NAU PAWI LIO I EILO DINGMI RAWL PHUN (5)

Naupawi lio i ei le in i sum timi a harzia athei fiangtubik cu an mah thotho hi an asi. Asinain zeitluk ei le in i sumkhawh arak biapit tihi kan theih khawhah cun i sum hi zeitluk hmanh in har mi khi va sihmahsehlaw mah lawng ruat loin a chung i naute zawngruangah zeitluk i eicak mi thil hmanh sihnasehlaw ei loin na mu khawh t’heu laid ah tiah zumhnak ka nei. Nau pawi lioah hin theihkhawh chungin vitamin t’hat’ha i zohkhenh khawh cu thilt’hacem si ko hmanh sehlaw theihlo ruangah rak i peksual zong hi thil um kho asi ve caah zeibantuk rawl pawl hi dah naupawi lio i hrial ding asi mi rawl phun (5) zohkhawh van i zuam hna u sih.

1). NGA(fish)

Nga kan titik ah ziah nga cu athat t’ung tiah direct in kan thinglung chung biahal nak arak lang colh lai  ti chimhau lo avan lang colh. Hika zawn i nga kan titikah hin  ngalian ngai mi (Shark) heitibantuk, (Swordfish) heitibantuk, pawl khi eilo khawh at’ha ngaimi asi ziah tiah cun an salak ah khin taksa chunglei a lum adaih santertu sang ngaimi dat aitel ti asi i, naupawi lio eirawp lio he cun pawisak lo i van banh olte thil asi rungah ralring ngaiin eilo khawh i zuam at’ha. Mah hi eirungah hin kan theihnak siseh paw chung i naute atheihnak( nervous system) t’ha lo ngaiin ai rawkkhawh hlei ah thihnak tiang aphnahter khawh ti asi. Curuang kan kiangkap i zuatmi te ngasa hi ei khawh at’ha cem ti asi. Dinamo i tlaihmi ngate zong hi hrial at’ha ngaimi asi fawn.

2). SUGAR LAM THIL (Saccharine)

Naupawi lioah hin thilthlum tuk apawitu nu caah at’halo tuk mi asi hlei ah a hleice in naute hrangah a t’hat lo ning  cu: thilthlum tuk mi eitam tuk cu naute nunnak he i pehtlaihnak laihri khin nunnak rawl i pekchanh si kaw, an laihri hrangah le a tuamtu  chul hrangah cancer khawh afawite tisi curuangah naupawl lio ah thilthlum hi uar tuk lo at’ha ti cu kan fiang cio t’hei lai dah tiah ka ruah. Nangmah le na naute an dam khawhnak asi phawt ah cun i sumkhawhnak hi abiapi tuk asi tiih theih lawng men silo in atak i ai nunpi khotu sidingah thinlung neite in nun khawh rak i zuam cio ve, zeilei poh ah i sumkhawh nak nun neih hi at’ha in Bawipa duhmi zong van si hoi t’han.

3. LIVER(Thin)

A pathumnak i hrial dingmi ah cun sathin hi asi, ziah tiah cun sathin ah hin vitamin A sangtuk mi a um ti si. Curuangah naupawi lio i taksa ah vitamin A a tamtuk ah cun Nau neih tikah hin t’ih anung kho mi asi. Nauneih nak achiat chuah kho ngai ti asi. Curuangah sathin hi hrial khawh i zuam ding mi, pakhat cu avan sit’han, Naupawi lio ah cun zeipoh hi ei an caktawn ti asitik ah ei le in i t’hatein kan i ralrin khawh ah cun apawitu nu le naute  hrangah lunglawmte i khawceu dawhte hmuh khawh nak asi.

4).SA PHUNPHUN

Sa phunphun kan van titik ah a hleice i ka van chim duh mi cu Hot dogs heitibantuk, Deli heitibantuk  hi an sideuh tlangpi. Hi pawl nih hin zeidah harsat nak apek khawh tiah cun mah hi hna lakah hin zawtnak rungrul um a olte ti asi hlei ah zawtnak ngah a olte ti asi, cucun nau chiat nak tiangin a phak ter khawh ti asi, i ralrin a herhtuk tihi kan theih t’han dingah ka van duh fawn, cun nau neih can loah neih a fawi cucu thilt’halo ngaimi thil a si. Naute hrangah efection, angawr afaktuk ti asi. Adonghnak ah cun hmailei i nauneih na duh t’han le bangah cun i ralring ngai i nun khausak thiam a herh ngai mi asi.

5). SALAD I TUAHMI RAWL

Tulio chanah cun restaurant pi le cangkang deuhdeuh ah cun salad in sa hei tuam heitibantuk, thil pakhatkhat tuamnak ah hin arak remcang ngai fawn i, culawng zong si loin thil zeimaw van tinak ah hin arak olsam ngai caah hin an hman uar khun hlei ah mi zapi nih an rak duh mi le a rak si fawn cio hoitikah cun zeimaw ti i cansau deuh i salad he an tuahmi pawl khi i ralring ngai ding asi fawn. Nau pawitu nu hrang lawng si loin, achung i um naute hrangah chuahka i hrisel lo le damlo cia i chuah a fawite tihi thei t’han zong a hau mi asi fawn.

Lunglawm thin hnangamte in au pawi  chungah siseh, nau nei hnuah sieh ngandam te i um khawn na duh ah cun i sumkhawh nak neh hi a biapi tuk mi asi hleiah a phichuat cu Chungkhar tlingte le nuamte i khuasak t;i khawhnak asi. Naisum khawhnak rungah khan nan innchungkhar nih nan ton dingmi harsat tampi nangmah na sutkian khawh tikha  athar in kei mah bulpak in ka van in cah duh fawn. Nawlngaih le i sumkhawh hi kan PATHIAN BIA he zong apehtlai ngaimi asi tiah ka ruah.

(Internet ta ka van leh t'han mi asi miphun hrangah hlawknak asi sual ah tiah duhsak nak he-------)