, asinain hikaah  hin kan hmuh khawh mi cu, Sunday tinte in Biakin pelh loin ai khawm zungzaltu pastor, khrihfa upa zong kan si ko hnga, asinain Pathian hna ah thei kho ding tiangin a phan kho lomi thangṭhatnak asi kho mi asi tihi kan theih apoi mawh tuk hringhran. Zeibantuk thangṭhatnak khi dah Bawipa theih khawh dingmi thangṭhat cu asi ti ahcun kan van chim cang bantuk khan, TIHTAK THLAK NGAI I THANGṬHATNAK lo cun kan rak thangṭhat nak menmen hi Bawipa hna ah a rak phan kho tawn lo tihi kan theih a herh tuk mi asi. Kan mah le pulpak cioah kan bia halnak ding i van tarlanh ka duh mi cu: Cu ti asi ahcun Pathian bia dingin kan i khawm tawn hi teh vanram khin an rak thei kho ve hnga maw?? Kan thlacam nak le kan thawngṭhabai chimnak pawl hi teh athawng theih ding a um ve hnga maw?? 

Pathian bia chim lo, vawlei lei thil hmanh ah kan duhmi le ngah kan duhmi lak ahcun heh tiah kan thazaang neih diklak hmanh in chuah kan i huam asi lo maw kha, cuti i, vawlei thil hmanh ah cuti fako i, tihtak thlak  chuah kan i huam ahcun anung Pathian kan biakmi hi a phung men i biatu kan si ahcun kan tifuh lai lo. Hiti  i a phung men i Bawipa kan thangṭhat ve sual asi ahcun vanram kan phak tikah Jesuh biaceihnak hmaiah nan nih kan thei hna lo, timi lak i ai tel dingmi kan si tihi kan theih cia a hau. Curuangah kan thangṭhatnak awle, kan tuahsermi pawl hi Bawipa theipi mi le a theihkhawh dingmi an si khawh nak hnga tihtak thlak te i kan tuah, kan ṭuan, kan biak a herh. Bawipa theih kahwhmi zumtu, thangṭhattu kan si cio khawh nak hnga Bawipa thlaw kan chuah piak ko seh. 

Matthaia 15:8 – ah van zoh hnik u sih,  “Hi mi hna nih hin an kaa lawngin an ka upat, sihmanhsehlaw an lungthin taktak cun an ka hlat nagingai, tiah Pathian nih a ti”. 

GREEK & HEBREW HOLH IN PATHIAN AW..!!!

*Voikhat cu, zarhpini zinglei i khomh ah hin  Sunday school Junior Deptment pawl nih cun Bible cang an byheard mite  cu pakhat te hmanh i palh lo tein thiam ngai le tluang zirziar te khin an van chim tikah cun an chairman panih hin hi tihin ai lomhtuk nak ah a vonlomh, a van (comment) hna. “'Nan thiamtuk hringhran, nan upat tik ahcun  kha na Bible cang byheart mi hmang khan Pathian aw nan theih te lai, Sermon ropi taktak chim nakah nan van herh tuk telai. Kei zong hi hi tluk hin ka upa ve cang, ka tar ve cang ko nain Greek le Hebrew holh in  Pathian aw hi ka thei ve rih hrimhrim lo, a chan cu Greek le Hebrew holh hi pakhat hmanh ka theih ve lo ruangah asi, Pathian nih cun kan theihcia mi pawl hmangin A van kan chonhzungzal tawnchuan” tiah avan lomhhna, thazang avan pek hna. A hman hi ka tituk ve kan thinlungah thil tampi a van ka ruahter. 

*Pastor upa ve ngai cang mi putar pakhat,  a biachim nung zungzal mi nih hin a chimmi ka thei peng mi pakhat cu zeidah asi ti ahcun, “Pathian bia hi kan thinlung chung i kan i byheard tam poh asi ahcun harsat nak tong hmanh usih law, Pathian aw hi kan thei zungzal khawh i, curuangah Bible cang byheart hramhram hi ka pesion hnu zongah ka pehzulh ṭhiamṭhiam” tiin a chim. Evangelist ropi minthang  Dr Billy Graham hi zei ruangah dah na biachim, na thawngṭha chim hi, anun zungzal khawh? tiah an hal, “ Ka taksa a theihnak dihlak hi Pathian bia in ka khah ter ruangah hin Pathian aw hi a thei in ka theih khawh zungzal” tiah aleh hna ti asi. 

*Johana 3:16 tel loin Bible cang byheart khawh mi zeizah dah kan neih ve tihi kan mah le pulpak cio in van i zoh hnik sih, a keimah tiangin hi bialeh nak ka hmuh tikah hin kan nunah tampi thazaang kai lak ve ṭhan. Nangteh Bible bung le cang zeizat dah nai byheart tiin van i hal sihlaw  buai fefe cu kan tam ṭheu lai dah tiah ka zumh. Bible cang a tam khawh chung i tam in nu le pa zong nih siseh, a biktak in fale hi an theih khawh chung le a tam khawh chungin byheart ter hi a ṭhatuk hringhren, ṭial chuak law, an ihnak pawng zongah tar law, an i thiarnak toilet chung zongah tar ko, an hmuh khawh dingin, an rel khawh dingin a remnak hmun tete ah tar khawh hi a ṭha.

   

*Pathian bia tello i  vawlei thil lawnglawngah a ṭhangcho mi an si ahcun an cawn lei zongah hlawhtling in lang hmanh hna sehlaw nehhnu ah anun hi a buai ṭheu tawn.Bible lenglam in Pathian aw theitawn tu pawl, cucu alng, cucu avan lang ṭhan,  hei ti bantuk  i  buaibuai tawnmi pawl khi an kalsual duh ngai tawn, a donghnak le bang ahcun an nun hi awlok chong vansangin an  buaipi tawn. Curuangah PATHIAN AW kan theihnak bik ding cu A Bible Thianghlim lak hin asi tihi thei ṭhan in Bible angaina tu sihi  i zuam ṭhan hna u sih.

BAWIPA NIH IN THLAWCHUAH KO SEH*********

RAM RUMCEM (LUXEMBOURG)

US khi ram rum ngai cu a si hrim ko, India le China zong hi vawlei cung chawlehnak ( economy ) lian cem lak i alang ban mi zong an si. Asinain  World Bank- nih ram rum pawl atarlanghnak ah hi ram pawl hi top 10-ah an lang pha lo ai.

World Bank nih  ram rum le nei a t'uatnak ning bantuk in mi pakhat tangka a t'uanhchuah mi lakin  asi i, Hiti i van t'uat ahcun minung tlawmnak nak an van nei. GDP per capita lakin t'uat ahcun  Luxembourg hi vawlei cungah ram rumcem asi. Hi ti i t'uat ahcun India hi vawlei cungah 163-nak lawng asi i, China hi 89 nak asi ve thung.

Luxembourg hi Eu­ropei  ram fate, city state bantuk te lek khi asi, mi ting (5,00000) hrawng lawng umnak asi. Minung pakhat tangka lakluh mizat hi kum khatah $111,162 tluk asi. India-ah hin minung pakhat tangka lakluh mizat hi $1498.87 a si i, China-ah hin $6807.43 a si ve thung. Luxembourg rumnak a chan bik cu banking le steel sector a si.

Nordic ram, Norway hi pahnihnak a si. Minung Tannga (5.15) hrawng an um i, GDP per capita cu $100,819 a si. An ram (economy)chawhlehnak hi India bantuk deuh hi asi, mixed economy a si ve. Public le Private sector a ahranpa tein a um hleiah cozah hranhran nih  petroleum le thil pawimawh dang a zohkhen fawn.

Arab ram hi , oil-ruant i rummi asi i, Qatar cu pathumnak ah a um i, mi pakhat tangka lakluh mi hi $93,352 a si, minung Tan (2.12) umnak ram asi. Asia lak in a  lang phan mi adang ram cu, China- nih a ukmi an si, Macao hi palinak ah a lang phan ve. Minung ting  (5.8) hrawng an um i, tourism le casino hi an larpi cem mi asi. GDP per capita cu $91,376 a si.

Switzerland hi paruknak ah a lang ve, service sector hi an innghahnak bik deuh cu asi. Australia cu pasarihnakah ah a um ve fawn, Denmark cu pariatnak ah a si i, Sweden hi  pakuanak ah a van lang ve fawn. Singapore hi pa 10-nak hmunah a van um ve.

Luxembourg hi Belgium, Germany le France nih  a karcheh mi ram a si i, Sq. km 2,586.4 lawng i a kaumi ramte asi. An ram bawicem cu Grand Duke a si i, cucu King tang deuh i ummi asi, asinain Duke nak cun tlawmpal tein avan sang deuh t'hiamt'hiam ve hoi. NATO member ram a si i,ralkap zong mi 900 hrawng cu a nei ve!! Sianginn ah  le newspaper caah  German hman a si, thil dang, chawlehnak ahcun  French an hmang ve thung. Tualchung holh pangai Luxembourgish timi an hmang ve t'han.

MINUNNAK TAMPI A CHANHTU AUSTRALIA PASAL T'HA (DON RITCHIE)

Mi 160 reng lo thihnak in a chanhtu Don Ritchie nun hi  a ropiin a ngaihsan umtuk hlei ah zohṭhimh a tlak ngai mi pasalṭha  asi fawn, phak tawk tein,tawite in a tuanbia hi ka van ṭialve hnik lai.... Don Ritchie hi June 9, 1926 ah khan Vaucluse Sydney, Australia-ah a rak chuak. War world II- lio ah khan Royal Australian Navy zongah arak ṭuan bal mi asi. Don Ritchie hi pa zaidam  le pa ngilnei takmi asi hi i, midang hrangah a pum ai pe ngai mi asi fawn. 

Kum 1964 ah khan Royal Australian Navy rianṭuannak in aidin i, mi tampi zeimawzet mah te thah (Suicide) aitim mi pawl nih an kal tawnnak hmun lungpang sang ngaimi, tipi kam ah cun a nupi fanau le he cun khua a sa mi asi. *Australia ram i hmunnuam ngai asi mi, Watsons Bay pawngah lungpang sang ngai mi, Gap-ah cun mi beidong pawl le nun beidong pawl cu cuka lungpang cung sang cun a zung tawn(suicide)  ti asi. Don Ritchie nih hin cucu a theih tikah, cu lungpang sang i thih duh i zuan ai tim tawn mi chanhchuah cu ai tim me a mission, a rianṭuan a target lian cem cu asi. A theih khawh chungin mi beidong pawl chanchuah rian cu a ṭuan tawn ti asi. " Voikhat cu tleirawl kum 19 mi hrawng hi cu lungpang sang cun zuan thlakding cun a par lei cu a hei pan hi a par ah cun a dir ti asi, daite khin thawng nei lo cun ka hei panh zialmal i, cu tleirawl pate cu ka chawnh i, asinain zeihmanh aka let lo".

A umnak pawl siseh zuanthlak ai timh chan pawl cu ka van hal chih, asinain a holh duh hlei cuang lo, a par lei  azim lei cu a hei panh deuhdeuh fawn, kan innah lakphak maw beer hna na ding duh maw? tiin ka sawm ṭhan i “Aih” ti khin bultan nawn khin a van ka leh, cuticun a mah lei cu tlawmpal tete cun ciomo te cun ka hei panh deuhdeuh ve, a ralrin lo lioah ka bawh hnawh i ka thlaih i, cuticun kan innah ka lawipi, cuticun lakphak hna ka dinpi, nazi cheu hrawng cu kan i kawm, bia ka ceihpi hnu ahcun a thinlung zong cu a van i thleng i, it hah duhnak thinlung a neih mi zong cu a van ṭhulh ti asi. Hi tleirawl hi kan inn pawngah aum colh i, ka tule pawl he lente an i celh tawn”  tiin Don Ritchie nih cun tihin a van chim.*Don Ritchie nih hint hah ai timmi pawl a chanchuah ning hna bik cu an hnung leiin thawngnei lo tein, daitein a pel hna i, ṭhenkhat pawl cu an zumhlo lio ah atlaih tawn hna, cuticun an innah akal pi tawn hna i, lakphak, ei le in ṭhate in arak zohkhenh hna hnuah tlamtling tein, felfai tein a cungcang thu hi a halt awn hna ti asi. Cun, bomhkhawh zawn aneih phawt ahcun bomh dingin kai ready zungzal tiin a chimh tawn fawn hna ti asi.

*Don Ritchie nih cun ," Na thinlungah bomh duhnak a um ahcun bom zungzal ve tawn hna. Biakam nem le zaidam te nih hin  thil a ti khawh  zia ka theih fiang cang a ti. Cun, chimtu si loin ngaitu si hi tam aṭhatzia ka theihfiang tuk cang tiah a ti fawn. Mi bawmtu kut a hlutzia fiangtuk in a ka theihter fawn. Ka timh bik mi cu i thah (suicide) an i timh nak a ruang le a chan fiangte i theih le cuhmun cun chanhchuah khawh cu kai timh mi le kai zuam bik mi cu asi tiah ati.  Ka phak khawh tawk tein fuihnak thu ka chimh tawn hna. Beidong men lo ding le hmailei (future) ceunak le lunglomh nak nih an rak don ve dakaw tihi ka chimh tam cem hna tiah ati. Nang zong silaw, thah aitim mi cu hmu ve law cu, na zoh liam menmen cu ka zum ve lem loh tiah a van ti fawn. Na thinlungah chanhduhnak thinglung na nei ve hrimhrim lai ti hi ka zumh. Cu bantuk cun na bomh ding cun na cawlcang ve hrim lai ti zong ka zumh tiah ati fawn. Hika hmunah hin mah le mah thah ai timmi mi tampi an ratawn. Hi hmun a um chung cu mah te ai that duhtu hi an um zungzal ko lai ka zumh” tiah achim chap fawn.

*Don Ritchie nih hin nunnak 160 leng chnhmanh in ai chim le a ngaingai teah cun a mah hi mi tangdor le miphawrhlawt hmang mi asilo tikah mah le mah i porh duhmi asilo tikah mi nunnak a chanhmi pawl hi hi lawng hin a chim cu asinain angaingai i a chanh mi hna zate hin a chung le chim ningah cun an dihlak in van rel ngai ah hin cun   mi 400-500 karlak hi cu an si ṭheu lai tiah an chim thung. Zeizat poh cu  va chanhchuak sehlaw, a ropiin a ngaihsan umtuk hrimrhim, hi bantuk zangfahnak nun in a khatmi le nun ahlut zia atheithiamtu, zohṭhim tlak mi kan neih hi. A chanchuah mi hna lak i  pakhat nih cun lomhnak biachim nakah  Angel cunglei in  niceu nih  a chunh ceu mi a tleu dawh ngai mi hmanthlakte cu a pek. Chu Angel hmanthlak teah  cun , 'Angel kan pawngah a um zungzal’ ti ai ṭial  ti asi.

*Don Ritchie nih hin a ralṭhat ruangah le midang nunnak tampi a chanh hna ruangah kum 2006 ah khan ' Medal of the Order of Australia' cawimawinak arak  dawngtu asi. Kum 2010 ah khan a nupi he  'Citizens of the Year' an don fawn. Kum 2011 ah khan 'Australia's Local Hero' cawimawinak ah arak dong fawn. Miralṭha, miteima, midang hrangah nun pumpe ngamtu le pasalṭha Don Ritchie cu kum 2012 ah khan kum 83 mi siin hi vawlei harsat nak le a khual tlawnnak hmun in zumhawk tlak tein zungzal hremnak hell mei hlipi kal dingmi thlarau tampi Bawipa sinah hruaiin a caan a hman hnuah  A hrang i a ṭuantawn mi a Pathian sinah hna ngam tein ai din ve. Australia hrangah zeitluk i minṭhatnak dah asi hlei ah zeitluk khindah an vai i uan lai zeitluk ropi le sunglawi,  zohchunh hi a va tlak hringhran dah.

SAHRANG

Bible Cang: (Biathlam 13:8)

“Vawlei cungi a um mi vialte hna nih amah cu an biak lai, sihmanhsehlaw vawlei ser hlan in nunnak cauk chung i an min ṭial asimi hna nih cun an bia lai lo, cu nunnak cauk cu thahmi Tuufa ta kha asi”.

Tulio ngai hi cu aw!!  Sahrang thu le hla chim  neuhneuh hi  a um he a kaih ngai ve ko tiah ka ruah, mah he hin ai zul deuh ruangah tlawmpal tein van zoh ve hnik usih sahrang timi he peh tlai in. Sahrang a vulhtu le a zohkhenhtu, abuaipi tu hrangah cun ṭihnung le hrang ngai tak cu an rak si hrim ko. Asiah sahrang cu zeidah asi? Zeidah kan theih lai tilei pang van chim kai tim lo, sahrang kan buaipi ning tu deuh tu  hi asi.  Kan mah le kan mah hi kan i ṭhih le, ṭihnung tuk hringhran mi asi tiin heh tiah kan vai i ṭhih hoi cu aw, a cheu le bang nih cun pumpelh khawhnak hnga tiin heh tiah kan mah theihnak le kan hmuh ve chun hin luatnak lam hlawl in aphar in kan  vai i phar ti uh sih law kan chimsual men lai lo dah tiah ka zumh, curuangah hi ti zawng hin van ruat  t'i u sih law a t'ha lai dah tiah ka ruah.

Sahrang hmai i kun ding pawl cu, Tuu Fano Nunnak Cauk chungah ai ṭialmi mi an si ti, Bible nih faingte in a kan chimh, rak ṭih i, ralring nawn i rak um,rak i timhtuah  zong khi asi lem lo,  Nunnak Cauk chungah ka min a cunga ve hnga maw ti deuh tu hi kan buainak ding deuh tu khi asi. UID, Obama care ti hrawngah khin chetlekhei tiin tong pa phurin rak phur duh lem hlah, zeitluk in va duh lo hmanh law, Nunnak Cauk chungah na min ṭial asilo i. A cuan ṭung lo ahcun  cuaithlai nak hmun an tling ṭhiamṭhiam lai lo ti hi thei ko.Cu vialte nak cun kan mah le pulpak cioah hin kan i chuahpi mi Sahrang tu hi khuaruahhar pi deuh u sih law, a fuh deuh hnga lo maw?? . A van phan ding cu a caan teah na duh si maw duh lo si maw avan phan  ṭhiamṭhiam te ko lai, thuh le relh khawh zong  asi hlei lai lo,  Nunnak Cauk chung i min ṭial lomi poh cu cuaithlai hmunah an tling kho lai lo, an buk kho hna lai lo tizong cu fiangte in A theihcia asi. Caan dongh ni  i, sahrang nak cun a tu i kan chungah, kan nunnak i, a ummi sahrang hi, buaipi  deuh ding dahaw asi, na ruat bal maw?? ṭha tein van  ruat hmanh!! kut le chalah chinchhiahnak  kan ti maw!!! Kan chung i  sahrang heh ti  i a cangvai mi hi hrang nawn in kan kut le ke taksa dangdangah aduh tharek i cawlcanghnak ah a hman chungah hin cun na kutah cu chinchiahnak cu a um tiah ruat ko.

Chuahsualnak thil ruahnak hlir i, na ruahnak na thluak an hman asi ahcun  na calah sahrang chinchiahnak napu ti nak asi ti kha thei ko. Chunglei sahrang nih a duhduh in an hrual khawh, an merhkhawh ahcun cu sahrang chinchiahnak cu na rakput chung diamcang tinak asi cu.!! Buaipi lo  ding deuhtu i hehle mangkheng in kan rak buaipi nak nun hi, ṭhangh a cu tuk zumtu u le nau kan zaten in. Nehhnu i a van phan dingmi cu na luatkhawh i, na chinchiahnak nai put cuahmah mi hlohter dingah JESUH KHRIH THISEN  chuak in arak um cang dakaw,Thlahtu thok in sahrang sal i behchih mi kan sinak  hmun in Tuu Fano thianghlim JESUH KHRIH nih cun A mah cauk chungah kan min a chuan khawh nak dingah KALVARY a van it him, cu a zumtu le ai nunpi mi poh nih cun sahrang hmai  ah  vakun loin Nunnak Cauk chungah kan min ai ṭial khawh nak ding caah arak si. KHAWMHTU nih kan hrang i a nun a kan pek piaknak  tuanbia dawh le a nungmi cu, a langtlang men in cuan ti hlah u sih, arak ram chungah lut a cu cang, lut u sih, i nunpi u sih, kan chung lei i ummi sahrang hi khua nei lomi khur chungah nitin te hin thla zungzal usih

Chu sahrang hmai ah kun ding le kun lo ding cu, Jesuh Khrih ah khin relfel diam in arak um thlu cang i, Jesuh Khrih  chung i, a ummi hna caah cun thiamlo canter hrimrhim a um tilo ruangah  sahrang cibaituk ding nak hmun in a tuthok in kan luat, kan him cang.... Tuu Fano Cauk hmangin  cibai buktu ding le buk lotu ding cu ṭhen viar an si cang. Nehhnu i  na filim khawh nak dingah atuah NUNNAK CAUK CU HAWN IN A UM....!!!! 

AMAH NIH ZEIZONG VIALTEAH A KAN TEHIH DIH (Johan 21:17)

Jesuh Khrih hnungzultu  lakah cun  Peter  kha minung leiah cun miralṭhacem tiah chimhkhawh mi asi, asinain ai palh tamcem mi lak zongah chimh khawh a si ṭhiamṭhiam laidah, Jesuh Khrih athih hlan ah khan cun a hnungzultu nih khan thil fiangte theihkhawh nak hi an rak nei taktak lo, achan cu an zulhmi bik Jesuh nih a auh chan, atidingmi atlam atlin rih lo ruangah asi. An theihnak in Jesuh cu an zulh i, a minung dawtnak in an Bawipa an dawt. Petera nih Jesuh Khrih hrangah athazang a thawhkhawh mi ve cu zeidah asi tiah cun  midang hnakhaw saathmok kha a va si fawn, minung sinak in Bawipa hnungzulh cu sau a deihloh, sau zulkkhawh a rak si hrimhrim lo..

Luka 22:34 ah cun " Jesuh nih a leh ve i, “Peter, tuzanah, amah cu ka hngal lo, tiah voithum tiang na ka tihlan thiang ar a khuang lai lo,” tiah ati. Jesuh Krih nih hin Peter hi a theih fiang tuk hrienghran dah, Peter nih cun amah munung theihnak i ai hngat mi asi ruangah hin hi bia hi a chimnak chan zong cu asi. Hi kan minung theihnak hrim hi cu , phatsan tawk lek asi tihi  fiangte in atharin kan theih a herh. Peter nih khan a theihnak zawnah khan Jesuh Khrih a phatsan kha atiding tak cu arak si ngai ko ziah tiah cun, amah minung theihnak men in Jesuh hnung a zulh caah a minung theihnak kha mualpho hmaisa a herh caah asi. Nang le kei zong hi kan theihnak nak men i Bawipa hnungzultu kan sinak hi cu pharsan tawklek arak si ti hi theih ṭhawn u sih. Bawipa  nih hi kan minung theih i A hnung kan zulh nak nun hi mualpho ter  hmaisat le ralter hmaisat hi a kan duh.

Johana 21:17 "Cun, Jesuh nih cun,  “John fapa Simon, na ka daw maw?” tiah a hal  ṭan hoi. Jesuh nih voithum tiang, na ka daw maw tiah a hal caah khan Peter cu a ngaih achia i, “Bawipa, nangmah nih  ZEIZONG VIALTE  NA HNGALH DIH, kan dawt cu na hngalh hen ko hme cu,” tiah ati. Hi bia ahhin Peter cu awlok chongin a um, "Hi hna nih an ka dawtnak hin nang nih na ka daw deuh maw”?  ti biahal nak voihnih a don tikah, “Asi, Bawipa kan dawt ti kha na hngal” tiin a rak leh lengmang tikah, a voithum nak ahcun a mah alehnak thengte hmangin a hal ṭhan tikah , cuka zawn te ahcun  Peter cu tawp, “BAWIPA  ZEIZONG VIALTE NA THEIH” ti avan hau cang ai!! A theihnak hmun in voithum a phatsan cang, tuzongah a mahtheihnak hmangin kan dawt ti bia a chimh ṭhan sihmanhsehlaw BAWIPA za atirih lo, a theihnak ahcun luhcilh in “Na ka daw maw?” tiah avan ti ṭhan cu teh!!! 

 Cuka hmun ahcun Peter nih cun zeihmanh theih arak neih lo ning le a rak theihnak men cun caansau lo chungte lawng arak deih zia kha  a van i hmu chuak ruangmang cu teh aw, cuhnu cun Bawipa tu hi zeizong vialte theitu  asi ti a van theihnak bak khan anun vialte cu thlenin a van um dih.  Kan theihnak zawn in kan Bawipa hnung kan zulh asi ahcun harsatnak kan cung i a van phantikah  kan ṭang kho lai lo, kan tlu zungzal ko lai, Peter bantuk in “BAWIPA ZEIZONG VIALTE NA THEIH DIH” ti i, Bawipa tunih a kan theihnak hi theihnak dingah kan hman hnu ahcun  kan nun cu tih danglam in  arak um zungzal cang lai.  Na theihnak le ka theihnak pawl hi cu kan hnukcah rual in  adihve ding men khi an si ko. Kan i lio zeihmanh kan theih lo lio caan zongah hman atlak lomi khi an si. Curuangah A mahnih a kan theihnak hi kan i dinhnak si kho sehlaw a va duhum hringhran dah..!! 

Peter, nu hmaiah hmanh i a phatsantu nih cun zeiruangah dah ka Bawipa thih ning bantuk thah nan ka timh kei cu ka Bawipa thihning bantukin thitlak zong ka si lo tiah a ti khawh??  Na theihnak aiin Bawipa theihnak in, an theihnak  tu kha  nanun hruaituah hmang law, cuka ahcun i din tuah, zungzal zungzal tiangin  an thlahthlam siang hrimhrim lai lo. A MAH NIH ZEIZONG VIALTE AH A KAN THEIH DIH. 

************Bawipa nih in thlawchuah ko seh************

HAMAS TAPUNGPAWL NIH ISRAEL PM BIACHIM MI AN HNAWL

Palestinian tapung pawl asi mi  Hamas pawl nih cun Israel Prime Minister Benjamin Netanyahu- nih cun  Gaza-ah a ummi pawl civil mi(tual chungmi) pawl sinah  Hamas- pawl umnak hmun cu zeitik caan pohah kahkhawh dinhmun i a um mi asi ruangah hi hmun lak in i thiarfilim dingah acahnak hna cu an pum duh lo ti asi. Netanyahu biacah cu ralchiat aw asi tiah ati.Pathianni ah khan biakhiahnak  tuah in, Hamas biapuangtu asi mi Sami Abu Zuhri nih cun, "Israel cu i donak tualzawlah a hlawhchham caah, tuah cun lamdang hmangin turhkhuanh akan tim tiah a chim. Asinain mipi pawl thinlung cu a theihna lai lo tiah achim chap fawn. 

Israel PM Netanyahu nih cun Pathianni ah khan Gaza- i  a ummi hrangah a nawl chuahmi hi a phuang chuak, "Gaza- i ummi cu, Hamas pawl nih  raldohnak hmun caah an hmantawn nak hmun inm i thiarfilim viar dingin thawng a thanh hna. Hi pawl hmun hi kan kah dingmi an si, tiah ati. A biachim in sau a rauh hlanah Israel pawl nih  Gaza nihchuah lei an tuknak hnaah nu le fate pathum an thi ti asi, hi hlanah hin nu hngakchia kum 1 mi le tleirawl kum 17 zong an rak thi cang tiah  Gaza health ministry thawngthanhtu, Ashraf al-Qudra nih cu a chim. 

Netanyahu nih cun Gaza-i an i donak cu a herh cencen in hi kan i donak hi kan kalpi a hau lai tiah a chim, "Operation Protective Edge hi kan i timh cemmi tihlawhtlin asi hlanah cun kan i donak hi kan pehpeng rih ko lai i, caan zong sau a duh rih lai, tiah a chimchap fawn. Hi rualah hin an pawngkam asi mi, Lebanon le Syria pawl cu anramri in zanlei i, Israel leiah rocket kahchuah asinak kongah a hrocer colh ve hna. Netanyahu nih cun, "A hopoh, Israel mipawl harsatnak tim i, do ai timtu poh cu ngahthiam khawh an silai lo" tiah a chim fawn. 

“THAWHT’HANNAK NI SUNGLAWI CU”

Jesuh Khrih thawh ṭhan hi zeibantuk ngai khin dah zumtu hrangah thil pawimawh asi hnga? A hmaisa in Biakamhlun thawk hin a faing tuk ngai. Mitthi pawl thlarau kalnak cu Judah miphun pawl nih an zumhnak ah cun  Leitang ah ti asi. Bawipa Jesuh Khrih zong kha athihbak khan  atlarau letangah a chuk ti kan hmuh, van peh in tang leiah van zoh rih usih.

 Seol timi hi kan Bible ah a lang tam ngai hihi Hebrew holh asi. Hades timi holhfang he hin thuhmun khat i chimmi  Greek tawng holh thung asi ve fawn. Mitthi pawl  thlarau umnak  hmun a si  i, Hell chimnak ah atak u ah cun a hman, seol cu pindan dang asi ti alang fawn. Sam caṭialtu nih cun “ Cu ti ka si cu mithi khuaah khan  na ka kaltak lai lo le  na dawtmi cu Khor Thuk chungah na ka chiahtak lai lo caah asi” (Sam 16:10)  tiah ati. David zong nih “Mithi khuaah umnak siam hmanh usih law, cukaah cun na rak um ṭhiamṭhiam” tiah ati. An thlarau  umkhawmnak hmun cu a rak si. Mirum pa le Lazar  cungcangah a fiangtuk hringhran, 'Abraham ṭangnuam chung' Upper seol an ti i, Abraham's Bosom' ti zongah an ti fawn. Zumtu  thiamcang thi mipawl thlarau umnak hmun cu a si. Pindan Pakhat a si  i, a cungnung deuh ah a um. Cuticun, thlarau khamh asilo mi umnak hmun Hellram cu Mirum pa umnak hmun Hell cu asi. (Deut 32:22) ah le (Sam 86:13) ah afaing i, Bible cang (Rifer) (cang dangdang)  atamtuk caah hi pahnih te lawng hi si ko seh law. 

JESUH KHRIH nih khan a thih hlan kan te khan arak chim chung cang fawn, 'Jonah nithum le zanthum ngapi pumchungah a um ah khan, minung fapa zong hi nithum le zanthum thotho leichungah a um ve lai '(Mt 12:41) a rak chim chung fawn,  hihi mithi umnak leitang asi mi Abraham's Bosom/ Upper seol timi tak cu asi. Mah cucu  Paradise an ti mi cu asi. Hika ah hin  Paul nih Ephesi khua mipawl sinah a chim ṭhan i, "A hung kai,” ti cu asullam cu zeidah asi?  A hmasa bikah, “ A rung ṭum,” tinak asi- cucu vawlei tangah khin a vung ṭum tinak asi” (Eph 4:9) tiah avan ti ve ṭhan.  Mitthi `khua' in a va kal i (Descent into Hades) "ti alang, cubia vialte cu arak theih cia ruangah Meisiah athawh ṭhannak lai ding kong kha achim mi cu asi. “A mah cu Mithi khuaah akal tak lo,a tisa cu thutnak a hmu lo,” tiah arak ti (Tirh 2:31). Apostal Creed ah kan hmuh bantuk in, "Mitthi khua cun ava kali ,  nithum niah mitthi lak cun avan tho ṭhan. Vanah a kai  i, mithi le minung  biaṭhen piak dingin a van chuk/ṭum ṭhan lai/ avan ra ṭhan lai. 

Cuticun Jesuh Khrih athih i a valuh nak Paradise, cuka hmun ah thawng thlak mi  thlarau hna sinah khan a va kal i  phung  a chim(1 Pet 3:19) ti asi. Jesuh athih ah khan thil khuaruahhar a phan  ti kan theih cio ko khah, “ Thlawn kha an i hung ; Pathian mi tampi arak thi cia mi tampi kha an tho than. Thlan khan an chuak i Jesuh cu thihnak in a thawh ṭhawn hnuah Khua Thianghlimah khan an lut i mi tampi nih an rak hmuh hna” (Mt 27:52,53) hika zawntak thil hi Seol Pindan cungnung timi  upper seol cu Vanah lakcho  in arak um.  Kha pindan kha lei chungah a um tilo i, Vanah cang tinak asi cu, Paradis cu i dinh chungnak si loin Vanram timi cu a si ko.. Apostol creed ah khan a nemhhnget, cuticun, mitthi cu an thih le cangka tein Hell ah si maw or Vanramah si maw an kal colh. Hi bungcang dangdang  ah hin alang fiang fawn, (Lamkaltu 7:56-60) le (Philipi 1:21-23) mirum pa le lazar lak in alang fiang tuk fawn (Luk 16:19-31), Soul Sleep, purgatory, limbo timi cu  a hnawl dih.

Athihnak le athawh ṭhan nak hi fiang tukin alang fawn ṭung i, van tho ṭhan lo le bang sehlaw cu kan thlarau cu Pathian hmaiah a dir kho hrimhrim lai lo. Mi vanduai cem zong kan si ṭheu laid ah tiah ka zumh. Thawhṭhannak umlo titu Saddusi pawl rauhnak cu  hi thihnak le thawhṭhannak i an hnawl diam ai Paula nih hika ah hin a van chim ṭhan, "Cun Khrih cu thihnak in thawhter asi lo ahcun kan nih cu chim awk zeihmanh kan nei hnga lo i, nan nih zong zumh zei hmanh nan ngei nga lo. Sihmanhsehlaw  biatak cu hihi asi, Khrih cu thihnak in thawhter asi i, cucu thihnak chung i aa hngilhmi han zong kha thawhter an si ve lai tinak aamahkhan asi(1 kor 15:12-20). A va sunglawi ve aw!! Tawih kho mi taksa phun in  aum  i, tawih kho tilo mi thlarau in thawhter asi ṭhawn. Zumtu pawl kan hrangah hin zeitluk lunglomhnak khi dah ava si aw, hi vawlei ah kan dawtmi kan hawi le rual hna le a laim cia mi kan dawtmi  han zong cu, THAWHṬHANNAK  NISUNGLAWI AH CUN avan tho viar ṭhan te lai  i, Kan rak thih manh asi zongah kan dawtmi rak kal hmaisa pawl nih cun van suikhuahlipi cun an rak hngah peng ko i, zeitikni ah maw cun kan zaten in kan i tong in kan hmu ṭhan te hna lai.

Kha  JESUHI THAWHṬHANNAK NISUNGLAWI kha hlan lio ah arak phan cang i, tu i kan hmabak THAWHṬHANNAK NISUNGLAWI hi cu a van rakthlak  hringhran lai dah!!  Mitthi pawl vialte cu Bawiṭhutdan hmaiah a hme, angan, alian, ate in, kan dir viarte lai i, rili pawl zong nih cun a chung i mithi vialte cu a van chuah hna lai  i, seol i hremnak atuarmi vialte zong an van chuak viar lai, mitin nih an thiltih ning cio in rel piak an si lai. Pasal le zong nih an dawttuk mi an nupi le zong dawtnak in i chimhpiak zong a ngah tilai lo, misual cu hrem an silai  i. Cubantuk hremnak meikhu cu zungzal in  cho lai  i, chun le zan dongh ni anei ti lai lo. Thihnak le mithikhua cu Hell ah paih asi cang lai. (Thup 20:11-14;thup 14:11)

Dawtmi zumtu u le nau hna, cu THAWHṬHANNAK NISUNGLAWI ahcun zeidah kan chim ve lai??? Hi Jesuh thawhṭhannak nih hin kan nunnak ah theitali rahṭha chuah hram seh....Mipi chimcawk lo ṭahnak he Hellram chungah an lut lai i, miding, mifel cu pawl cu kan PA ramah nibang kan ceu zungzal cang lai.

"OCTOPUS BANTUK IN RALKAP RALTHUAM"

Proceedings of the National Aca­demy of Sciences-ah, nikhat ni i chuak ahcun Octopus lak in thiamnak thildanglam neih i, cuthil hmang cun ralkap ralthuam cangkang (high standard) le t'ha ngaimi tuahkhawh nak dingah heh tiah an lehla cuahmah ko ti asi.Octopus nih hin danglamnak rio anei ti asi,cucu zeidah asi tiah cun a umnak hmun color(ZAWNG) bantuk in ataksa zawng hi ai thleng kho ti asi, hi ai thlen khawhnak hi heh tiah an lehla cuahmah ti asi, cu thil kalthlang cun ralkap ralthuam siamkhawh dingin hma an lak cuahmah lio ti asi.

An buaipi cuahmah mi hi Color-Changing Comouflage Tech a si. Researcher-tuahtu pawl nih cun thilpan ngaimi (flexible sheet) an tuahchuak i, cukaah cun  temperature-sensitive dye a um ti asi, light sensor hmang mi asi. Hi sheet an siam mi hin a pawngkam i thilzawng bantuk poh in a zawng ai thleng kho. Proceedings of the National Academy of Sciences Newspaper nih achimh ning ahcun  hi an thil buaipi cuahmah mi  hi an i ruah ning bantuk i an tuah khawh ahcun mah private hman ding zongah siseh, thilsiamnak hmun le ralkap lei tiang zongnih thilthatuk asi t'heu lai tiah zumh asi.

University of Houston le Uni­versity of Illinois pawl nih cun octopus leh squid pawl ai thlen danglam ning hi nasatak in an lehla, an cawng ti asi. An thil cawnak lak hmun in  flexible sheet an siam chuah cang i, hi sheet(thilpangte) hi a pawngkam zawng umning poh in ai thleng kho mi asi. Khawlum ning azirin ai thlak danglem kho i, acaan ah cun hmuh tlangkhawh zongah ai thleng kho ti asi fawn, a changin hmuhtlang khawh lomi ah a um kho fawn t'hiamt'hiam. Hihi  an tuahkhawh chin lengmang asiah cun ralkap ralthuam raldohnak ah thil t'angkai tuk mi asi t'heu lai tiah an zumh mi thil asi.

"THE VAMPIRE OF SACRAMENTO"(A TRUE STORY)

Richard Trenton Chase (1950 – 1980):

Hi tuanbia hi ataktak, ahman mi thil asi mi asi i,  phuahcop ih i ka van ṭial mi asi lo. Most evil serial killer titiang i an auh mi, Richard Trenton Chase hi American schizophrenic serial killer a si. Ni 30 chung karlak teah miparuk 'Sacramento , California' ah rapthlak tak a thah hna. A min phuahcop in "The Vampire Of Sacramento" tiah phuah piak arak si. A mithah mipawl  thisen a din tawn i, an satiang zawng a eitu asi,curungah hi min hi raksak mi asi. 

AHLAN A NUN:

Chase hi Santa Clara RAM, California ah May 23, 1950 khan arak chuak. Unau pahnih an si i, a naunu hi amah nak in kum 4 in a hngakchiah deuh mi asi. A tleirawl chuahka teah hin addict mi arak si ti i rak chim mi asi. zu le drugs phunphun (zu, marijuana le LSD) ahawipa David Mark Purdy he heh ti i rak tongtam mi an rak si. Anu le pa zong hi addict thotho an rak si, rem ni hi zeitik hmanh ah an nei bal lo i, an fale hmai hmuh dingin apa nih heh tiah anu hi a vuak tawn ti asi, voikhat le bang cu apa nih anu kutdong pakhat tete in a khiahpiak dih ti asi. Cu hnu arau hlan ah cun anu le pa hi an i ṭhen, anu nih hin afapa cu kum 10 mi asi lio te hin asilo zawngin heh tiah lam a hmuhsak i, tuah afial tawn tiin chim asi. A tlangval thawkka te hin Chase nih hin thinlung lei felnak cu ai ṭhanpi i, a lungtur hi cawl ding bantuk in a ruah tawn, a caanah cun athisenzam pawl hna cu minih an firpiak bantuk hna in a ruah tawn. 

Serthlum kengin a lu ah achiah i, cu nih cun a thluak ai dinhding mi kha vengin serthlum lak cun vitamin C a hipluh cu  a zumh azumhbantuk. A caan ahcun a luruh hna hi i ṭhen in, a dangdangah an i ṭhial tihna in a zumh tawn. Curuangah cun a lu a kolh i, aluhruh pawl cangh ning pawl kha hmuh khawh ai tim. Anu nih tur(poison) in thah a ka timh tiah airuah zungzal fawn, curuangah cun inn cu a chuahtak. A hawipa he inn an hlang i, hmunkhat ah khua an sa ti asi. A hawipa nih cun  zu le drugs phunphun arak tihtawn kha a van chimh i, cucun an inn hlannak pawngkam hrawng i taklawng in ai chawh tawn cu aduh lo ning kha a hawipa nih cun avan chimh, cutikah a hawipa nih inndangah i ṭhial dingin Chase cu atitikah a duhlo caah a hawipa tu nih cun a ṭhial tak. 

Amah te lawng a um tik ahcun chizawh le uico cu athlaih hna i a thah hna i cuticun an sa cu a hringin a ei tawn hna. An thisen zong cu a din fawn hna. Cuti i ati chan cu alungphu cawlding bantuk i a ruah tawn mi vengtu asi tiah aruah tawn. Kum 1975 ah khan Chase- cu zubui thisen, athisenzam chungah arak i chunh ruangah fakngaiin a zaw, thinlung lei siizungah chiah asi i, a damṭhat hlan cu cuka ah cun um peng rih dingin an Voikhat cu nurse duty pawl nih akamsir le a angki i thisen kaimi pawl cu an hmuh i, anih nih cun va raktlai in arak thah i a rak ei khi arak si, cuka thawk cun "Dracula" ti min hi put hram a van i thok. Asinain adamṭhat hnu deuhah cun khawtlang hrangah mihnoksak asi an zumh lo ruangah siizung cun an chuah ter. Voikhat cu achuah hnu ah hin caw arak thah i, bucket-in a thisen le athin aken lio cu an hmuh, asinain a cungah zeihmanh dan an tat lo. 

LAINAWN NAK:

Lai a nawn hmaisabik ṭum cu December 29, 1977 ah khan asi. Kum 51asi mi engineer Ambrose Griffin- cu annu he  an bazar tlugnlei hnu lei in, an inn hmaiah mithal in a khah hnu ah lodiam azam ti asi.

Griffin- athah ni in karhnih nak ahcun nu pakhat innah athli tein luh ai tim i, sihmanhsehlaw innka felfai tein a rak i khar ko nain, zeitim khin a lut kho ṭhiamṭhiam ti asi, an ihkhun le an hnipuan pawl cu azun azunhnawh hna i cuticun a chuahtak tak ṭhan ti asi. Police sinah Chase- nih achim ningah cun "innka khar lo cu arak ka wellcome tinak asi” tiah a ti hna.

January 23, 1978 ah khan avawi hnihnak cu avan thahṭhan hoi. 'Wallin' timi inn cu i hrenh loin ahmuh tikah, David wallin- nupi, kum 22 mi, thla 3 mi naupawi lio Teresa wallin- cu hnawmhlonh dingin lengah avan chuak i, cucu Chase- nih cun a vanthlaih colh i, 22 caliber pistol, Griffina kahnak i ahman tawn mi cun voihnih tiang akah cucun meithlamu pakhat nih cun arak iv en nak ban kharleiah cun a khen fawn, pakhat tu nih cun aluah a khen fawn. Cuticun atlu i, Chase- nih cun a va panh i athinhnaka zawnah cun ava kahchap. Teresa wallin- ruang cu roomah akalpi i coka ah a chiah mi anamte cu avalak riangmang i, duhtawk in a ihpi hnuah a duhtharek in asawisa ti asi. Aṭangtuh tangin a zai i, athisen a din, ahnuk kehlei kam hmur cu a tansak ṭhan i, alung le athin zong cu heh tiah nam cun a fih ṭhawn ti asi, cuhnu ah cun aril a chuah piak i, akal apahnih in  aphawrh piak i ahnu leiah a chiah ti si. A mithah nak hnuhnung cem hi Teresa wallin- athah niin nilinak January 27 asi. Mah hi ni ah hin arual in mi pali athah hna ti asi.

Hi zanah ṭhiamṭhiam ahhin kum 38 asi mi 'Evelyn Miroth-timi nu te innah a lut ṭhan i, a hawipa  Danny Meredith timi  alu ah akah i, a motor car tawh le  aphaisa bawm a firpiak. A hnu deuh ah roomah a lut ṭhan i, Evelyn Miroth-timi nu ai khawlh lioah cu akah ṭhan., hi rual hin afapah Jason Miroth, kum 6 mi cu akah chap fawn..

Evelyn Miroth- timi nu  hi taklawngin ihkhunah hmuh asi i, ahnun i police pawl an chim ningah cun “ai khawlh lio i kah asi hnuah , inkhunah a ihpi ta i, a baw cu a zei piak i, aril lengah a chuah. Cucun a hngawngah hmulo hrawng in a vih  i cucun a thisen cu a dawp ti asi. He zanthotho ah  hian Chase-nih cun  a palinak a athah mi Evelyn-timi nu i, a tupa kum 1 le thla 10 asi mi David- thah ding i a buaipi cuahmah lioah cun afapa  Jason nih lente aicelh pi tawn mi an inn pawng asimi hngakchia nute nih cun an inn i lente i celh dingin avan sawm tilo tik an innah cun a vakal i, an innka cu a va kingh. Cu thang cu Chase-nih cun avan theih, an tupa David- tu cu lodiam in ai zampi. David- ruak hi an hmu colh lo i, ahnu ah khin a umnak pawng hnawmbawm chungah cun a ei ban ataksa cu a hlonh ti asi. 

Asinain  Chase- hi ai ralring lotuk tiah a thiltuah mi pawl zong hi thup zong ai tim lem lo. A mithahnak kehneh siseh, kutneh siseh athah ning hna le atuahta ning hna in cuticun a chiahtak hna ti asi. Evelyn cungkhr le a hawipa thahnak i a hman mi meithal  ahman mi hi Griffin- a kahnak meithal le Teresa Willin- te  kahnak he khan an i lo viar tikah cun police hrangah cun hawl olte khi avan si fawn tiah cun rang tein avan tlaih khawh colh. 

A CAAN HNUHNUNG:

May ni 8, 1978 a van phak tikah cun, Richard Trenson Chase cu  Sacramento, California i miparuk lainawn ruangah thiamlo coter asi i,  thawnginn harcem "Gas Chamber"timi ah  a damchunga tang dingin  bia an khiah piak. A mizia ṭihnung le amithah ning pawl rakthlak rungah a thawngtlak pi a hawile zong nih an ṭih ti asi. A mah tein i that dingin a forh tawn ti asi. Cun December 26, 1980 ahcun a mithah mi pawl athisen a din tawn ruangah “The Vampire Of Sacramento" ti i, an theihlar mi Robert Trenton Chasec cu a thawngin tlaknak ihkhunah thi in char a si. Prison doctor pawl nih amah zohkhenhnak tiah an pek tawn mi sii, karkhat chung i eiding i an ti mi cu voikhat eiah  eiin 'overdose' in athi ti asi.

#Richard Trenton Chase- hi atuanbia hi tlamtling deuh in Documtary i tuah asi i, a zohduh tu hrangah cun "Richard Trenton Chase ; the Vampire of Sacramento (Documentary) " tiin "You Tube" zohkhawh in a um. # Serial movie lar 'CSI' ah "Justice Is Served" timi episode le Criminal Minds' a "Blood Hungry" timi episode kha hi lainawn nak cehchan in an tuah mi asi#. 

***(SYRIA TUALCHUNG BUAINAK RUANGAH MITHI 180,000 LENG AN SI CANG"

Syrian Observatory for Human Rights-nih Ningani i  report a chuah thar mi ahcun,kum 2011 March thla khan  Syria ram i tualchung buainak achuah ruangah mithi 180,000 leng an si cang ti asi.

Monitoring group nih hin buainak a chuah ruang i, mithi an i chinchiah mipawl hi 180,215 an tling cang tiah thawng an thanh. Hi mithi hna lak ahhin mi 58,805 hi cu civil (tualchung mi) mi an si i, hngakchia 9,428 le nu 6,036 an i tel ti asi. An cozah sinak thlak timtu tapung mi 49,699 zong thah an sifawn ti asi. An lakah hin  al-Qaida tapung i ai tel mi Al-Nusra Front le Islamic State member- pawl zong an i tel ve ti asi. 

Kum 2011, March thla thawk  khan cozah thlak aduhmi pawl nih hin sandahpiah haihawt an i thok i, ahramthawk teah cun tharum i tel loin boruak nuam tein rak kalpi asi tawn, asinain tapung thomi pawl cu ramhruaitu nawl ngeimi pawl nih tharum in an rak leh hna caah hi buainak hi avan cawhchuak thaimi asi ti asi. Buainak a chuah ruangah ah hin mi tampi an thih hleiah minung ting reng lo cu mah le nun humhim nak cio hawl in an zam, an vakvai ti asi. 

 http://www.vanglaini.org/khawvel/23622#sthash.iyViym8o.dpuf

SCIENTIST MINTHANG PATHIAN A UM TI ZUMTU PAWL”

Hi vawlei cungah hin mithiam scientist tawr le cheng an um ko hna culak i a cheu lebang nih cun Akan sersiamtu PATHIAN um a zumlo mi tampi an um, asinanin scientist tampi hna lakah PATHIAN  a um atitu ṭhenkhat pawl cungcang chimkhawh kan van i zuam lai. 

NICHOLAS COPEERNICUS (1473-1543): Copernicus hi Polish astronomer asi i, amah hi Pathian ti i fekngai le ralṭhangai in anun pitu asi. Planets pawl nih hin ni an helkual ti hi mathematics hmangin ahmu chuak hmaisa bik tu asi. Heti lio caan hi cun  lei le van thil cungcang tuahnakah hin kohhran(biaknak) zong thuk ngaiin an rak i telhtum ve. Hi caan a phanh hlan lebang ah khan cun kan vawlei tu hi ni le thlapa, arfi pawl nih khin an rak hel tawn tiin church(zumtu) nih khoh ngaiin an rak i tlaih zungzal tawn. Asinain hi zumhnak hi a hman lo ti hi, Copernicus nih hin mathematics hmangin a vantuak i a van hmuh chuah mi asi. Thilmak deuh asimi pakhat cu amah hi biaknak lei cu chimlo, minung sinak in mizalen ngai asi ruangah BU lei zawngzong in siseh Catholics le Protestant zongin an rak pompi vethlap.A thil hmuhchuah cungcang hi  lecture pe dingin  Europe ram chung i  University dangdang tiangin khual atlawng. Cun, kum 1533 ah khan Vatican ah Pope Clement VII zong nih khan a pawmpi thlap fawn. Amah hi kum 1497 ah khan Catholic kohhran(Bu) ah, Pathian rianṭuantu dingah ruat asi fawn. Kohhran lam lei zongin hi a thil hmuhchuah hi kan Bible he ai kalhnak a um lo ti zong an rak aupi fawn, tutiangin a tuanbia hi cawnin a um peng rih, a tuanbia hi cu hi vawlei a dongh hlan lo hi cu a cuang zungzal cang lai ti asi. Curuangah ah tuchun ni tiangin akan nih hmun kilkawi te ummi zongnih kan theihkhawh nak a rak si.

FRANCIS BOCON (1561-1627): A nih ve thung hi cu philosopher lar le hmingthang a si ve thung. A philosophy pawl hi ahman  maw hman lo (santatnak hmangin a zohfel viar hnu cikcek lawngah phuanchuah ci asi ve thung anih hmuh ve ning cu cutin asi ve. Amah zong hi Pathian a um ti i, hngerbur in ai tlaihtu asi ve fawn, (atheism) lam lei hi cu mi nih thil sining cang atheih fuh lo ruangah asi,, kal kal in heh tiah beilen hmanh hnasehlaw dongh ni anei lai  i, cutikahcun a kalkhawhnak cin lenglam ah cun Pathian nung hi a um taktak ti hi an hmuh chuah khawh lai ti i, a ruahning asi. Bacon nih hin  rianṭuan le thil ngaihtuah pawl hi ram le miphun hmasawn nak ah le Pathian kauhnak ding caah a hlan ti hi a chim zungzal.. Ani zong hi zeitik hmanah hi vawlei nih a min hi aphilh tilai lo. 

JOHANNES KEPLER (1571-1630): Kepler- ve thung hi cu mathematician le astronomer si kop a si i,  Laws of Planetary Motion tibantuk lei buaipi tu pawl hi asi  i, kan vawlei le kan planet dang pawl nih hin  ni hi an hel ti zong hi a chan lio ah khan arak thei diam cang i, cun, Newton a chuah hlanpi khan vawlei nih hin hipnak anei tizong kha a hlan kan tein arak chim diam cang ti asi. Amah hi Lutheran luhruh titian i an rak chimmi pa arak si ve fawn kan universe nih hin  Trinity he i pehtlaihnak a nei tihna hi arak chim tawn fawn. An chan lioah khan cun biaknak duhlo zawng i bia a chuah maw, an vorh sual ah cun zeibantuk scientific thiam le fim sihmanhsehlaw  (Bu) an cungah dan araktat tawn hna ti asi, zeibantuk id an an i tat cu chim asilo.Sinain, Kepler- hi cu zeitihmanh an ti ve lo ti asi, Culawng si loin Catholic Graz ah protestan professor dang pawl an chuahter viar lio hna anih cu Professor bantuk in a um an siansak bik ti asi. Thilmak deuh hi cu arak si ngai.

GALILEO GALILEI (1564-1642): Galileo ve thung hi chu Roman Catholic pawl he heh ti i ai kalh zungzal mi an si vet hung. Kan solar system cungcang, vawlei le planets nih ni an hel a ti  kum 1633 a chuah zong kha asinak tak ah cun proof nak tak tak arak neih lo ruang deuh ah asi ti asi. Cun, kha bia a chuah hlan kha Kepler-nih a rak chuah diam cang asi kha. A telescope hmuchuah minih khan a sinak tak ah cun kan vawlei nih ni a hel ti kha fiangte in arak  chimfiang fawn loh. Asinain, van tiṭhan ko usih law, amah hi Pathian hi a um hrimhrim ti i zumhnak nungn nei mi asi ve. Kha lio caan i, Pope kha a hawi hlun asi i, i theituk ko hna hmanhsehlaw Pope nih mipi vantlang sinah  vanlei thil cungcang a puanchuah tawnmi kha a kalh hrim ve i, a cungbia zong Pope nih hin a thlingthla zungzal ti asi. Dynamics lei cawnnak hi a uar deuh ti asi. Galileo nih hin ‘Bible le Pathianbia hi a palh kho hmrim lo’ a tiah ralṭha ngaiin arak dirpi ve ti . A thil hmuhchuah mi pawl zong Bible hmanter tu an si tiah a ruah fawn, Cun tuchun nitiang zongin a thu le hla pawl cawnin an um i, hi vawlei  scientist lar pawl lakah a min hi a van lang peng ve rih mi asi ve fawn.

RENE DESCARTES (1596-1650): ‘Father of modern philosophy’ ti tiangin an rak kawhmi arak si. French mathematician, scientist le philosopher Rene Descrates hi mi namen an rak si hrim loh. Amah hi zumhnak lei active ngai mi asi i, Roman Catholic a si, ahngkchiat lio te hin an chan lio i, philosophy um pawl hrimhrim hi ai daih bal loh ti asi hleiah biatka kong hi hmuhchuah ai timh cu asi. Pathian hi a um hrimhrim ti fiangte i proof khawh ai timh mi asi i, zei thil atuah poh ah Pathian hi a pakhat nak ah a chiah zungzal tu asi, scientific methodology van hmuchuaktu pakhat asi i, a caan tamcem hi cawnnak le Pathian biaknak ah a hmangtu asi.  Vawlei zeitik hmanhah a philhkhawh tilo dingmi scientist ropi lak ah a van hlangkai zungzal mi asi.

BLAISE PASCAL (1623-1662): Pascal zong hi Roman Catholic chungkhar lak in van ṭhanglian mi asi i, amah hi French mi mathematician, physicist, inventor, writer le theologian a si ve thung. Mathematics leiah cun projective geometry ah treatise pawl hna ṭial in probablity theory zong hi amah rak hmuhchuah mi arak si.Mechanical calculator pawl zong hi a rak hmuhchuak i, ‘principles of vacums’ le boruak(pingpalo) neknak cungcang pawl zong hi arak hmuhchuah mi arak si ṭhiamṭhiam. Kum 1654 ah khan i larna nal bantuk phunphai khi a hmuh i, cuticun Pathianbia cawnnak lam lei hi anih nih cun a buaipi ve thung.  Vawlei scientist ropi pawl lakah lang pha in athih hlan hi a biachim hnuhnung bik cu , “Pathian nih a kan kaltak bal” tihi asi.

ISAAC NEWTON (1642-1727): Vawlei cung scientist ummi lak ah mi ropibik lak ah alang ban kho ve mi Isaac Newton hi optics, mechanics le mathematics lamlei nana  naah hin cun kan theih larmi le mi ropi tak asi zia cu kan theih cio. Athil hmuhchuah hi atheuneu cu asihrim loh, khuaruahhar thil hi cu arak si ve ngai hrim.. A science buaipi lei hrimhrim ah hin  mathematics le number lei hi a biapi bikmi laimu cem asi tiah tiin anih cun a ruah.Mi tampi nih an theih lar lem lo mi cu amah hi zumhnak leiah mi serious ngai mi le Pathian ṭihzah ngai mi asi, science lei i, a thil ngaih pawimawh bik mi cu  mathematics le number lei zong hi  Pathian nih  Bible le history pawl minung pawl nih an theihthiam khawhnak hnga a kan pek tiin a ruah,  a biblical numerology lei zongah nasa ngaiin hma arak la tu asi. Amah hi orthodox ngai mi cu silohmanhsehlaw  thil zeizong theikhawh nak dingah hin Pathian a pawimawh cem tipawl hi asi ve, ‘Lei le van i a thilsiam dawhcem pawl le sunglawi cem pawl nih hin  Sersiamtu Pathian ropit zunglawi zia hi an rak  phuang chhuak ” tiah arak chim.

ROBERT BOYLE (1791-1867): Royal Society hmuchuaktu pawl lak i, amember hmaisa pawl lak asi mi Robert boyle ve thung hi cu ‘Boyle’s Law for Gases’ an timi a hmuchuaktu siin anih hi chemist a si ve thung . A nih ve thung hi cu Protestant asi i, zumhnak leah mi serious ngaimi pakhat asi hleiah a chawva lei in siseh atheihkhawh chungin Pathian ramhrangah ahlu in a pe tawntu asi hleiah ram dangdang i Thawngṭhabia chim nak dingah aneihchiah chaw le va ui loin ape tawntu zohṭhimhtlak asi fawn.Cutin, Biakamthar cauk hi  Irish le Turkish holh in alehnak tangka zong atumtu amah asi fawn. A chan lioah A theist nasa tak i rak dotu pasal ṭha arak si i, hi titian i Pathian rianṭuannak leiah arak ngai pawimawhtu arak asi. 

MICHAEL FARADAY (1791-1867): Michael Faraday zong hi a hming thei lo kan um lem lai lo dah tiah ka zumh. Amah hi soser fapa a si i,  kum zabi 19 nak i scientist ropi bik pawl lakah amin hi arak lang phan ve mi asi. Electricity le magnetism lei  i, arianṭuannak cun, vawilei  physics lei  dinhmun a danglam tertu mi ropi asi ve, cu nih cun tuchan kan nun tiangin adanlam tertu hi a sip eng ko rih. Anih zong hi Protestant peng pakhat, Biakamhlun lei vawngngai in akal pitu Sandemanians an ti mi lak i pakaht si ve in  Pathian ṭih mi le zumhnak lei i mi serious ngai mi pasal ṭha pakhat asi ve fawn.

GREGOR MENDEL (1822-1884): Mendel ve thung hi cu a sinak takah cun puithiam ‘monk’ an timi pakhat hi asi ve. Anih nih hin genetics lei  i,  mathematics foundation ‘Mendelianism’ an hei tiko le, mah hi hi avan hmuhchuak mi cu asi.  Charles Darwin nih  ‘Origin of Species’ a  van phochuah hlan kum liam diam cangmi kum 1856 ah khan hi cungcangah hin research ṭhalak arak tuah diam cang mi asi. Kum 1868 ah a umnak Monastery ah Abbot hrangah hlan asi  i, amah hi science le religion ( sakhuanak)  kal hran ter timtu ‘The X-Club’ an timi pawl hmalak nak aṭawmpitu si loin science le religion( sakhuanak) hi an i pehtlai ti a ṭangmi pawl ci hi asi. Anih zong hi zeizong vialte nak in Pathian pakhatnak a chia zungzaltu zohṭhimh tlak pasal ṭha asi. 

WILLIAM THOMSON KELVIN (1824-1907): Lord Kelvin ve thung hi cu British khua le ti siin, tulai physics van dincho nak dingah hmai a latu mi hmaisa, Albert Einstein te le Isaac Newton lepawl he lamtual khat i a lengtlang mi ti i, an ruahmi hna mithiam minthang pawl an si hna an nih pawl hi. Europe i University phun phun  lak in degree phunphun alatu zong asi fawn.Amah hi Kristian miṭha ngai mi siin a chan lio ah minaran pawl nak hmanh in aletin phun le hnam ṭanhtu asi hlei ah Pathian ṭihzahtu kho ngaitu arak si ve fawn. Encyclopedia Britannica tiangin ‘physics lei i  hmaihruaitu, kum zabi 19 nak scientist ropi, kum zabi 20 nak i, scientist pawl hrangah lam sialtu ,’ titian in an chim tawn mi kha arak si.

MAX PLANCK (1858-1947): Quantum theory, atoms le sub-atoms vawlei nih a theihphah nak van hmu chuaktu Max Planck nih hin physics leiah cun sulhnu cu namen loin a nei ve. Cuti lio ah cun amah hi Kristian/zumtu ṭha zohchunh tlak le phun le hnam lei mi mihoiher kau ngaimi pasal ṭha pakhat asi ve. Kum 1937 lio i a lecture ‘Religion and Naturwissenschaft,’ tile bangah khan cun “Pathian hi hmun tinah a um i, A thiltihkhawhnak zeizong vialte hi a luahkhat viar” tiin ralṭha ngaiin rak tlangau pitu asi. Amah hi Pathian a sinak pathum; ‘Zeizong  vialte ti kho , Zeizong vialte theitu le Khawika hmun poh zong i um, ti zumhnak fek ngai  i ai thlaihtu asi hleiah Atheist pawl  dodaltu asi fawn,  kum 1920 khan ‘church-warden’ asi  i, hi rian hi athihhni tiangin hlawhtling le zohchunh tlak tein aṭuantu asi ve.

ALBERT EINSTEIN (1879-1955): Einstein min van rel lecangka tein  mithlam i a van lang hngal colh mi cu  chu E=mc2 hi (pungteni) hi asi top hee!!! Nan van thei cio ṭheu lai dah tiah ka zumh. Science hrang i  a contribution mi cu chim tam ho loin a tlangpi, atam u nih cun kan theih vio ṭheu lai dah, anih tluk i vawlei nih science leiah amin an theih  mi le lar hi, an um lem ti laid ah tiah ka zumh. Biaknak a ṭhnen ning hi chimthiam a har ngai, a cuti lio ah cun Atheist bantuk i, midang nih an rak chimtawn mi hi cu heh tiah ai pheh vet awn ti asi. Encyclopedia Britannica nih a bia le hla a ṭial ningah Einstein- hi thil siam vialte lak in Pathian hi ai phuang tawn mi asi ti i, zumtu asi tiin a rak chim. Asinain anihnih hin cun Pathian nih zeibantuk thinlung puin dah  asersiam i, zeitibantuk thengte in dah a siam tihi ka theihduh cemmi asi tiah achim tawn. Amah hi thil hrimhrim siamtu a um ti i, zumtu  ‘creationist’ a si i,Biaknak taktak fumfe nei lohmanh sehlaw  arak chim tawn mi cu, “Biaknak tel lo science cu a ke a bai i, science telo biaknak zong cu a mit acaw ve fawn” tiah arak chim tawn mi asi. 

Mi thenkhat pawl nih thiefiang lem lo hin olthadak in ‘Scientist pawl nih cun Pathian  um an zum ve lo...’  tihna in an chim tawn nain, hibantuk pawl scientist ropi taktak hi vawlei i um ching i, amin a cuai tilo dingmi pawl kan van chimmi pawl nih hin Pathian a um tihi an zumhtuk lehlam, zeibantuk in zumh awktlak asi ti lebang cu kan nak hmanh in a rak thei deuhtu an silehlam. An zunh men lawng men si loin  an chan lio i, mi narannak in Pathian a um tihi an rak zumh hlei ah an mah deuh tuhi biaknak le ah ṭhangngai in arak kalpitu hi an rak si deuh tihi kan theih a ṭha. Scientist pawl lak zongah tampi cu Pathian a um  lo titu le biaknak lei zong ngaihsak lem lo zeimawzet cu an um ko lai ti cu theih ci aasi ko nain hi kan van chimmi pawl nih hin cun Pathian um tihi an zumh i, an mah zong Pathian dunhmun sang taktak ah a cawisan tihi  ka hmun ning asi ve. Kan Pathian zeizong vialte ti khotu Amahah zumhnak a ngat pawl hi a cawisan vet awn hna tihi kan theih ṭhan ding zongah kan van duh ngai fawn hoi. A zeihmanh hlan i a ‘Pathian um ka zum lo..cuti..kha ti..,’ rak ti ve ringawt hi cu a um maw um lo ti kan test khawh han asi lemlo ahcun mumal neilo i rak au khuan hi a ṭa lem lo tiah ka ruah. Cuti asi lioah cun Pathian i a duhduh ningin rorel tawn caah, Amah zumtu pawl,  hi vawlei ah  acawisan viar hna lai ti lei zawng cun ka van chimduhnak cu a si ruam lo, asinain  thil pakhat a pawimawh ngaimi kan theih ding mi cu, A mah fekte i ai tlaih i, a zumtu pawl le a nawl angaitu pawl cu an thihhnu ah an thlarau hrangah zungzal nunnak, zungzal Vanram i hmun akan tuahpiak i, cuti lio ah cun, A mah zumduh lo i, a nawl ngai duh lomi hrangah cun Hell a tuahpiak hna i, cu hmun pakhatkhat kal ding cun kan mah duhthlan nak ah ai hngat ti hi kan theih zungzal dingah a ṭha mi asi fawn.....

“Bawipa ṭih hi fim hramthawk nak asi”  Sam 111:10/Phungthlukbia 1:7

Note: A remrem in website ta  siseh, hmun dangdang ta aremcan ningin  ka van leh mi an si.