Thursday, July 21, 2016

Pathian Ṭihṭhatnak : (Phungthlukbia Chungta)

>>>Bawipa tih hi hngalhnak asi; sihmanhsehlaw mihrut nihcun fimnak le cawnpiaknak kha zeiah an rel lo. (1:7)
>>>Khi tikah Bawipa atihnak cu na hngalh lai i Pathian hngalhnak cu na hmuh lai. (2:5)
>>>Bawipa tihzah cu sualnak huat khi asi. (8:13)
>>>Bawipa tih cu fimnak hramthawknak asi.(9:10)
>>>Bawipa tihnak nihhin chan asau ter.(10:27)
>>>Bawipa tihnak aa bochanmi mithawng cu, atefa hna caah himnak asi.(14:26)
>>>Thihnak in luat na duh maw? Bawipa tih hi nunnak cerhti asi.(14:27)
>>>Bawipa tih hi fimnak ding caah cawnpiaknak asi, upatnak lam cu toidornak asi.(15:33)
>>>Pathian lei ah felte le zumhawktlak tein um ko law na sualnak cu an ngaihthiam lai.(16:6)
>>>Bawipa tih hi nunnak asi, cuti in na um ahcun, hnangam tein na um lai i harnak nih an tawng lai lo.(19:23)
>>>Bawipa kha tih, mi toiah i dor law rumnak le upatnak le nunsaunak khan a hmuh lai.(22:4)
>>>Misual kha tluk i zuam hna hlah, nifate in Bawipa a tihmi bel kha hngar ko hna.(23:17)
>>>Bawipa atih zungzal mi cu mithlawchuak an si, sihmahsehlaw alung a hahtermi cu vanchiatnak  chungah an tla lai.(28:14)
>>>Iang hi hlen a hmang, dawh hi a ziam kho, sihmahsehlaw Bawipa a tihmi nu cu thangthat awk asi.(31:30)

Wednesday, July 13, 2016

Pastor nih ai ralrinawk asi mi tampi lakah ṭhenkhat pawl:

Ahrangah thlemtu bantukin alang lem lomi sihmahsehlaw tukforhnak nakin tihnung deuh mi a um, sinak le dinhmun tiangin arawk khotu an um cupawl cu van zoh hna usih:


















1. Uanthlarnak: Uanthlarnak le hngalnak hi an umtlang duh ngai. Thangthachim hlawhtlin ruangi uarnak le hngaltam nak nun hi tlakchiatnak asi, tih anung tuk.
2. Mah le mah i uahnak: Mitlamtling bik le mi thabik i i hngalhnak, midang zeiah rel lemlo hi uahnak, ruankainak cikhat asi. Sinior hruaitupawl nihhin mah le mah i uah(manah) neih an hmang cuang. Hlawhtlin le van rum deuh  i faknak awkam te hna van don caanah ruamkai kan hmang,  uah, manah in kan khat.
3. Thikthuchiattuknak: Kan hlan i rak tuan pawl an fak hna tikah, kan tuanpi pawl nih kan nakin an tuan that tikah hi nun hi achuak tawn. Jerusalem mipi pawl nih David hehtiah an cawngh lawmh tik ahcun Saul Siangpahrangpa cu umawk thei loin thik buai in a buai ti kan hmuh.
4. Larduhnak: Pathian riantuantu thenkhat pawl cu kan sinak leng tiangin mi nih kan hmu hnaseh, kan thei seh ti an duh cu nihcun larduhnak a neihter thawn hna. Saya thenkhat le bang hi cu mi an van kan cawisan hlan in kan mah le kan mah tein cawisan kan hmang, hibantuk mi zia hi tihnungawk ngai asi mi le tlakniam awlnakbik hmanrua pawl asi tihi kan theih ahau.
5. Hman lo thei lo i i ruahnak: Pathian riantu thenkhat pawl cu an tuahmi zeipoh khi ahmanbik le athabik i an i ruahtuk ruangah riantuanpi thitha zong an neih khawh lo theunak chan zong asi.
6. Mah le mah biapituk i i ruahnak: Keimah tel lo cun zeihmanh an si kho lo, an tha kho lai lo tibantuk ruahnak, Mipi nih keimah nakin uar deuh mi ngaihsan deuh an nei cuang lai lo tibantuk ruahnak, uarthlarnak, uahnak, hibantuk ruahnak kan nei hin cun ralrin kan rak cu tuk cang tihi kan theih awk asi.
7. Midang i rinchannak: Kan hlawhtlin i kan tluan hin mah le mah kan i zum i, mi kan lei tang viar bantukin kan ngaih athat i, kan i ruahawk asi lo. Zeiruangah ti ahcun umpawng ruangrop mi bantukin bochanawk, rinchanawk an tlak lo tihi kan theihawk asi. Rinchan thlak, bochantlak taktak cu Bawipa lawng hi asi. Luke 10:20
8. Midang zumh khawh si lonak: Midang zumhngam lonak kan neih asi ahcun an nih  zong nih a kan zum ve ngam ve lai lo, asinain kan zumhngam hnuhnu hna ahcun an thiltuahmi tuanmi zong kan zumhawk hna aherh. Zeipoh tuahpoh i thinphan zungzal, zumhngam lonak hi cahlonak, derthawnnak cikhat asi.
9. Fakdernak: Micheukhat nihcun an kan teithannak dingah athlitein an rak kan fakder ziar tawn. Asinain midang sinah an rak ceihphai thiamthaim tawn.Curuangah kan cungi thatchuahtu pohpoh sinah hin kan thinlung vaithumhtuk ding kan si lo.
10. Ruahnak cheuh: Hruaitu na si hnuah ruahnak thatha neitu an van lang lai, nangmah rawi zawngin biachimtu an si kho men, daankalh zawngi ruahnak hmangtu an si kho men. Ruahnak cheuhmi diklak hin an tha thlu viar lem loh.
11. Nu lakin: Nu pawl hi Pathian duhngaimi le Khrihfabu zongah miteima, mi tlawmngai tu an si tlangpi tawn. Thla zong an cam kho, thilsiang ngai zong an um kho, asinain thlemtu hmanrua zong an si kho. Cucun nu nih hin fim ngai le nemtein pa teikhawhnak an neih ruangah ralrin aherhtaktak fawn.     
Note: Pastor le anupi timi cauk chungin van t'ial t'hanmi asi.    

Sunday, July 10, 2016

“Lungawṭawm mi Zumtu si Ṭih a Nung..!!!” ( 1 JOHN 5:10 )

Na piangthar maw ka thei loh, asiah tu ahhin thi sual bang law, vanramah na kai nai zum maw, ka thei loh! Hibantuk zumtu hi kan tamtuk. Cheukhat le bang cu acaanah vanram kai  i izumh ngai, acaan le i zumh hruathar hoi lo, acaanah hnangam ngai, acaan le thinphang ngai fawn, asi lo ah thiltha van tuah deuh caanah vanramkai i zumh, thil van tuahsual deuh caanah i kai van i zumh fawn hoi lo. Mah duh caan poh i zumhnak ai thleng zukmak mipawl hi kan va tam hringhran dah...!!
Pathian hi cutisawhsawh men i, ai thlengzukmak men sawh mi asi lo, zungzal in zungzal tiang ahngetkhoh mi Pathian nung asi. Nunih nau apawi tikah minung pawitu nihcun, amah le mah fiangtukin ai thei, amah fiangtein ai theih hnuah khuacaan ahung sauh hnu cun mipi theih le hmuhkhawh in apaw cu avan lang chuak. Thup zeizongza i tim hmanhsehlaw thupkhawh asi ti lo.

Apumchungi ummi minung naute nihkhan anupaw ah thupkhawh loin alangter bantukin minung Jesuh Khrih apaitu (Jesuh aneitu) cu, amah nunah fiangtein ai thei, amah lawng hmanh si loin mi tampi nih an theih fawn. Tuchun nih ahhin kan i theihfian lo asi ahcun (anung Jesuh Khrih) kan nunah kan rak nei lo ziar asi kho men, ava tihnung hringhran dah, arianrannak in zeidinhmun ah dah kan um tihi kan mah le nun ciao hi i  X-Ray t’han hna usih. Zumhnak ahhin kan rak um taktak maw, taktak lo? ti hi.

Atlangkawmnak ah:  1 John 5:10 chungah kan hmuh mi cu, “Cucaah Pathian Fapa a zummi paoh nihcun alung chungah Pathian i tehte a khaannak bia kha angei; sihmanhsehlaw Pathian a zum lomi nihcun Pathian kha lihchim ah acanter i cucu zeicahdah asi ti ahcun, Pathian nih a Fapa kong i tehte a khaanmi kha a zumh lo caah asi.” Nangteh tidualdo in  a zumhnak ai thlengmi na si maw, kan i theihfian taktak hi a herh..!!!

Friday, July 08, 2016

Thineih ruangi Taifah innlei ah i tuamhlawm Ning:

Kan nih nupawl hi thlatin thi kan neih liao ahhin kan chul (Uterus) nih khan achungi ummi thi (cushion nuam-naubawm caah ti i aruahman mi kha, hman a herh than lo tikah) kha naute lam ding asi mi ( Cervix ) lambite ahcun norhchuah a van  timh tawn, chu nihcun period, thineih liaoah tai afahter  tawn, Period liaoah umawk thei loin sivang ngaiin an tuar liao ah thenkhat ve thung cu fak ve lemlo i pangai tein a ummi zong cu an rak um ve thiamthiam.
Inn leiah i zohkhenh ning: Tilum bawm asi loah, bottle chungah tisa thun i taiah i depter ding asi, asinain hngilhtak lo ding, achan cu i kanghter sual afawite. Tilumtein i khawlh ding, thillum leipang dinkhawh atha. Nakutdongin na taihranwg le na hnungzaang hrawng kha abial zawngin massage ding, zuut ding, cul ding. Exercise (abikin tai leh tawkawng bawr exercise lak ding). Carbohydrate tamnak buh, alu, mipe, tbk...pawl hi eitam atha. Ci al le Caffeine tam, kuakzuk i suam ding. Rawl voikhat loah tampi ei loin tlawmpal tete in ei khawh atha. Lungre i theihter loin yoga le meditation (hahdamtein ruahnak thiangte, thlithiangte hip atha). Ihtikah ke lei hi cung deuhah chiah ah atha. Asir zawngi ait mi hrangah cun khuptumbu in ih atha. Luhfahsii (parasitamole) zong afahdeuh tuk ahcun ei zong apoituk lem loh, asinain atu lelek i eibelte cu atha lem lo. 

PERIOD TAIFAH RUANGAH DOCTOR ADVICES HALAWK HRIMHRIM TIKCU: Inn leiah na phak khawh tawkin nai zohkhenh hnu i thlathum chungi thatlei na panh hlei lo asi ahcun asi loah Period na neih hlan ni 5 nakin sau taifah le period dih hnu ni 5 nakin rau na tai afahpeng ko rih asi ahcun Doctor sinah chimhvat ding, piah vat ding asi.
By Hellen lalrinpuii

Naupawi Liao i Nu Mawhphurhnak:

1) A hmaisabik ah kan theiawk asi mi cu, nau pawi i nai theih le cangka in vai zohter dingin siibuai sinah na kal hirmhrim awk asi. Mah hihi nehhnu hrang zongah nan ngandamnak caah thil poimawh asi tihi philh hlah. Naute aisersiam cuahmah liao, ruh le cang asiam cuahmah liao, abikin thluak ai siam cuahmah liao asi ruangah (Folic acid tablet) ei hrimhrim awk asi. I timhlamhnak neicia tein naupawi mi hrang le bangah cun nuapawi hlan thlakhat thokin rak ei khawh chungah cun atha hleihlei. Mah hi nihhin naute thluak thang ding abawmh, culawng si loin thluaklei thatlo ding thil avenpiak. Iron le Calcuim zong doctor pawl nih eiawk an tining thlapthlap tein nawlngai tein eiawk asi. 
2) Nauno luakchuak luarkai tuk le zawtnak dangdang neitu hrang ahcun rianrang tein siizung leiah vai piah vatvat atha. Sii hmuh mi pohpoh ei lo hi a him cem, culawng si loin naute hrangah atha ding asi hnga maw, asi loah naupawi liaoah eiawk thil asi hnga maw ti hi thatein kan ruah setset ta awk asi. 

3) Nau pangngai tein neih khawh ruangah i thlahdah si maw, ruahrem, i lungsit dingtop ding asi loh, achan cu nau dang pawi than tikah aletin tihnung kho mi thil asi caah asi. Nauneih ruangah hin ahlan bantukin chul kha, atluk kho taktak ti lo ruangah vanchiat lebang ahcun nauchiat, thiput heitibantuk lawng si loin nauneihnak in taksa dangdangah cahlonak i hmanthai khawh asi fawn tihi faingtein kan theih ah atha. 

4) Ultrasound  voi 2 tal hi cu atlawmbik  i ziah khawh ah atha. Mahnihhin naute umtuning thiltampi le nauneih liaoah naute le nu thihnak sualnak tampi lakah aven khawh ti asi. 

5) Doctor asi loah  nurse tepawl advice mi, (acianngian) pekmi zulh khawh hram hi atha. Blood presure, weight pawl hi punghmantein i zohter lengmang awk asi fawn. 
6) Naute an cawlcangh ning atha maw thalo ti zohter, chech up ter hi nu le mawhphurhnak asi ruangah, i zohter lengmang ding asi fawn. 

7) Raipuar hrangah cun hahdamtein dinhkhawh atha, hngilhtam le azatawktein excercise lak kahwh zong atha. Mahhi nihhin nu le naute ngandamnak leiah nasatein abawmh ve. Deep breathing exercise (fak nawn in, thawdawp le thawchuah leiin) excercise lak that zong apoi ngaimi asi fawn. 

8) Rih lei it hang thluahmah, lungmit, mitvai, kephing, thawcham tbk... na neih asi ahcun aran khawh chungin i zohter atha. 
9) Raipuar lian cangmi hrangah cun, azaangthal zawngi it loin asir zawngtein ih ding asi. 
 10) Thisen sang, zun thlum, thautuk le dertuk, nauneih hmaisat liao i harsatnak anei cangmi hrangah cun siizung lei i nauneih hi atha kan ngandamnak caah asave cem mi asi.

11) Naupai hrangah thlai hring, anhnah, ei thawthaw ei apawi hrimhrim loh. Asinain, zawtnak dang aneimi hrang ahcun zawtnak buaktlakin ei le  ei lo ding tawk thiam ahuam ve. 

Note: I zohter ruangah theihtamtuk a um cuan lo caah naupawi liao mi caah cun lawmmam ti aum kho lem loh. Curuangah siibawi le nurse pawl sinah kan theih ding cu hal tluahmah ding asi ko. Ralding tluk i atluktu a um hrimhrim loh. 

by  Venyy Chacha Tochhawng

Tuesday, July 05, 2016

Vawlei cung Technology ah (Women Power) Neitu Pa ( 7 ) Pawl:

1. SHERYL SANDBERG, CEO, 
FACEBOOK: Sheryl Sandberg hi kuful Women list i an chuahmi ah pakhatnak asi, culawng si loin, Fortune-in 50 Most Powerful Women in Business timi an langzarahnak ah siseh, Times 100 Most Influenctial People  timi zongah a bik lei asi fawn. 




















2. RUTH PORAT, CFO 
ALPHABET: Ruth Porat hi Google parent company, Alphabet Inc. CFO si cuahmah mi asi. Amah hi hnuk cancer zawtnak in adam mi asi. Ruth nihhin Google i rian atuan hlanah Morgan Stanley ah Chief Financial Officer le Excutive Vice President arak tuan cang mi asi fawn. Standford University in bachelor of arts/science a dih. University of Pennsylvania Wharton School in MBA a dih fawn. London School of Economics in Master of Science a dih mi asi fawn.

3. SUSAN WOJCICKI, CEO, 
YouTube: Vawlei cungi online video platform liancem, YouTube CEO zong hi nu thiamthiam arak si hoi fawn, Wojcicki nihhin  kum 2014 thok khan vawlei cung i video platform liancem, YouTube hi a van peh zulh ve, mah hi hlan ahhin Google ads and commer timi lei ah hruaitucem dinhmun in arak um fawn. Amah hi vawlei cungah nupawl an canvo diktak, an co hnga dingmi co kho dingi humhalh lei kawngah catial tawntu, catialthiam, mitheih hlawhmi numaksak tak asi fawn. 

4. ANGELA AHRENDTS, SENIOR VICE PRESIDENT, 
APPLE:  Angela Ahrendts hi Apple company- ah senior executive vailte lakah nu umchun asi Retail and online stores bikah hin senior vice president a si fawn. Nikum lei i  Forbes nih vawlei cungi women power thiltikho pawl list an langzarhnak ahkhan 25 nak asi. Tu ahcun United Kingdom(UK) Prime Minister bussiness advisory council-ah active member atuan cuahmah liao mi asi fawn, Apple i atuan hlanah hin Burberry-ah CEO a tuan tawn.




5. AMY HOOD, CFO, 
MICROSOFT: Amy Hood hi Microsoft Corporarion-ah nu Chief Financial Officer hmaisabik asi, mah hi rian hi kum 2013 khan arak i thok. Amy nihhin kum 2002 ahkhan Microsoft  rian hi  tuan hram arak i thok. Tuan hram ai thoknak in senior-level positions phunphun arak tlaih bal tawn, corporate vice president le general manager rian zong arak tlaih chih bal fawn. Duke timi  University in bachelor degree a lak cucun  Havard University in bussiness administration-ah master degree a lak fawn.

6. MEG WHITMAN, CEO, HP 
ENTERPRISE: Meg Whitman hi HP Enterprise President le CEO a si, Princeton University in a dihmi asi. Kum 1998 thok in 2008 karlak ah khan Disney le eBay ah CEO rian arak tuan bal cangmi arak si, tu ahhin  HP Enterprise- timi ah strategic planning vice president a tuan cuahmah liao mi asi. Hibakah hint u ahhin DreamWorks, Procter & Gamble and Hasbro- zongah senior-level positions dinhmun ah a um cuahmah mi asi.






7. MARISSA MAYER, CEO, 
YAHOO: Marissa Mayer hi Search engine lar le lian, Yahoo President le CEO rian khungkhai ngai anei cuahmah mi asi ve, hi position hi kum 37 mi te asi liao in atuan cang mi asi. Yahoo i atuan hlan ah Google product hlawhtlingcem - Google Maps, Google Earth, Street View, Google News le Gmail development-ah a thihruaitu le hohatu guide liancem arak si tawn. 
Note:http://timesofindia.indiatimes.com/tech/jobs/7-most-powerful-women-in-tech/articleshow/51313394.cms

Nupi Neih Hnu i Papawl Danglamnak Tlawmpal ....!!!

Nupi neih hnuah papawl kan danglamnak tlawmpal van thaiduak ṭhan usih. Pa pawl kan khawsak zia le kan umtu ning  kan tarlangh mi hin nupawl nih zeibantuk ruahchannak dah na cungah anput ti na theihthiam khawhnak ding caah ti ruahchannak he, mah hi kan  van chim lai.
1. Papawl hi nupi an neih hlan ahcun mah le umnak room/khan le mah taksa thianhlimnak lei zongah an mah le tawk, an phaktawk ciao in khuasak ai zuam mi an si. Asinabeltein nupi an neih hnu ahcun thianghlimte le felfaitein tein atlangpiin an nung ti lem loh. Nupi an neih ruangah thathu thut cu an si cuang loh, nupi le nih thilhnawk le thilhnawm an thianhlimh pah, dintein in an van phunciarpah thawng van theihpah te zong khi theih nuam an ti ve hrimhrim, cucu nuamhnak, nuamhnak pakhat ah an ruah ve hrimhrim. 

2. Pa pawl hi cu nupi an neih hlanah cun tlangrai, lufah tuktak an ton caan zongah zeihmanh chin duh lo tein an hei tuar chih sawhsawh tawn ko. An tuar khawh rumro ti lo hnu lawngah  simum i lakin an din tawn, asi loah siizung an panh tawn. Nupi an neih hnu belte ahcun hritlang, azeimawte hlek i lu a van fah zongah nupi le chimh an hlaptuk ti si. Nupi an neih ruangah an i hnoh luat khi si loin, nupi le nih ngaihsak nawn i, an van i phar hliphep te hmuh hmanh khi an i lunghmuih lawng si loin nuam an tiin an i cenet tuk ti asi. Cucu an thinlung nuamter cikhat ah an ruah ti asi.  

3. Papawl nihhin nupi an neih hlanah cun an mah te lawng i rawlei hi poi tinak an nei lem loh, an pawngah midang vanthu ding zongin ruahnak an nei lem loh. Asinain nupi an neih hnu ahcun nupi le an rawl atam ash siseh, ava tamtuk lem lo zongah khin nupi le he eitlang kherkher hi an ngaina, an duh. Achanbik i lang cu, hngakchia nih i sirh nawn in an rawlei liao hmuh nuam kan tibantuk khin an nupi le pawl nih an rawlei liao khi an pawngkam te i thutpi i zohkhi an duh ti si. Cucu an i nuamnak, an lomhnak tlintertu phunkhat an i ruah. 

4. Pa pawl nih nupi an neih hlan ahcun azaangbaat hmanah an kam atam bal lem loh! Nupi an neih hnu belte ahcun an tha avadit lemlo zongah khin zeimaw pelpawl te zongah khin an zaangbaat ning an thisen tlawm deuh i ruahnak aphunphun atu le tu in an chim ti si. Aruangbik i alangmi cu; nupi le kutnemtein van tonghtham an duh caah asi bik tawn. Cu zawng cu kan i nuamh pakhat asi ve. 

5. Papawl nih nupi an neih hlanah cun nu zumhawktlak lo nupi neih dingah an duh lo ning an chim tawn. Nupi an neih hnu ahcun ahmun le aram nih akhiah bantukin remcannak tuah an thiam, acang le bangah cun an nupi le mizo pawl nih dawtvar timi thilhman lomi hmanngaii phuahcop van chimnak dingi cilper zong an ui lem tawn loh ti si. Cucu papawl nih an nuam ti zawng thil asi ve ti si. Ahman thlu lem loh.  

6. Papawl hi nupi an neih hlanah cun nupawl mithlitlaknak hi an theithiam tawn lo, an tah caan zawngah zeiti hnemnak cang thiam loin arko in an um caang atampi. Azeibik deuh dah tihmaisa ding zong thei loin an um caan a um tawn. Nupi an neih hnu ahcun dawtnak ruangah an thinlung an i hliam ti cu an thiehthiam ve hna, an tah zongah an herhcem mi dawtnakbiathli chimh i, nemtein pom le cawi an herh ti an van theihthiam,  cunih cun lawmhnak, hnangamnak apek khawh hna ti cu an van theih ceu tawn. 

Note:http://zozamweeklynews.blogspot.in/2010/06/nupui-neih-hnua-mipa-danglamna.html

Monday, July 04, 2016

Zu Tak Hi Cu Aw...!!

Zu hi, mi capo le capo lo olsam tein theihkhawhnak asi. Mihrut le hrutlo olsam te i theihkhawhnak asi fawn. 
Zu hi mihrut hrang le bangah hin cun din hrimhrim awk asi loh. Achan cu mifim hmanh an an i chiatpi phah tawn.  
Zu din hi buainak, lungretheihnak, tlakchiatnak akan phaktertu le chantawinak zong asi fawn. Lainawnnaktertu, ram le khuatlang, phun le hnam, chungkhar le mah le mah mual akan photertu asi. Mi pangai na si ahcun ding lo dingin i ralring, asi lo ah ding lo dingin lamhawl i zuam. 
Zu ding thiammi cu ngaisang hna hlah, thatnak nakin chiatnak an tel thotho. 
Zu din thiamlo mi le phei nihcun arauh hlanah ai thihpi tawn. 

Note: Zu ding lomi chungkhar si dingin na thinlung nai dap bal maw? Nai tim bal maw voikhat tal? 

Zuk le Hmuam Kherkher Hi cu Aw..!!!

Zuk leh hmuam hi, bible  chungah ṭialin lang lo hmanhsehlaw, zumtu nang le kei caah cun van tive chin (test) chin sawhsawh ding zong asi loh. Tongh lo top ding  asi ko, zuk le hmuam atawng thamtu pawl nihhin umharphen heitibantuk, kamchia tleuhnak heitibantuk, thaditrehnak ah heitibantuk ruangah hi pawl hi an ti tlangpi deuh tawn, asinain curuangah kha ruangah nikhat hnu nikhat cutin an van tilengmang  tikah cun  zuk loin, ding loin a um in an um  kho hrim ti lo, cunih zawtnak ṭhalopipi achuahter lawng si loin an chan atlin hlanah an nunnak a liam lengmang.  Cucu Bawipa duhzawng thil asi hnga maw? Asi hrimhrim lai lo. 

Minung lakah hin Zuk le hmuam atawng mipawl nihhin umzeneilo tukin an caan an khawhral tawn lawng si loin mihrang tiangin harsatnak apek hna. Zuk le hmuam atawngtham mipawl nihhin nitin tein sum le pai zeimawzat an hloh tawn, thlakhat chung an tangka hman zong hi zeimawzat hi arak si hmanh tawn. Curuangah acaan le bangah hin cun chungkhar tlawmte an thlakhat daih facang cawknak manzat hrawng hi an rak hmantlangpi tawn ti asi fawn. 
Zumtu na si ahcun mahhi pawl hi ruat ve hmanh: 
1. Zuk le hmuam nak i na hmanmi tangka maw tam deuh, mi rethei pawl nan bawmhnak dah?  
2. Zuk le hmuam cawknak i na phaisa hmanmi maw tamdeuh, biakinn i na pekmi thawhlawm? 
3. Zuk le hmuam cawknak i na hmanmi maw tam deuh, Pathian ram caah tiin na pekmi sum le pai dah?

Note: Ahohmanh nih kan zumhnak hi kan i tawmpi kho loh, kan mah le ciao nih kan tuahser mi theitlai cu kan zuun lai, zuk le hmuam men lawng hmanh si loin drugs dangdang tawnghtham nah man sapbei le bang ahcun na nun kha siamṭhat/ tuahṭhat ding/ thawhthar ṭhan ding a va tam lai dah!  Zuk le hmuam tinakah kan phaisa, tangka kan hmanmi nak in Bawipa ram caah, mi rethei zawnzai bawmhnak caah kan hmanmi hi tam deuh in hmang kho u sih law ,zeitluk khin dah kan Pathian ai lawmh lai i, a vai lunghmuih hnga dah! Zuk le hmuam ati ve lomi innchungkhar dirh dingin na thinlungah nai ruah chih bal ve maw?? 

Thineih Cungcangah Zumhawktlak Asi lem lomi Bianepnawi

1. Thikhal  deuh na neih ahcun naupawi khawh si lo :
Thineih liao ah thikhal deuh a umruangah khan naupawi khawhlonak ding chan aum loh. Mahbantuk thil hi cu thineih liao ahcun a um ve awk hrimhrim asi tiin an ruah ve mi asi ko. Asinain, atlang lianpipi, ahlawmpipi an si belte asi ahcun harsatnak na tong kho men, asinain cucu Sonography timi hmangin thlawpbul ding asi.
2. Thineih liao ahhin Sex hman khawh asi lo, adangdangin ih ding:
Sex hi thineih liao zongah hman khawh asi thotho, apoituknak a um lem loh. Amahbelte, thianhlimnak lei belte ahhin i ralring awk asi.
3. Thla zeimawzat chung cu thinei mumal lem loin na um, cu hnu ah na nei asi ahcun na hardamnak caah apoi kho:
Phunghmantein akal khawh thannak hnga- thlaruak si loah, kumkhat zong ahau kho mi asi. Thlatir leiah khan achamphak hlan deuh te zongin, na nei kho ve ko, tlaideuh  zongah na nei kho thiamthiam fawn. Asinain, mah hihi, akumkhatnak ahcun pangaite asi ko. Tih ding a um  lo.
4. Thi ahul hnu ahcun nau pawikhawh asi lo: Ahman thlu lem loh.
A chan cu – thla chiarin thi na nei, asinain caan hmantein na nei lo kho zong asi kho. Hibantuk asi ahcun na taksa ahkhan Ti (Egg) arak pekkhawh thiamthiam, i vennak tel loin Sex nah man asi ahcun nau pawh khawh asi thiamthiam. Na thihul caan aphak le na thicaan adongh bak tu khin naupawi khawh arak si ti lo titu khi arak si deuh.
5. Thineih lioah tilum he i khawlhnak nihhin thineih ning asualsam terviar khawh:
Mahhi cu kan pi le pu pawl nih arak chim uar ngaimi, thillangsar ngaimi thil arak si tawn. A va hman theng thlu lem loh. Angaingai tiahcun, tulum nihkhan na thahri pawl kha, hahdamtein, zaangdamtein a umter khaw, pawfah tuk ding khin arak ven lehlam ti asi.
6. Na thineih- anikhatnak le nihnihnak ahhin lukhawlh lo ding:
Mah hi zong hi zumhtlak taktak bia a si lem loh. Nu thenkhat pawl nihcun an lu thiang hirhiar tein an lu an khawlh lehlam tawn. Lukhawlh ruangah khan zeihmanh thineih abuaiternak a um lo.
7. Thineih liao i sex hmanruangah thinsen chuak atamter phah :
Thineih liao i sex hman ruangah hin thisen chuak atamter phahnak chan zeihmanh a um loh. Sex hmanthlu hnuah pumchungah zeisimaw chuak thluahmah bantuk i ruahnak, i theihnak aum kho men, asinain mahnihhin thisen chuahnak leiah zeihmanh thinphan ding  ruahhar ding a um lem lo.  
8. Thineih liao ahhin naupawi khawh asi lo:
Ahmancembik tu cu mahhihi- thineih liao ahhin naupawi khawh asi ti hi. Mahhihi asi khawhnak cu- na taksa nih Ti(Egg) apek ning ah ai hngat ve. Mahhihi na thineih cuahmah liao ahkhan zeitikcaan poh ah aphan khomi thil asi.
9. Thineih liao ahhin atamkhawh chungin tamin ih tawn ding:
Thineih hi minung nunnak ah thil khuaruahhartuk asi lem lo, aphan tawn mi asi ve hrimhrim. Mah hi nihhin acutituk cun harsatnak aphakter lem lo. Nidang bantukin na umning pangaite bantuk khan na um kho thiamthiam ko ti kha philh hlah.
10. Thineih liaoah ruahsur lak, ti ah i ciah atha lo:Asi nemmam lo. Duhthusamtein nai khawlh kho, nai liao kho, zalawng tein na um kho, na tawngh khawh. Asinain, a tuamnak belte thate na neih a hau. Cucun ruah/ ti na cenhnu ahkhan tithianghlim tein nai tleuh thanawk asi. 
Note: (Internet ta remcan ningin leh t'hanmi asi.)